Για ατασθαλίες στη διεξαγωγή της έρευνας για τα ολοδύναμα βλαστοκύτταρα, τα λεγόμενα STAP, κατά τρόπο μη αποδεκτό ως προς τις αρχές της επιστήμης, κατηγορείται η γιαπωνέζα ερευνήτρια Χαρούκο Ομποκάτα.
Επιτροπή έρευνας που εξέτασε τη μελέτη, σημειώνει στα συμπεράσματα της σχετικής έκθεσής της: «Αναμειγνύοντας εικόνες που προέρχονται από διαφορετικά πειράματα και χρησιμοποιώντας προηγούμενα δεδομένα, η καθηγήτρια Ομποκάτα ενήργησε κατά τρόπον που δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να επιτραπεί».
Στην έκθεση της επιτροπής περιγράφονται αναλυτικά όλα τα προβλήματα που παρουσιάζονται στα συμπεράσματα της έρευνας για τα βλαστοκύτταρα STAP.
«Η ανωριμότητά της δεν μπορεί να είναι η μοναδική εξήγηση γι’ αυτό», αναφέρεται στα συμπεράσματα της έκθεσης.
Οι εργασίες της Χαρούκο Ομποκάτα παρουσιάστηκαν στην αρχή του χρόνου στη βρετανική επιθεώρηση Nature και θεωρήθηκαν επαναστατικές για την αναγεννητική ιατρική.
Δυστυχώς, δεδομένης της ένδειας των σημειώσεων του εργαστηρίου της, είναι απολύτως προφανές ότι θα είναι εξαιρετικά δύσκολο σε οποιονδήποτε άλλον να παρακολουθήσει και να κατανοήσει τα πειράματα και αυτό αποτελεί σοβαρό εμπόδιο στην ορθή ανταλλαγή πληροφοριών», αναφέρεται στην έκθεση.
Οι ενέργειες της κ. Ομποκάτα και η προχειρότητα με την οποία χειρίσθηκε τα δεδομένα της μάς οδηγούν στο συμπέρασμα ότι στερείται όχι μόνο ηθικής, αλλά επίσης σεμνότητας και ακεραιότητας», καταλήγει η έκθεση.
Η Χαρούκο Ομποκάτα είναι μία νεαρή ερευνήτρια 30 ετών, διευθύντρια εργαστηρίου του Ινστιτούτου Αναπτυξιακής Βιολογίας Riken. Τον Ιανουάριο δημοσίευσε στην επιθεώρηση Nature μελέτη επί μίας μεθόδου δημιουργίας ολοδύναμων βλαστοκυττάρων από ενήλικα κύτταρα, μέσω τους επαναπρογραμματισμού των ενηλίκων κυττάρων με την υποβολή τους σε κατάσταση στρες, ώστε να επανέλθουν σε εμβρυακή κατάσταση. Ισχυρίσθηκε τότε ότι κατόρθωσε να δημιουργήσει με απλό τρόπο ολοδύναμα βλαστοκύτταρα που θεωρητικά μπορούν να συμμετάσχουν στη δημιουργία οποιουδήποτε ιστού του σώματος.
Λίγο αργότερα όμως ένας από τους συγγραφείς ζήτησε την απόσυρση της δημοσίευσης επικαλούμενος ως αιτία ότι μέρος των στοιχείων που δημοσιεύθηκαν ήταν εσφαλμένα.
Η επιτροπή έρευνας που συστάθηκε για να εξετάσει σειρά παρατυπιών που είχαν εντοπισθεί στην έρευνα, κατέληξε στην επισήμανση ενεργειών που παραπέμπουν σε λαθροχειρία.
Ωστόσο, τα συμπεράσματα της επιτροπής έρευνας δεν σημαίνουν στο στάδιο αυτό ότι τα βλαστοκύτταρα STAP αποτελούν εφεύρημα και ότι δεν έχουν υπάρξει ποτέ.
