Επιπλέον η Ελλάδα παρουσιάζει σταθερή αυξητική τάση στους θανάτους από καρκίνο και έντονες γεωγραφικές διαφοροποιήσεις μεταξύ Bορρά και Nότου για ορισμένους τύπους καρκίνου, σε αντίθεση με τις αναπτυγμένες χώρες που οι τάσεις είναι σταθερά πτωτικές από τα μέσα της δεκαετίας του 1980.
Με αφορμή την 4η Φεβρουαρίου – Παγκόσμια Ημέρα Κατά του Καρκίνου, η Γενική Διεύθυνση Δημόσιας Υγείας και Κοινωνικής Μέριμνας της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας επισημαίνει ότι το μεγαλύτερο όπλο για την προστασία της δημόσιας υγείας, της ευημερίας και της κοινωνικής στήριξης του πληθυσμού, είναι η ανάπτυξη στρατηγικών πρόληψης.
Σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (Π.Ο.Υ), λόγω της αυξητικής τάσης του καρκίνου σε όλο τον κόσμο, οι θάνατοι, από 7,6 εκατομμύρια που ήταν το 2008, μέχρι το 2030 αναμένεται να φτάσουν 13,1 εκατομμύρια. Να σημειωθεί ότι το 70% όλων των θανάτων από καρκίνο συμβαίνει σε χώρες με χαμηλό και μεσαίο εισόδημα, ενώ περίπου το 30% των θανάτων οφείλονται σε διατροφικούς παράγοντες και παράγοντες συμπεριφοράς όπως κάπνισμα, χαμηλή κατανάλωση φρούτων και λαχανικών κ.λ.π.
Σύμφωνα με τον Π.Ο.Υ. περισσότερο από το 30% των θανάτων από καρκίνο θα μπορούσε να προληφθεί με την τροποποίηση ή την αποφυγή των βασικών παραγόντων κινδύνου που είναι: το κάπνισμα, η χρήση του αλκοόλ, διαιτητικοί παράγοντες, η παχυσαρκία και το υπερβολικό βάρος, παράλληλα με την έλλειψη σωματικής άσκησης και την μειωμένη κατανάλωση φρούτων και λαχανικών, οι λοιμώξεις (Ηπατίτιδα Β, C ο HPV κ.α.), η ρύπανση του περιβάλλοντος, η επαγγελματική έκθεση σε καρκινογόνα, η ακτινοβολία UV και ειδικότερα η υπεριώδης ακτινοβολία από τον ήλιο χωρίς προστασία.
Οι στρατηγικές πρόληψης κατευθύνονται στο να μειωθεί η έκθεση του πληθυσμού στους παραπάνω παράγοντες κινδύνου, δηλαδή, περιλαμβάνουν δράσεις για την διακοπή του καπνίσματος, εμβολιασμούς, έλεγχο επαγγελματικών κινδύνων κλπ.
Σημαντικό κομμάτι στην πρόληψη ορισμένων καρκίνων, όπως του μαστού, του τραχήλου μήτρας, του λάρυγγα, του δέρματος, του παχέος εντέρου και του ορθού αποτελεί η έγκαιρη διάγνωση (screening). Η έγκαιρη διάγνωση χρησιμοποιεί διάφορες εξετάσεις για να εντοπίσει εγκαίρως τα άτομα τα οποία δεν έχουν συμπτώματα μεν αλλά έχουν την νόσο. Τέτοιες εξετάσεις είναι για παράδειγμα το PAP test και η μαστογραφία.
Κρίνεται λοιπόν αναγκαίο να υπάρχει σε κάθε χώρα ένα Εθνικό Πρόγραμμα για τον καρκίνο που θα δίνει έμφαση στην πρόληψη και την έγκαιρη διάγνωση ώστε να μπορεί ο καρκίνος να θεραπευτεί, αλλά και να βελτιωθεί η ποιότητα ζωής των ασθενών με καρκίνο.
