Στα μεγάλα κέντρα μαστού του εξωτερικού, στις ημέρες μας, η συντριπτική πλειονότητα των γυναικών που υποβάλλονται σε μαστεκτομή έχουν την επιλογή για άμεση αποκατάσταση του μαστού τους, σε πρώτο χρόνο, με άριστα ογκολογικά και αισθητικά αποτελέσματα. Στις περισσότερες περιπτώσεις είναι δυνατή και η διατήρηση της θηλής, γεγονός που βελτιώνει σημαντικά το τελικό αισθητικό αποτέλεσμα.
Η μαστεκτομή είναι η ενδεδειγμένη θεραπευτική προσέγγιση στις κάτωθι περιπτώσεις:
- Όταν η χειρουργική διατήρησης του μαστού προβλέπεται να οδηγήσει σε μη αποδεκτό αισθητικό αποτέλεσμα
- Όταν είναι αδύνατη η επίτευξη ελεύθερων χειρουργικών ορίων με χειρουργική διατήρησης του μαστού
- Σε περιπτώσεις υποτροπής μετά από χειρουργική διατήρησης του μαστού και ακτινοθεραπεία
- Όταν αντενδείκνυται η χορήγηση ακτινοθεραπείας
- Σε ασθενείς με φλεγμονώδη καρκίνο του μαστού
- Σε ασθενείς με διαγνωσμένο καρκίνο μαστού που επιθυμούν μαστεκτομή και όχι χειρουργική διατήρησης του μαστού
- Σε ασθενείς με ή χωρίς διαγνωσμένο καρκίνο μαστού, με επιβεβαιωμένες γονιδιακές μεταλλάξεις ή χωρίς επιβεβαιωμένη μετάλλαξη, αλλά που ο κίνδυνός τους για ανάπτυξη καρκίνου μαστού έχει υπολογισθεί να είναι υψηλός, βάσει του οικογενειακού τους ιστορικού.
Η άμεση αποκατάσταση μετά από μαστεκτομή έχει σαφή χειρουργικά, οικονομικά και ψυχολογικά οφέλη. Εν τω μεταξύ, τα αισθητικά αποτελέσματα της άμεσης αποκατάστασης είναι σαφώς ανώτερα από τα αντίστοιχα της ετεροχρονισμένης. Στόχος του χειρουργού μαστού πρέπει να είναι πάντοτε η αποτροπή της δυσμορφίας, παρά η ετεροχρονισμένη διόρθωσή της, εξηγεί ο κ. Στέργιος Ε. Δουβετζέμης, MD, PHD, FRCS, FEBS, Χειρουργός Μαστού – Εξειδικευθείς στην Ογκολογική & Επανορθωτική Χειρουργική του Μαστού, Διευθυντής Χειρουργός Μαστού, Hospital, Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής Αθηνών, Consultant Oncoplastic Breast Surgeon, Guy’s & St Thomas’ Hospital London, Senior Lecturer (Αναπληρωτής Καθηγητής) Ιατρικής Σχολής King’s College London.
Το αδιαμφισβήτητο γεγονός πως η ογκολογική ασφάλεια αποτελεί πάντοτε προτεραιότητα δεν πρέπει πλέον να αποτελεί δικαιολογία για λιγότερο καλά αισθητικά αποτελέσματα, καθώς σε βάθος χρόνου, όταν πια οι ασθενείς θα έχουν θεραπευθεί, το αισθητικό αποτέλεσμα είναι αυτό που θα επηρεάζει σημαντικά την ποιότητα ζωής τους σε καθημερινή βάση.
Πώς γίνεται η άμεση αποκατάσταση και ποιες οι αντενδείξεις;
«Προσωπικά, στο νοσοκομείο Metropolitan General στην Αθήνα εφαρμόζω ακριβώς τα ίδια πρωτόκολλα που εφαρμόζουμε στο νοσοκομείο Guy’s and St Thomas’, το μεγαλύτερο ίσως κέντρο μαστού του Λονδίνου, όπου εξακολουθώ να εργάζομαι ως Consultant. Στο Guy’s and St Thomas’, είμαστε ένα από τα λίγα κέντρα σε όλη την Ευρώπη, που κατά κανόνα πραγματοποιούμε άμεση αποκατάσταση, σε ένα στάδιο, ταυτόχρονα με τη μαστεκτομή, τοποθετώντας απευθείας μόνιμο ένθεμα σιλικόνης άνωθεν του μείζονος θωρακικού μυός, με πολύ χαμηλά ποσοστά επιπλοκών και εξαιρετικά ποσοστά ικανοποίησης των ασθενών.
Το γεγονός ότι δεν κινητοποιούμε πλέον το μυ και κατά συνέπεια δεν αλλοιώνουμε την ανατομία του θωρακικού τοιχώματος προσφέρει καλύτερα αισθητικά αποτελέσματα και μειώνει τη νοσηρότητα (μειώνει το μετεγχειρητικό πόνο και επιταχύνει την ανάρρωση)», προσθέτει ο κ. Δουβετζέμης.
Όπως γίνεται εύκολα αντιληπτό, η μέθοδος αυτή έχει πολλαπλά οφέλη για τις ασθενείς. Σε πολύ σπάνιες περιπτώσεις και μόνον σε ασθενείς υψηλού κινδύνου για μετεγχειρητικές επιπλοκές, όταν δηλαδή δεν είναι ασφαλής η τοποθέτηση εξ’ αρχής του ενθέματος σιλικόνης, γίνεται αποκατάσταση δύο σταδίων (αρχικά με διατατήρα και κατόπιν αντικατάστασή του με μόνιμο ένθεμα).
Οι μοναδικές απόλυτες αντενδείξεις για άμεση αποκατάσταση μετά τη μαστεκτομή είναι ο φλεγμονώδης καρκίνος του μαστού, οι περιπτώσεις όπου η μαστεκτομή πραγματοποιείται παρηγορικά, για τον τοπικό έλεγχο της νόσου ή εάν η ασθενής δεν επιθυμεί αποκατάσταση. Αντένδειξη επίσης είναι εάν η ασθενής υποβάλλεται σε μαστεκτομή κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.
Πολύ σημαντικός περιορισμός για την άμεση αποκατάσταση του μαστού με μόνιμο ένθεμα σιλικόνης είναι το κάπνισμα, καθώς αυξάνει δραματικά τα ποσοστά των μετεγχειρητικών επιπλοκών. Σχετικές αντενδείξεις επίσης αποτελούν η κακή γενική κατάσταση της ασθενούς και η παχυσαρκία.
Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται, τέλος, εάν η ασθενής έχει υποβληθεί προηγουμένως σε ακτινοθεραπεία στο μαστό της, αν και αυτό δεν αποτελεί απόλυτη αντένδειξη για άμεση αποκατάσταση.
Αντενδείξεις για τη διατήρηση της θηλής είναι εάν ο όγκος διηθεί τη θηλή ή βρίσκεται σε απόσταση μικρότερη των 2 εκατοστών από αυτήν, η νόσος Paget του μαστού και εάν η αιμάτωση της θηλής είναι επηρεασμένη ή δεν επαρκεί μετά την υποδόριο μαστεκτομή.
