Η χολολιθίαση είναι η νόσος κατά την οποία ο οργανισμός εμφανίζει πέτρες στην χολή εντός της χοληδόχου κύστεως. Επηρεάζει 2 στους 10 ενήλικες και είναι η κατάσταση στην οποία αναφερόμαστε, όταν λέμε «έχω τη χολή μου». Εάν δεν αντιμετωπισθεί μπορεί (ανάλογα με το μέγεθος του προβλήματος) απλά να ταλαιπωρήσει τον ασθενεί ή ακόμη και να θέσει την ζωή του σε κίνδυνο. Η αντιμετώπιση της με λαπαροσκοπική επέμβαση αποτελεί μονόδρομο. Μπορεί η λέξη και μόνο «χειρουργείο» να τρομάζει, αλλά μιλάμε πλέον για μια ολιγόλεπτη επέμβαση που απαιτεί ελάχιστη νοσηλεία και αποτελεί παγκοσμίως μια από τις πιο συχνά εκτελούμενες χειρουργικές τεχνικές. Ας δούμε όμως αναλυτικότερα τα δεδομένα της νόσου, πως θα αντιληφθούμε την ύπαρξη της και τον τρόπο αντιμετώπισης της.
Τι είναι η χολή;
Η χολή είναι ένα παχύρρευστο πράσινου χρώματος υγρό, το οποίο παράγεται στο συκώτι. Μέρος αυτού του υγρού αποθηκεύεται προσωρινά στη χοληδόχο κύστη. Η χοληδόχος κύστη είναι ένα αχλαδοειδούς σχήματος όργανο, τοποθετημένο στην κατώτερη πλευρά του ήπατος (συκωτιού) και απελευθερώνει τη χολή, η οποία αδειάζει μέσω στενών σωλήνων (κυστικός πόρος και χοληδόχος πόρος) εντός του δωδεκαδακτύλου (πρώτο τμήμα λεπτού εντέρου μετά το στομάχι). Η διαδικασία αυτή γίνεται κάποια στιγμή μετά το φαγητό και βοηθά στην πέψη, καθώς η χολή διασπά σε μικρότερα τμήματα τις λιπαρές ουσίες.
Εάν η χολή είναι πλούσια σε χολικά άλατα και χοληστερόλη, τότε διευκολύνεται η δημιουργία λίθων εντός της χοληδόχου κύστεως. Αυτή η κατάσταση ονομάζεται χολολιθίαση. Η ύπαρξη χολολίθων δυσχεραίνει την απελευθέρωση της χολής από τη χοληδόχο κύστη με αποτέλεσμα την αναστολή πέψης των λιπαρών ουσιών. Αυτή λοιπόν η δυσπεψία προκαλεί έντονο μετεωρισμό (το γνωστό «φούσκωμα») και ενίοτε πόνο και εμέτους. Όπως γίνεται λοιπόν αντιληπτό, χολή έχουμε όλοι φυσιολογικά.
Πόσο συχνή είναι; Κινδυνεύω;
Περίπου 2 στους 10 ενήλικες έχουν ή θα αποκτήσουν χολολιθίαση. Η νόσος είναι συχνότερη στις γυναίκες, σε ασθενείς που ακολουθούν εντατικές δίαιτες και στους παχύσαρκους.
Η ενσφήνωση λίθου, είτε στην έξοδο της χοληδόχου κύστεως, ή στους σωλήνες που την συνδέουν με το δωδεκαδάκτυλο (κυστικός πόρος και χοληδόχος πόρος), μπορεί να προκαλέσει χολοκυστίτιδα (φλεγμονή της χοληδόχου κύστεως), χολαγγειίτιδα (φλεγμονή των αγγείων που φέρουν χολή εντός κι εκτός του συκωτιού) και παγκρεατίτιδα. Αυτές οι καταστάσεις είναι εξαιρετικά επικίνδυνες ακόμη και για τη ζωή.
Πώς θα καταλάβω ότι «έχω χολή»;
Μόνο 2 στους 10 ασθενείς με χολολιθίαση εμφανίζουν συμπτώματα. Τα συχνότερα είναι η δυσπεψία, ο πόνος στο επιγάστριο (μπροστά από το στομάχι) ή στο δεξιό ανώτερο τεταρτημόριο της κοιλιακής χώρας και οι έμετοι, λίγη ώρα μετά από το γεύμα. Σπανιότερα μπορεί να εμφανισθεί εμπύρετο και ίκτερος. Παρόμοια συμπτώματα μπορεί να έχουν επίσης οι ασθενείς με χολικό ίζημα («λάσπη στη χολή»), καθώς κι αυτοί που πάσχουν από λειτουργική μη λιθιασική χολοκυστίτιδα ή ακινησία της χοληδόχου κύστεως, που αφορούν σπανιότερες μορφές χολοκυστοπάθειας.
Το 80% των ασθενών με χολολιθίαση είναι ασυμπτωματικοί. Δυστυχώς σε αυτούς συγκαταλέγονται και οι ασθενείς με δυσπεψία (μετεωρισμό, «φούσκωμα», «βαρυστομαχιά»). Το οποιοδήποτε σύμπτωμα δυσπεψίας ιδιαίτερα μετά από λήψη τροφών οι οποίες είναι πλούσιες σε λιπαρά, τηγανητές, πικάντικες, περιέχουν χορταρικά κ.α. μπορεί να σημάνουν κίνδυνο ύπαρξης χολολιθίασης. Το ίδιο ισχύει και σε περίπτωση φουσκώματος μετά από λήψη αλκοολούχων ποτών ή καφέ. Τι κάνουμε λοιπόν σε αυτές τις περιπτώσεις;
Η χολολιθίαση μπορεί να διαγνωσθεί με ευκολία, ανώδυνα και οικονομικά με υπερηχοτομογραφία. Εξίσου σημαντικό ρόλο έχει η ειδική κλινική εξέταση από έμπειρο Γενικό Χειρουργό.
Πώς θεραπεύεται;
Η μοναδική θεραπεία της χολολιθίασης γίνεται με χειρουργική αφαίρεση της χοληδόχου κύστεως. Από το 1882 που διενεργήθηκε η πρώτη ανοικτή χολοκυστεκτομή έως και το 1985 που έγινε η πρώτη λαπαροσκοπική χολοκυστεκτομή, η αφαίρεση της χοληδόχου κύστεως ήταν μία σχετικά επώδυνη επέμβαση με μεγάλη τομή στην κοιλιακή χώρα, που απαιτούσε πολυήμερη νοσηλεία. Από τις αρχές του 1990 που η λαπαροσκοπική χειρουργική διαδόθηκε ευρέως έως και σήμερα, άλλαξαν τα δεδομένα. Η επέμβαση γίνεται με πολύ μικρές τομές (0,5 έως και 1 εκ.) μέσω των οποίων εισάγονται εντός της κοιλίας οπτική κάμερα και ειδικά εργαλεία. Μέσα από αυτά ο χειρουργός βλέπει και διενεργεί την επέμβαση. Έτσι, ελαχιστοποιείται ο μετεγχειρητικός πόνος και ο χρόνος νοσηλείας. Η επέμβαση συνήθως ολοκληρώνεται σε 20 με 30 λεπτά της ώρας κι ο ασθενής λαμβάνει εξιτήριο την επόμενη μέρα.
Για περισσότερες πληροφορίες επικοινωνήστε με τον Δρ. Aθανάσιο Δερβίσογλου, Γενικός Χειρουργός, κιν.: 697 222 2200 ή επισκεφτείτε την ιστοσελίδα www.adlaser.gr.
