Οι περιπτώσεις ψυχογενών διατροφικών διαταραχών στην εποχή μας, αυξάνονται καθημερινά με όλο και περισσότερους ανθρώπους να αναζητούν εξειδικευμένη βοήθεια και υποστήριξη. Είναι πολύ σημαντικό να είμαστε ενήμεροι για την ύπαρξη τους, τη σημαντικότητά τους και τους κινδύνους που εγκυμονούν.
Η ψυχογενής ανορεξία χαρακτηρίζεται από βαριά διαταραχή της εικόνας που σχηματίζει ο ασθενής για το σώμα του και από αδιάκοπη αναζήτηση της ισχνότητας, μέχρι σημείου λιμοκτονίας. Η διαταραχή εμφανίζεται πιο συχνά στις γυναίκες και συνήθως σε ηλικίες 15-25. Βουλιμικά συμπτώματα μπορεί να εμφανιστούν είτε ως μια ξεχωριστή διαταραχή (ψυχογενής βουλιμία), είτε ως παράμετρος της ψυχογενούς ανορεξίας. Tα άτομα αυτά και στις δύο περιπτώσεις ασχολούνται υπερβολικά με την τροφή τους, το βάρος και το σχήμα του σώματός τους.
Στις αιτίες, εμπλέκονται παράγοντες βιολογικοί, κοινωνικοί και ψυχολογικοί. Τα γονίδια ενός ατόμου ίσως προδιαθέτουν το άτομο να αναπτύξει μια τέτοια διαταραχή που όταν ερεθιστούν από περιβαλλοντικούς παράγοντες, για παράδειγμα, η στάση άλλων μελών της οικογενείας του προς το φαγητό, ευνοείται η ανάπτυξή τους και καταλήγουν μ’ αυτόν τον τρόπο τα άτομα ν’ αντιμετωπίζουν τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν στην ζωή τους αλλά και το γενικότερο στυλ ζωής τους.
Η υπερφαγία ή μη λήψη φαγητού χρησιμοποιείται να καταστείλει συναισθήματα και σκέψεις που πονούν. Επίσης, σε καταστάσεις όπου υπάρχουν υψηλές ακαδημαϊκές προσδοκίες ή κοινωνικές πιέσεις, το άτομο μπορεί να εστιάσει σε θέματα γύρω από το φαγητό ως ένα τρόπο να διαχειριστεί τις αγχώδεις καταστάσεις, αλλά και κάποια τραυματικά γεγονότα είναι πιθανό να πυροδοτήσουν τέτοιες συμπεριφορές. Έρευνες έδειξαν πως μετά την ηλικία των 13 η εμφάνιση της διαταραχής πληθαίνει απότομα, με μεγαλύτερη συχνότητα στις ηλικίες 17-18 ετών. Στο 85% περίπου όλων των ασθενών η ηλικία έναρξης κυμαίνεται μεταξύ 13-20 ετών.
Η πρακτική της αποκλίνουσας συμπεριφοράς στόχο έχει την απώλεια βάρους και ακολουθείται κρυφά, ενώ αρνούνται να γευματίζουν με τις οικογένειές τους ή σε δημόσιους χώρους. Χάνουν βάρος, μειώνοντας δραστικά τη λήψη τροφής ή μειώνοντας δυσανάλογα τις τροφές πλούσιες σε λίπη και υδατάνθρακες. Μπορεί να εμφανίσουν επεισόδια υπερφαγίας τα οποία συνήθως γίνονται τη νύχτα και κρυφά και συχνά ακολουθούν προκλητοί εμετοί. Επίσης, κάνουν χρήση υπακτικών και διουρητικών, κάποιες τελετουργικές ασκήσεις, γυμναστήριο, περπάτημα, ποδήλατο και όλα σε υπερβολικό βαθμό.
Όταν τρώνε, συνήθως, τεμαχίζουν το φαγητό τους σε μικρά κομμάτια και σπαταλάνε χρόνο στο να τα «τακτοποιούν» μέσα στο πιάτο τους. Υπάρχει έντονος φόβος μήπως πάρουν βάρος, είναι άκαμπτοι και τελειοθηρικοί ενώ εμφανίζουν και σωματικά συμπτώματα με πιο σύνηθες την επιγαστρική δυσφορία. Συνήθως, εμφανίζονται στο γιατρό όταν τα αποτελέσματα της τακτικής τους είναι εμφανή, δηλαδή η απώλεια βάρους παίρνει σοβαρές διαστάσεις, εμφανίζονται σωματικά σημεία (όπως υποθερμία), βραδυκαρδία, υπόταση, μεταβολικές διαταραχές, αμηνόρροια κ.α. Ως αποτέλεσμα, εμφανίζουν κοινωνική απομόνωση και μειωμένο σεξουαλικό ενδιαφέρον, ενώ παρατηρείται πως αρνούνται τα συμπτώματά τους, είναι μυστικοπαθείς και συχνά αντιστέκονται στη θεραπεία.
Με δεδομένα τα περίπλοκα ψυχολογικά και σωματικά επακόλουθα της ψυχογενούς ανορεξίας συνίσταται ένα ολοκληρωμένο θεραπευτικό πλάνο που περιλαμβάνει νοσηλεία, όταν απαιτείται, όπως και ατομική και οικογενειακή θεραπεία. Οι διαταραγμένες διατροφικές συνήθειες μαζί με τις ψυχολογικές δυσκολίες χρειάζεται να θεραπευτούν και οι προσεγγίσεις με θεραπεία συμπεριφοράς πρέπει να συνυπολογίζονται, όπως και η φαρμακευτική αντιμετώπιση όπου χρειάζεται.
Πηγή: nutrimed.gr
