Η παρασκευή φαρμάκων στο φαρμακείο αναβιώνει τα τελευταία χρόνια καθώς τα βιομηχανοποιημένα φαρμακευτικά σκευάσματα δεν καλύπτουν τις ανάγκες όλων των ασθενών, ενώ στην περίπτωση έλλειψης , που έχει καταστεί φαινόμενο της εποχής λόγω της οικονομικής κρίσης, ο φαρμακοποιός είναι εκείνος που θα αναλάβει την κάλυψη του κενού.
Κι ενώ μέχρι πριν από λίγα χρόνια οι ζυγαριές ακριβείας, οι γυάλινοι ογκομετρικοί σωλήνες, οι συσκευές μέτρησης pH, τα γουδιά, οι αναδευτήρες και οι πιπέτες ήταν τα κύρια εργαλεία που είχε στα χέρια του ο φαρμακοποιός, σήμερα έχει στη διάθεσή του τον ηλεκτρονικό υπολογιστή αλλά και ένα λογισμικό, το οποίο εξασφαλίζει την παρασκευή ποιοτικών φαρμάκων με τον καλύτερο τρόπο.
Το πρώτο αυτό λογισμικό καλών πρακτικών εφαρμογής και διαχείρισης του φαρμακευτικού εργαστηρίου στην Ελλάδα, θα παρουσιάσει για πρώτη φορά πανελλαδικά ο κλινικός φαρμακοποιός Κωνσταντίνος Κουλουρίδας, το προσεχές Σάββατο (13.45-14.30) στο πλαίσιο του 13ου Συνεδρίου PHARMA point που θα πραγματοποιηθεί το προσεχές Σαββατοκύριακο (12-13 Οκτωβρίου) στο συνεδριακό κέντρο Ι. Βελλίδης.
Επιστροφή στο εργαστήρι του φαρμακοποιού
Μέχρι πριν από περίπου 50 χρόνια, πάρα πολλά φάρμακα παρασκευάζονταν στο εργαστήρι του φαρμακοποιού. Η βιομηχανοποίηση του φαρμάκου μετά το 1960 οδήγησε στη μείωση της παρασκευής φαρμάκων στο φαρμακείο αλλάζοντας και το ρόλο του φαρμακοποιού από παρασκευαστή σε διακινητή έτοιμων φαρμακευτικών σκευασμάτων.
Η παρασκευή φαρμάκων όμως, παρότι συρρικνώθηκε, ποτέ δεν σταμάτησε για το λόγο ότι η φαρμακευτική βιομηχανία δεν καλύπτει όλες τις περιπτώσεις ασθενών.
«Την τελευταία δεκαετία παρατηρείται αναβίωση της παραγωγής γαληνικών φαρμάκων, δηλαδή φαρμάκων που παρασκευάζονται στο φαρμακείο. Οι φαρμακοποιοί συνεχώς προμηθεύονται σύγχρονο εξοπλισμό, γνώση και κατάλληλες πρώτες ύλες με σκοπό να καλύψουν τις σύγχρονες ανάγκες των ασθενών τους παρασκευάζοντας γαληνικά σκευάσματα. Υπάρχουν διάφοροι λόγοι για τους οποίους είναι επιβεβλημένη η χορήγηση γαληνικού φαρμάκου, όπως: η εξατομίκευση της δράσης του φαρμάκου, η αποφυγή αλλεργιογόνων παραγόντων, η προσθήκη γεύσης σε ένα φάρμακο, η αλλαγή στον τρόπο χορήγησης του φαρμάκου σε βρέφη ή σε ενήλικες με δυσκολία κατάποσης δισκίων ή καψουλών. Η παραγωγή γαληνικών φαρμάκων ελέγχεται από το υπουργείο Υγείας , οι πρώτες ύλες που χρησιμοποιούνται είναι εγκεκριμένες από τον Εθνικό Οργανισμό Φαρμάκων (ΕΟΦ), και παρασκευάζονται μόνο στα φαρμακεία. Ο φαρμακοποιός είναι υπεύθυνος να παράγει ασφαλές φάρμακο για τον ασθενή του” αναφέρει ο κ. Κουλουρίδας.
O ΕΟΦ είναι υπεύθυνος για τη μαζική παραγωγή φαρμακευτικών προϊόντων που παράγονται από παρασκευαστές φαρμάκων. Δεδομένου ότι τα γαληνικά φάρμακα είναι εξατομικευμένα φάρμακα, δεν είναι εφικτό να ακολουθηθεί η ίδια διαδικασία, η οποία είναι ακριβή και πολύπλοκη.
Ωστόσο, κάθε φαρμακείο είναι υπεύθυνο να ακολουθεί την κείμενη νομοθεσία και να διασφαλίζει την ποιότητα του γαληνικού φαρμάκου, με σκοπό τη μεγιστοποίηση του θεραπευτικού αποτελέσματος.
Εξατομικευμένα φάρμακα με χρήση ειδικού λογισμικού
Τις τελευταίες δύο δεκαετίες έχουν γίνει σημαντικά βήματα ώστε να βελτιωθεί η ποιότητα των πρώτων υλών που χρησιμοποιούνται στο φαρμακευτικό εργαστήριο καθώς και της εφαρμοσμένης τεχνολογίας σε αυτό. Σήμερα, κάθε φαρμακοποιός, λόγω της εφαρμογής της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης, είναι υποχρεωμένος να διαθέτει πλέον στο φαρμακείο του ηλεκτρονικό υπολογιστή. Αυτόν τον ηλεκτρονικό υπολογιστή μπορεί να τον χρησιμοποιήσει και για την παρασκευή φαρμάκων στο εργαστήρι του κάνοντας χρήση του ειδικού λογισμικού που δημιουργήθηκε με στόχο τη βελτίωση του τρόπου παραγωγής και της ποιότητας του γαληνικού φαρμάκου.
Στην προσπάθεια βελτίωσης του τρόπου παρασκευής και ποιότητας των γαληνικών προϊόντων, για πρώτη φορά στην Ελλάδα και ύστερα από τρία χρόνια ανάπτυξης, δημιουργήθηκε από την Kertus, μία ελληνική εταιρεία που εδρεύει στα Τρίκαλα, ένα λογισμικό καλών πρακτικών εφαρμογής για την παρασκευή γαληνικών προϊόντων στο φαρμακευτικό εργαστήριο, σύμφωνα με τις προδιαγραφές της ευρωπαϊκής νομοθεσίας.
Το γαληνικό φάρμακο είναι προσαρμοσμένο στις ανάγκες του ασθενούς, δηλαδή είναι ένα εξατομικευμένο σκεύασμα, ενώ το κόστος είναι πάντοτε αναλογικό των συστατικών και του εξοπλισμού που χρησιμοποιεί ο φαρμακοποιός, κάτι που ισχύει και στη φαρμακευτική βιομηχανία, και στις περισσότερες περιπτώσεις δεν είναι πιο ακριβό από το εμπορικό φάρμακο.
«Η παραγωγή φαρμάκων στο φαρμακείο ενισχύει την εξατομίκευση της θεραπείας βάσει των απαιτήσεων του ασθενή και του θεράποντα γιατρού. Ένα από τα βασικά πλεονεκτήματα είναι για αυτούς τους ασθενείς που παρουσιάζουν προβλήματα στη χορήγηση των διαθέσιμων εμπορικών φαρμάκων. Έτσι, ο φαρμακοποιός μπορεί να παρασκευάσει: κάψουλες, πόσιμα εναιώρηματα (σιρόπια), πόσιμα διαλύματα, κρέμες, αλοιφές, υπόθετα, ρινικά εκνεφώματα (σπρέι) και εφόσον πληροί τις προδιαγραφές ακόμη και στείρα φάρμακα. Το ζητούμενο είναι βελτίωση της συμβατότητας του ασθενή με τη φαρμακοθεραπεία» εξηγεί ο κ. Κουλουρίδας.
