Οι ψυχικές διαταραχές αντιμετωπίζονται συνήθως με ψυχοθεραπεία ή ψυχοφάρμακα, αλλά όταν αυτά αποδεικνύονται αναποτελεσματικά, οι γιατροί και οι ασθενείς στρέφονται σε πιο ασυνήθιστες και αμφιλεγόμενες διαδικασίες. Ορίστε πέντε από αυτές!
Θεραπεία Ηλεκτροσόκ
Η ηλεκτροσπασμοθεραπεία (ΕΣΘ) πρωτοχρησιμοποιήθηκε τη δεκαετία του ’30 και περιλαμβάνει την τοποθέτηση ηλεκτροδίων στο κεφάλι και την ηλεκτρική εκκένωση για την πρόκληση προσβολής διάρκειας 30 με 60 δευτερολέπτων.
Η θεραπεία τότε δεν γινόταν με αναισθησία. Σήμερα είναι αρκετά πιο ασφαλής, μιας και χορηγείται αναισθησία και το ρεύμα είναι σε πιο χαμηλά επίπεδα. Βέβαια, η θεραπεία μπορεί να βλάψει τη μνήμη και να προκαλέσει καρδιακά προβλήματα.
Η ΕΣΘ χρησιμοποιείται μονάχα σε ασθενείς που δεν είδαν αποτέλεσμα από τα φάρμακα και τις θεραπείες, και που κινδυνεύουν από τάσεις αυτοκτονίας, μανίας και σχιζοφρένειας.
Εν τω βάθει εγκεφαλική διέγερση
Η εν τω βάθει εγκεφαλική διέγερση (ΒΕΔ), όπου τοποθετείται ένας μηχανισμός που προκαλεί ερεθίσματα στον εγκέφαλο, είναι μια διαδικασία που αποσκοπεί στη θεραπεία ψυχώσεων, κατάθλιψης και εθισμού στα ναρκωτικά.
Μετά τη ΒΕΔ, κάποιοι ψυχωτικοί ασθενείς εμφανίζουν βελτίωση στη διάθεση (όπως μείωση άγχους) και έχουν καλύτερη ανταπόκριση σε άλλες θεραπείες που δεν είχαν αποτελέσματα πάνω τους πρωτύτερα.
Ωστόσο, πολλοί τονίζουν ότι η ΒΕΔ δεν είναι πανάκεια. «Αυτό που επιτυγχάνει είναι να σας μεταμορφώσει σε έναν τυπικό, μέσο ψυχωτικό» λέει ο ψυχίατρος Μπέντζαμιν Γκρίνμπεργκ.
Επαναλαμβανόμενη Διακρανιακή Μαγνητική Διέγερση
Μια άλλη αντισυμβατική θεραπεία για την κατάθλιψη είναι η επαναλαμβανόμενη διακρανιακή μαγνητική διέγερση (ΕΔΜΔ), όπου γίνεται χρήση μαγνητικών πεδίων για την αλλαγή της δραστηριότητας ορισμένων περιοχών του εγκεφάλου. Δεν υπάρχει κάποια χειρουργική επέμβαση, παρά μόνο η τοποθέτηση ενός πηνίου στο μέτωπο.
Οι παρενέργειες συμπεριλαμβάνουν πονοκεφάλους, συσπάσεις στο πρόσωπο, ζάλη και σπανιότερα κρίσεις και απώλεια ακοής.
Ψυχοχειρουργική
Η εγχείριση του εγκεφάλου για την αντιμετώπιση ψυχικών ασθενειών είναι μια μέθοδος που χρονολογείται από τη δεκαετία του ’30 και είναι εξαιρετικά αμφιλεγόμενη. Οι πρώιμες εγχειρήσεις, όπως οι λοβοτομές στις δεκαετίες του ’40 και του ’50, είχαν σοβαρότατες παρενέργειες, μεταξύ των οποίων και αλλαγές προσωπικότητας.
Η πρακτική σχεδόν εγκαταλείφθηκε όταν εμφανίστηκαν τα ψυχοφάρμακα, αν και μερικά ιατρικά κέντρα εξακολουθούν να κάνουν επεμβάσεις. Μια μελέτη, που δημοσιεύθηκε τον Ιούνιο του 2013 σχετικά με ένα τύπο ψυχοχειρουργικής, έδειξε ότι μόνο οι μισοί ασθενείς έδειξαν βελτίωση, ενώ ένας στους δέκα εμφάνισε σοβαρές παρενέργειες όπως παράλυση.
Μαγικά μανιτάρια
Τα παραισθησιογόνα (και ειδικά η ψιλοκυβίνη) που περιέχονται στα μανιτάρια ίσως θεραπεύουν ψυχικές διαταραχές όπως την κατάθλιψη και την εξάρτηση. Σε μια μελέτη του 2011, πάνω από το 50% όσων έλαβαν μια μέτρια δόση ψιλοκυβίνης ανέφεραν ότι βίωσαν μια «μαγική» εμπειρία, η οποία θεωρείται ευεργετική για ορισμένες παθήσεις. Μόλις το 5% ανέφερε ότι είχε παρενέργειες, όπως υπερβολικό φόβο (παράνοια).
Οι επιστήμονες μελετούν την ψιλοκυβίνη σα θεραπεία για βαριά ασθενείς που βιώνουν κατάθλιψη, και για όλους όσοι έχουν βαριές εξαρτήσεις, όπως οι αλκοολικοί. Μια μελέτη του 2010 έδειξε ότι η ψιλοκυβίνη μπορεί να βελτιώσει τη διάθεση ασθενών στο τελευταίο στάδιο του καρκίνου.
