Ανησυχητικές ενδείξεις ότι αλλάζει ο τρόπος μετάδοσης του ιού HIV/AIDS σε σχέση με τους μέχρι σήμερα γνωστούς τρόπους μετάδοσης, έχουν περιέλθει σε γνώση του υπουργείου Υγείας, μετά από επιδημιολογικές και μοριακές αναλύσεις σε άτομα που κάνουν ενδοφλέβια χρήση ναρκωτικών ουσιών στο κέντρο της Αθήνας.
Πρόκειται για έρευνα που διενεργήθηκε από την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και, όπως αναφέρεται σε έγγραφο που διαβιβάστηκε στη Βουλή, «δείχνει νέες αλληλουχίες HIV που έχουν εισαχθεί στην Ελλάδα μετά το 2010 πιθανότατα από την Ασία».
«Ο τρόπος διασποράς τους υποδεικνύει αλλαγές στον τρόπο μετάδοσης του ιού στην κοινότητα των ΧΕΝ (ενδοφλέβιοι χρήστες) στην περιοχή της Αθήνας», επισημαίνεται στο έγγραφο που υπογράφει η υφυπουργός Υγείας Ζέττα Μακρή και διαβιβάστηκε στη Βουλή μετά από ερώτηση της βουλευτού της ΝΔ Φεβρωνίας Πατριανάκου, αναφέρει το Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων.
Επιδημική έξαρση του HIV και της ηπατίτιδας C στους Ενδοφλέβιους Χρήστες (ΧΕΝ)
Με το ίδιο έγγραφο η Βουλή ενημερώνεται για την επιδημική έξαρση του HIV/AIDS στον πληθυσμό των εξαρτημένων. Τα στοιχεία του ΚΕΕΛΠΝΟ δείχνουν ότι ανάμεσα στο 2010 και το 2011 τα κρούσματα της μόλυνσης αυξήθηκαν 1.500% μεταξύ των χρηστών. Έτσι, ο επιπολασμός του ιού στους χρήστες ουσιών το 2011 αυξήθηκε ραγδαία από 0,8% σε 4,4. Στην περιοχή της Αθήνας άγγιξε το 8,1%. Την ίδια ώρα ραγδαία αύξηση σημειώνεται και στην εξάπλωση της ηπατίτιδας C μεταξύ των εξαρτημένων.
Δυσμενείς προβλέψεις
Στο έγγραφό της η υφυπουργός Υγείας δεν διστάζει να παρατηρήσει ότι «σε ένα περιβάλλον οικονομικής και κοινωνικής κρίσης με πολύ υψηλά ποσοστά ανεργίας, οι χρήστες ουσιών, ήδη άνεργοι στην πλειονότητά τους, χάνουν το κίνητρό τους για θεραπεία» και ακόμη ότι «καθώς η ελπίδα για μια καλύτερη ζωή και το κίνητρο για θεραπεία μειώνονται, ενισχύεται η τάση των εξαρτημένων να μη λαμβάνουν στοιχειώδη μέτρα προστασίας της υγείας τους. Ιδίως στην περιοχή της Αθήνας, οι αυτοκαταστροφικές μορφές συμπεριφοράς ενισχύονται, αυξάνεται η ενέσιμη χρήση ουσιών, η κοινή χρήση σύριγγας, η παράλληλη χρήση διαφορετικών ουσιών, η καταφυγή σε νέες, φθηνές, αλλά εξαιρετικά επικίνδυνες ουσίες, οι ερωτικές επαφές χωρίς προφυλάξεις».
Τα συνθετικά ναρκωτικά
Ειδικά για τα συνθετικά ναρκωτικά, σύμφωνα με το υπουργείο Υγείας, τα κανναβινοειδή εντοπίζονται κυρίως στη Θεσσαλονίκη και το «σίσα» (sisha), μια μορφή κρυσταλλικής μεθαμφεταμίνης, απαντάται κυρίως στους δρόμους της Αθήνας. Η εκτίμηση είναι πως «καθώς η οικονομική κρίση αρχίζει να μεταβάλει αισθητά διάφορες όψεις του προβλήματος των ναρκωτικών, επόμενα χρόνια θα υπάρξει όξυνση της εξάρτησης» και γι’ αυτό χρειάζονται πιο αποτελεσματικές παρεμβάσεις. «Είναι άμεση η ανάγκη λήψης δράσης που θα αναχαιτίσει την εξάπλωση μολυσματικών ασθενειών, θα περιορίσει τους κινδύνους για τη δημόσια υγεία και θα συνδέσει τους χρήστες με τα θεραπευτικά προγράμματα, κρατώντας ζωντανή την προοπτική της θεραπείας και της ένταξης», αναφέρει η υφυπουργός Υγείας.
Ενημέρωση και προγράμματα υποκατάστασης
Την τελευταία διετία το ΚΕΘΕΑ προσπαθεί να ανταποκριθεί σε αυξανόμενο αριθμό αιτημάτων για παρεμβάσεις ενημέρωσης, πρόληψης και έγκαιρης παρέμβασης στις σχολικές κοινότητες και τις τοπικές κοινωνίες. Επίσης, μέσα στο 2013 έχει προβλεφθεί η έναρξη προγραμμάτων μεταξύ των οποίων και το Ειδικό Κέντρο ‘Αμεσης Πρόσβασης Εξαρτημένων Ατόμων στην Αθήνα που απευθύνεται σε χρόνιους ή υποτροπιάζοντες χρήστες με υψηλό βαθμό περιθωριοποίησης. Δίκτυο θα υποστηρίζει επίσης και την εξαιρετικά ευάλωτη και διαρκώς διευρυνόμενη ομάδα των χρηστών που διαβιούν στο δρόμο. Το υπουργείο προωθεί ενημερωτικές δράσεις με έμφαση στην ενημέρωση των νέων. Ανάμεσα στα μέτρα που προχωρούν είναι η επέκταση του προγράμματος υποκατάστασης οπιοειδών (OST). Οι θέσεις θεραπείας αυξήθηκαν στην Αθήνα από 2.098 το 2010 σε 3.040 τον Απρίλιο του 2013. Μεγαλύτερη ήταν η αύξηση των θέσεων στην υπόλοιπη Ελλάδα, όπου από 3.010 το 2010 έφθασαν τον Απρίλιο του 2013 τις 5.030. Τα ποσοστά ΧΕΝ που λάμβαναν θεραπεία υποκατάστασης στην υπόλοιπη Ελλάδα ήταν 30,4% το 2010, 38,6% το 2011 και 45,4% το 2012 ενώ για την Αθήνα ήταν 28% το 2010, 31,5% το 2011, 38,2% το 2012. Το σύνολο των θεραπευομένων στο πρόγραμμα υποκατάστασης του ΟΚΑΝΑ το 2010 ήταν 5.101 άτομα ενώ σήμερα είναι 8.070 άτομα.
Το πρόγραμμα ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ
Ως προς το πρόγραμμα διανομής βελονών και συριγγών (NSP), από το υπουργείο γίνεται γνωστό ότι στην Αθήνα διανεμήθηκαν 61.516 σύριγγες το 2010 και 404.124 το 2012. Στο έγγραφο γίνεται αναφορά και στο πρόγραμμα ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ (συνεργασία Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών και ΟΚΑΝΑ, ΕΣΠΑ 2007-2013). Στο πλαίσιο του προγράμματος εφαρμόζεται σε ΧΕΝ κατευθυνόμενη αλυσιδωτή δειγματοληψία η οποία μπορεί να ολοκληρωθεί σε 5 κύκλους, ώστε να ελεγχθούν με αυτόν τον τρόπο τα αντισώματα HIV στο σύνολο των ΧΕΝ στο κέντρο της Αθήνας.
Ανταλλαγή με χρησιμοποιημένες σύριγγες
Εξάλλου με το πρόγραμμα του ΚΕΘΕΑ ΕΞΕΛΙΞΙΣ, γίνεται ανταλλαγή κιτ με χρησιμοποιημένες σύριγγες στους χρήστες στο δρόμο. Κάθε κιτ αποτελείται από 1 σύριγγα, 1 αντισηπτικό μαντηλάκι, 1 αποστειρωμένο δοχείο προετοιμασίας (τάσι βρασίματος), 1 φακελάκι αποστειρωμένο κιτρικού οξέος, 1 αμπούλα water for injection 5ml, 1 αποστειρωμένο φιλτράκι, 1 αποστειρωμένο αιμοστατικό, 1 προφυλακτικό και οδηγίες ασφαλέστερης χρήσης στο μέσα μέρος της συσκευασίας. Ανά εβδομάδα ανταλλάσσονται 150 κτι κατά προσέγγιση με χρησιμοποιημένες σύριγγες και για το δεύτερο εξάμηνο του 2013 έχει προβλεφθεί η λειτουργία δύο νέων κινητών μονάδων προσέγγισης χρηστών στο δρόμο σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη με χρηματοδότηση από το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος.
Η βουλευτής της ΝΔ Φεβρωνία Πατριανάκου στην ερώτηση της επικαλούνταν έκθεση της Διεθνούς Επιτροπής του ΟΗΕ, σύμφωνα με την οποία το 2011 στην Ελλάδα, στη Βουλγαρία και στη Ρουμανία αναφέρθηκε σημαντική αύξηση των κρουσμάτων HIV, λόγω της υψηλής επικράτησης του ιού στους χρήστες που κάνουν ενέσιμη χρήση. Αναφερόταν επίσης και στην αύξηση της χρήσης των φθηνών συνθετικών ναρκωτικών.
Διακινητές
Σε απάντηση της ερώτησης στη Βουλή απέστειλε έγγραφο και ο υπουργός Δημόσιας Τάξης και Προστασίας του Πολίτη Νίκος Δένδιας με το οποίο ενημερώνει για το ειδικό επιχειρησιακό πρόγραμμα που εφαρμόζει η ΕΛΑΣ. Σύμφωνα με το έγγραφο, από τις κατασχέσεις έχει προκύψει ότι διακινητές της κρυσταλλικής μεθαμφεταμίνης είναι ως επί το πλείστον αλλοδαποί κυρίως Πακιστανοί, Ιρανοί, Αφγανοί και Κούρδοι οι οποίοι παράλληλα διακινούν και ηρωίνη.
