Η έξαρση πνευμονιών από μυκόπλασμα στην Κίνα αλλά σε ευρωπαϊκές χώρες έχει βρεθεί στο επίκεντρο του επιστημονικού ενδιαφέροντος και όχι μόνο. Απασχολεί έντονα και τους γονείς μικρών παιδιών, καθώς πρόκειται για ένα είδος πνευμονίας που προσβάλλει σε μεγάλο βαθμό τον παιδιατρικό πληθυσμό. Τις αιτίες εμφάνισης αυξημένων περιστατικών μυκοπλασματικής πνευμονίας επιχειρούν να «φωτίσουν» επιστήμονες σε άρθρο που δημοσιεύτηκε στο έγκριτο «The Lancet».
Όπως αναφέρουν, το Mycoplasma pneumoniae είναι μια κοινή αιτία λοιμώξεων της αναπνευστικής οδού, γνωστής ως εξωνοσοκομειακής πνευμονίας. Σε σύγκριση με άλλα παθογόνα, το μυκόπλασμα είναι άτυπο από πολλές απόψεις: είναι ένας από τους μικρότερους αυτοαναπαραγόμενους οργανισμούς, έχει μειωμένο και εξαιρετικά σταθερό γονιδίωμα (0,8 Mbp), στερείται κυτταρικού τοιχώματος, αναπτύσσεται αργά (χρόνος δημιουργίας 6 ώρες ), απαιτεί στενή επαφή για μετάδοση και έχει μια ξεχωριστή εμφάνιση ασθένειας (άτυπη πνευμονία), η παθογένεση της οποίας μπορεί να περιλαμβάνει ανοσία που προκαλείται από το κύτταρο ξενιστή.
Οι λοιμώξεις συμβαίνουν όλο το χρόνο και παγκοσμίως, με επιδημίες κάθε λίγα χρόνια. Πρόσφατα στοιχεία του Ευρωπαϊκού Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ECDC) ανέφεραν κυκλικές επιδημίες ανά ένα έως τρία χρόνια στην Ευρώπη. Διάφοροι παράγοντες, συμπεριλαμβανομένης της εξασθένησης της ανοσίας της αγέλης ή της εισαγωγής νέων υποτύπων του βακτηρίου στον πληθυσμό, ευθύνονται για αυτή την περιοδική εμφάνιση.
Πριν και μετά την πανδημία
Τον Μάρτιο του 2020, η εφαρμογή μέτρων προστασίας από τον κορωνοϊό, είχε ως αποτέλεσμα τον απότομο τερματισμό αυτών των επιδημιών και μια αξιοσημείωτη μείωση της ανίχνευσης πνευμονίας από μυκόπλασμα παγκοσμίως. Σε σύγκριση με την προ-covid εποχή, παρατηρήθηκε σημαντική μείωση τον πρώτο χρόνο μετά την εφαρμογή των μέτρων προστασίας, παρόμοια με τη συχνότητα εμφάνισης άλλων παθογόνων του αναπνευστικού.
Η πρώτη παγκόσμια προοπτική μελέτη επιτήρησης του Mycoplasma pneumoniae (ESGMAC MAPS) ξεκίνησε τον Απρίλιο του 2022 για να επιτρέψει την ταχεία ειδοποίηση σχετικά με τη γεωγραφική θέση οποιασδήποτε σημαντικής αύξησης δραστηριότητας του βακτηρίου.
Σύμφωνα με την επιτήρηση, φάνηκε μια σταθερά πολύ χαμηλή επίπτωση από τον Απρίλιο του 2022 έως τον Μάρτιο του 2023 στη μυκοπλασματική πνευμονία. Aν και σε πολύ χαμηλά επίπεδα, σημειώθηκε αύξηση του αριθμού των κρουσμάτων σε ορισμένες χώρες από τον Ιανουάριο έως τον Μάρτιο του 2023, που στη συνέχεια δικαιολογούσε αυξημένη επαγρύπνηση.
Οι πιο συχνές ανιχνεύσεις στην Ευρώπη ήταν στη Δανία (436), στη Σουηδία (145), στην Ελβετία (132), στην Ουαλία (49), στη Σλοβενία (41), στο Βέλγιο με PCR (136) και στη Φινλανδία (129).
Με βάση τα παραπάνω, επομένως, παρατηρήθηκε επανεμφάνιση του Mycoplasma pneumoniae στην Ευρώπη και την Ασία περισσότερα από τρία χρόνια μετά την εισαγωγή των περιορισμών για την πανδημία.
Υπάρχουν πολυάριθμες θεωρίες για την αλλαγή στην επιδημιολογία των λοιμώξεων μετά την πανδημία του κορωνοϊού. Τα περισσότερα δεν ισχύουν για την πνευμονία από μυκόπλασμα μετά τη σοβαρή μείωση των περιστατικών ακόμη και πολύ μετά τη διακοπή των περιορισμών της πανδημίας.
Φθίνουσα ανοσία της αγέλης
Η φθίνουσα ανοσία της αγέλης θα μπορούσε να αποτελεί μια αιτία για την καθυστερημένη επανεμφάνιση, σύμφωνα με τους ερευνητές. Η παροδική ανοσία της αγέλης από την τελευταία επιδημική περίοδο σε αρκετές χώρες, στα τέλη του 2019 – αρχές του 2020, θα μπορούσε να έχει οδηγήσει σε καθυστερημένη επανεμφάνιση, λαμβάνοντας υπόψη ένα διάστημα έως και τριών ετών μεταξύ των επιδημιών Mycoplasma pneumoniae.
Ωστόσο, δεν έχει ακόμη παρατηρηθεί επανεμφάνιση σε χώρες όπου η τελευταία επιδημία αναφέρθηκε νωρίτερα (Γερμανία, Φινλανδία και Νορβηγία).
Η καθυστερημένη επανεμφάνιση είναι άτυπη και πιθανώς μοναδική για το Mycoplasma pneumoniae. Τα άτυπα χαρακτηριστικά που το διακρίνουν από άλλα παθογόνα είναι: ο αργός χρόνος παραγωγής (6 ώρες), η μεγάλη περίοδος επώασης (1 – 3 εβδομάδες) και ο σχετικά χαμηλός ρυθμός μετάδοσης θα μπορούσαν να είναι παράγοντες που οδηγούν σε μεγαλύτερο χρονικό διάστημα που απαιτείται για την αποκατάσταση της λοίμωξης από πνευμονία από μυκόπλασμα στον πληθυσμό.
Σε χώρες όπου το Mycoplasma pneumoniae έχει επανεμφανιστεί, οι αριθμοί κρουσμάτων είναι συγκρίσιμοι με τους αριθμούς πριν από την πανδημία. Ωστόσο, όπως γράφουν οι επισήμονες, η εξέλιξη της επανεμφάνισης θα πρέπει να παρακολουθείται, ώστε να αξιολογηθεί εάν ο αριθμός των κρουσμάτων θα κλιμακωθεί σε επίπεδα επιδημίας ή θα οδηγήσει σε ένα εξαιρετικά μεγάλο κύμα λοιμώξεων, όπως παρατηρήθηκε με άλλα παθογόνα.
