Θάνος Ξυδόπουλος
Εκτός από την απομάκρυνση των τοξικών υποπροϊόντων και την ενίσχυση του ανοσοποιητικού μας συστήματος, ο ύπνος είναι επίσης βασικός για την «ενοποίηση της μνήμης», κατά την οποία νέα τμήματα μνήμης που βασίζονται στις εμπειρίες μας μεταφέρονται στη μακροπρόθεσμη μνήμη.
Υπάρχουν ενδείξεις ότι, σε εφήβους και νεαρούς ενήλικες, ο κακός ύπνος μπορεί να σχετίζεται με αλλαγές στη συνδεσιμότητα εντός αυτού του δικτύου. Αυτό είναι σημαντικό καθώς ο εγκέφαλος βρίσκεται ακόμα σε εξέλιξη στην ύστερη εφηβεία και στις αρχές της νεαρής ενηλικίωσης.
Η παρούσα μελέτη είχε ως στόχο να κατανοήσει καλύτερα τη σχέση μεταξύ ύπνου, γνωστικής ικανότητας και ευεξίας. Διαπιστώθηκε ότι τόσο ο ανεπαρκής όσο και ο υπερβολικός ύπνος συνέβαλαν στην εξασθενημένη γνωστική απόδοση ενός μεσήλικα έως ηλικιωμένου πληθυσμού περίπου 500.000 ενηλίκων από τη BioBank του Ηνωμένου Βασιλείου. Ωστόσο, οι ερευνητές δεν εξέτασαν παιδιά και εφήβους -επειδή ο εγκέφαλός τους βρίσκεται σε ανάπτυξη, μπορεί να έχουν διαφορετική απαίτηση για βέλτιστη διάρκεια ύπνου.
Το βασικό εύρημα ήταν ότι επτά ώρες ύπνου τη νύχτα ήταν οι βέλτιστες, με περισσότερο ή λιγότερο από αυτό να αποφέρει λιγότερα οφέλη για τη γνωστική λειτουργία και την ψυχική υγεία. Στην πραγματικότητα, διαπιστώθηκε ότι οι άνθρωποι που κοιμούνται επτά ώρες είχαν καλύτερες επιδόσεις -κατά μέσο όρο- σε γνωστικά τεστ (συμπεριλαμβανομένης της ταχύτητας επεξεργασίας, της οπτικής προσοχής και της μνήμης) από εκείνους που κοιμόντουσαν λιγότερο ή περισσότερο.
Αλλά αν και ο ύπνος μπορεί να επηρεάσει τον εγκέφαλό μας, θα μπορούσε επίσης να λειτουργήσει και αντίστροφα. Ίσως η συρρίκνωση των περιοχών του εγκεφάλου που σχετίζονται με την ηλικία που εμπλέκονται στη ρύθμιση του ύπνου και της εγρήγορσης συμβάλλει σε προβλήματα ύπνου στη μετέπειτα ζωή. Μπορεί, για παράδειγμα, να μειώσει την παραγωγή και την έκκριση μελατονίνης, μιας ορμόνης που βοηθά στον έλεγχο του κύκλου του ύπνου, σε ενήλικες μεγαλύτερης ηλικίας.
Ενώ οι επτά ώρες ύπνου είναι οι βέλτιστες για την προστασία από την άνοια, η μελέτη δείχνει ότι ο επαρκής ύπνος μπορεί επίσης να βοηθήσει στην ανακούφιση των συμπτωμάτων της άνοιας προστατεύοντας τη μνήμη. Αυτό υπογραμμίζει τη σημασία της παρακολούθησης της διάρκειας του ύπνου σε ηλικιωμένους ασθενείς με ψυχιατρικές διαταραχές και άνοια προκειμένου να βελτιωθεί η γνωστική τους λειτουργία, η ψυχική υγεία και η ευημερία τους.
