Ζήσης Ψάλλας
Πιθανότατα έχετε διαβάσει δημοσιεύματα που λένε ότι η κατανάλωση μύρτιλων μειώνει τον κίνδυνο άνοιας ή ότι το κόκκινο κρασί είναι καλό για την καρδιά. Υπάρχουν πολλοί άλλοι ισχυρισμοί υγείας για συγκεκριμένες «υπερτροφές». Ποια είναι όμως η αλήθεια με τους ισχυρισμούς υγείας;
Μια ομάδα επιστημόνων διατροφολογίας που έχει συμμετάσχει σε αυτού του είδους την έρευνα -χωρίς να είναι υπεύθυνη για τους τίτλους οι οποίοι τραβούν την προσοχή- μελέτησε διάφορες βιοδραστικές ουσίες που έχουν επίδραση στην υγεία. Σε αντίθεση με τις βιταμίνες και τα μέταλλα, τα βιοενεργά συστατικά, όπως είναι ορισμένα λιπαρά οξέα, οι φυτικές ίνες και φλαβανόλες (μια ομάδα ενώσεων που βρίσκονται στο τσάι ή τα μήλα), δεν θεωρούνται απαραίτητα για την επιβίωσή μας. Αλλά επηρεάζουν την υγεία μας.
Η μεγάλη πρόκληση με την έρευνα για τα βιοενεργά συστατικά είναι να διαφοροποιηθεί η επίδραση ενός τροφίμου από μια μεμονωμένη ένωση -τα τρόφιμα είναι απίστευτα πολύπλοκα και περιέχουν πολλές ενώσεις. Σε ένα φλιτζάνι καφέ υπάρχουν μερικά φαινολικά οξέα που έχουν θετική επίδραση στην υγεία της καρδιάς, αλλά και άλλες ενώσεις που μπορούν να αυξήσουν τη χοληστερόλη. Αυτό κάνει την έρευνα δύσκολη, αλλά και συναρπαστική.
Ένας τρόπος για να μάθουν οι ερευνητές περισσότερα για την επίδραση των μεμονωμένων τροφίμων στην ανθρώπινη υγεία είναι να συγκρίνουν άτομα με διαφορετικές δίαιτες που τις ακολουθούν για μεγάλο χρονικό διάστημα. Αυτή η προσέγγιση βοήθησε να φανεί ότι η μεσογειακή διατροφή –και η σκανδιναβική διατροφή– μας κρατούν πιο υγιείς για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Αλλά αυτή η προσέγγιση είναι εσφαλμένη όταν θέλουμε να μάθουμε περισσότερα για τα μεμονωμένα τρόφιμα ή τα συστατικά τους.
Τα τρόφιμα δεν καταναλώνονται ποτέ μεμονωμένα και είναι απίστευτα δύσκολο να βρεθεί η επίδρασή τους. Η έρευνα για τη διατροφή και την υγεία είναι δύσκολη γιατί υπάρχουν πολλά πράγματα που πρέπει να ληφθούν υπόψη. Ορισμένες ουσίες υπάρχουν σε διαφορετικά τρόφιμα.
Πολλά όμως από τα βιοενεργά συστατικά προκαλούν προβλήματα όταν καταναλώνονται σε υπερβολικές ποσότητες. Για παράδειγμα, οι φλαβανόλες του πράσινου τσαγιού μπορούν να προκαλέσουν ηπατική βλάβη όταν καταναλώνονται σε πολύ μεγάλες ποσότητες. Μόλις αρχίζουμε να διερευνούμε εάν υπάρχει μια ιδανική ποσότητα αυτών των ενώσεων που παρέχουν τα μέγιστα οφέλη. Μέχρι τότε, είναι ασφαλές να πούμε ότι μια ποικίλη διατροφή είναι η καλύτερη προσέγγιση.
