Ζήσης Ψάλλας
Οι εμβοές, το άκουσμα ενός επίμονου κουδουνίσματος, συριγμού ή θορύβου, είναι η πιο κοινή αναπηρία που σχετίζεται με τους βετεράνους των ΗΠΑ, οι οποίοι εκτίθενται κατά τη διάρκεια της ζωής τους σε μεγάλη ποικιλία δυνατών θορύβων που μπορούν να προκαλέσουν τη διαταραχή.
«Υπάρχει κάτι, ένας ήχος, που ακούς συνέχεια», λέει ο Θάνος Τζουνόπουλος, καθηγητής και αντιπρόεδρος έρευνας στο Τμήμα Ωτορινολαρυγγολογίας του Pittsburgh στην Ιατρική Σχολή. «Μόνο εσύ μπορείς να τον ακούσεις, δεν υπάρχει στον έξω κόσμο».
Παρά το πόσο διαδεδομένες είναι οι εμβοές, δεν υπάρχει θεραπεία εγκεκριμένη από τον FDA -αλλά ο Τζουνόπουλος είναι σε καλό δρόμο για να το αλλάξει αυτό.
Το γιατί η αναζήτηση μιας θεραπείας έχει καθυστερήσει τόσο πολύ, λέει ο Τζουνόπουλος, οφείλεται στο ότι επί χρόνια οι επιστήμονες πίστευαν, λανθασμένα, ότι οι θόρυβοι που ακούνε τα άτομα με εμβοές προέρχονται από το αυτί.
«Οι εμβοές ξεκινούν από το αυτί, αλλά είναι ο εγκέφαλος που τις διατηρεί», λέει ο Τζουνόπουλος, ο οποίος διευθύνει το Κέντρο Ερευνών Ακοής του Πίτσμπουργκ. «Συνήθως ξεκινά με κάποιο είδος απώλειας ακοής και ο εγκέφαλος προσπαθεί να το αντισταθμίσει αυτό για να αντιμετωπίσει τη νέα πραγματικότητα».
Συνήθως ο εγκέφαλος φιλτράρει τα άσχετα σήματα. Το 2011, ο Τζουνόπουλος διαπίστωσε ότι οι εμβοές μπορεί να εμφανιστούν όταν η έκθεση σε δυνατούς θορύβους σταματά να λειτουργεί ένα από αυτά τα φίλτρα. Ένας άλλος τρόπος να το σκεφτεί κανείς είναι ότι ο εγκέφαλος έχει ενσωματωμένες πύλες που αφήνουν ήχους μόνο από το εξωτερικό, ενώ συγκρατούν τον θόρυβο που παράγει ο ίδιος ο εγκέφαλος. Για όσους έχουν εμβοές, οι θυρωροί είναι οριστικά εκτός υπηρεσίας.
Το φάρμακο στο οποίο έχουν επικεντρωθεί, και ονομάζεται RL-81, θα χρησιμοποιηθεί αμέσως μετά την ανάπτυξη των εμβοών και πρόσφατη έρευνα δείχνει ότι θα μπορούσε να παραμείνει αποτελεσματικό πολύ περισσότερο από όσο αναμενόταν αρχικά. Οι δοκιμές είναι πολλά υποσχόμενες για την πρόληψη των εμβοών στα ποντίκια μετά την έκθεσή τους σε δυνατούς θορύβους. Από τότε, η ομάδα βελτίωσε την προσέγγισή της, αναζητώντας τρόπους για να κάνει αυτά τα πιθανά φάρμακα ασφαλέστερα και πιο αποτελεσματικά, και η θεραπεία βρίσκεται τώρα σε προκλινικές δοκιμές για να προετοιμαστεί για μελλοντικές δοκιμές σε ανθρώπους.
Ενώ κινείται προς μια θεραπεία, ο Τζουνόπουλος έχει επίσης ενδιαφέρον για τους πολλούς τρόπους με τους οποίους μπορεί να εμφανιστούν οι εμβοές σε διαφορετικούς ανθρώπους. Μερικοί άνθρωποι φαίνεται να είναι πιο ανθεκτικοί στην πάθηση και μπορεί επίσης να προκληθεί από άλλα πράγματα εκτός από δυνατούς θορύβους.
Το να ακούς έναν θόρυβο, είπε, δεν είναι τόσο απλό όσο ακούγεται. «Η αντίληψη είναι μια αναδυόμενη ιδιότητα: υπάρχουν πολλά δίκτυα που πρέπει να ενωθούν για να δημιουργήσουν αυτά που ακούμε, αυτά που βλέπουμε, αυτά που μυρίζουμε».
Οι ερευνητές έχουν εντοπίσει τρία διαφορετικά εγκεφαλικά δίκτυα που μπορεί να εμπλέκονται στις εμβοές και η βλάβη σε καθένα από αυτά μπορεί να απαιτεί διαφορετικές θεραπείες. Έτσι, στο μέλλον, η θεραπεία της πάθησης μπορεί να περιλαμβάνει σάρωση του εγκεφάλου ενός ατόμου για να κατανοηθεί η νευροβιολογική προέλευση της συγκεκριμένης πάθησής του. «Τότε μπορούμε να έχουμε μια ιατρική προσέγγιση ακριβείας και να διευκολύνουμε ό,τι χρειάζεται το άτομο», είπε ο Τζουνόπουλος.
Την τελευταία δεκαετία σημειώθηκε άνευ προηγουμένου πρόοδος στη μάχη για την κατανόηση του τρόπου με τον οποίο διαμορφώνονται οι εμβοές και πώς θα μπορούσαν να προληφθούν. Όσο για το μέλλον, ο Τζουνόπουλος είναι πεπεισμένος ότι οι μέρες που οι εμβοές είναι μια ασθένεια χωρίς θεραπεία είναι μετρημένες.
