Ζήσης Ψάλλας
Η πανδημία έχει επηρεάσει την ψυχική υγεία πολλών ανθρώπων. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) έχει εκδώσει οδηγίες για το πώς οι άνθρωποι μπορούν να φροντίζουν την ψυχική τους υγεία και οι βασικές συμβουλές περιλαμβάνουν την προσπάθεια διατήρησης ενός υγιεινού τρόπου φαγητού, ενός ποιοτικού ύπνου και της άσκησης.
Αλλά μια άλλη πρόταση είναι να κάνετε πράγματα που σας αρέσουν. Η έρευνα δείχνει ότι τα χόμπι συνδέονται με χαμηλότερα επίπεδα κατάθλιψης, και μπορεί ακόμη να αποτρέπουν την κατάθλιψη για ορισμένα άτομα.
Η απώλεια ενδιαφέροντος και χαράς όταν κάνετε πράγματα που συνήθως σας αρέσουν είναι ένα σύμπτωμα κακής ψυχικής υγείας. Αυτό είναι γνωστό ως ανηδονία, ένα κοινό σύμπτωμα κατάθλιψης. Για μερικούς ανθρώπους, η ανηδονία είναι ένα από τα πρώτα συμπτώματα κατάθλιψης και μπορεί ακόμη να χρησιμοποιηθεί για να προβλέψει τη σοβαρότητα της κατάθλιψης που μπορεί να αντιμετωπίσει το άτομο.
Η εύρεση χρόνου για ενδιαφέροντα και απολαύσεις -όπως ένα χόμπι- θα μπορούσε να είναι ένας τρόπος αποφυγής της ανηδονίας και της κατάθλιψης. Στην πραγματικότητα, η κοινωνική συνταγογράφηση είναι μια μέθοδος θεραπείας, όπου οι γιατροί μπορούν να ζητήσουν από ασθενείς με ήπια έως μέτρια κατάθλιψη να κάνουν, μια μη ιατρική παρέμβαση για να βελτιώσουν την ψυχική τους υγεία. Καθώς τα αντικαταθλιπτικά χάπια μπορεί να είναι λιγότερο αποτελεσματικά σε άτομα με ήπια κατάθλιψη, αυτή η στρατηγική θεραπείας μπορεί να βοηθήσει ασθενείς με κατάθλιψη να βρουν ανακούφιση από τα συμπτώματά τους.
Ορισμένες μελέτες έχουν δείξει ότι τα προγράμματα κοινωνικής συνταγογράφησης που ζητούν από τους ασθενείς να έχουν χόμπι όπως η κηπουρική ή η τέχνη είναι ευεργετικά για την ψυχική υγεία και την ευημερία. Τα στοιχεία δείχνουν ότι ακόμη και για εκείνους με κλινική κατάθλιψη, ορισμένες ψυχολογικές θεραπείες -όπως η συμπεριφορική ενεργοποίηση, η οποία απαιτεί από τους ασθενείς να προγραμματίσουν εγκαίρως για να κάνουν πράγματα που τους δημιουργούν ευχαρίστηση και χαρά -βελτιώνουν τα συμπτώματα της κατάθλιψης.
Ο λόγος για τον οποίο η εύρεση χρόνου για χόμπι μπορεί να λειτουργήσει αντικαταθλιπτικά έχει να κάνει με το πώς αυτά επηρεάζουν το σύστημα ανταμοιβής στον εγκέφαλο. Όταν συμμετέχουμε σε ένα χόμπι που απολαμβάνουμε, απελευθερώνονται χημικοί αγγελιοφόροι στον εγκέφαλο (γνωστοί ως νευροδιαβιβαστές) -όπως είναι η ντοπαμίνη που μας βοηθά να νιώθουμε ευχαρίστηση. Οι χημικές ουσίες που μας δημιουργούν μια καλή αίσθηση, μας παρακινούν να επαναλάβουμε το χόμπι μας.
Έτσι, παρόλο που μπορεί να μην αισθανόμαστε κάποιο κίνητρο στην αρχή να ξοδεύουμε χρόνο σε ένα χόμπι, μόλις το ξεκινήσουμε και νιώσουμε μια σχετική ευχαρίστηση, αυτό θα ενεργοποιήσει το σύστημα ανταμοιβής μας οπότε έχουμε το κίνητρο να το κάνουμε ξανά.
