Ζήσης Ψάλλας
Ο εγκέφαλος είναι ένα πολύ πλαστικό όργανο και η τακτική άσκηση έχει τη δυνατότητα να τον αλλάζει.
Όχι μόνο δημιουργούνται νέες νευρωνικές συνδέσεις κάθε μέρα, αλλά και νέα κύτταρα σε ορισμένες σημαντικές περιοχές, όπως ο ιππόκαμπος που ασχολείται με τη μάθηση, τη μνήμη και τη ρύθμιση των αρνητικών συναισθημάτων.
Κάτι που ονομάζεται νευροτροφικός παράγοντας (BDNF: brain-derived neurotrophic factor) βοηθά τον εγκέφαλο να παράγει νευρώνες ή εγκεφαλικά κύτταρα. Μια ποικιλία από αερόβιες ασκήσεις διαστήματος υψηλής έντασης αυξάνουν σημαντικά τα επίπεδα του BDNF. Υπάρχουν στοιχεία από έρευνες σε ζώα ότι αυτές οι αλλαγές είναι σε επιγενετικό επίπεδο, που σημαίνει ότι οι συμπεριφορές επηρεάζουν τον τρόπο έκφρασης των γονιδίων, οδηγώντας σε αλλαγές στις νευρωνικές συνδέσεις και τη λειτουργία τους.
Η μέτρια άσκηση φαίνεται επίσης να έχει αντιφλεγμονώδη δράση, ρυθμίζοντας το ανοσοποιητικό σύστημα και την υπερβολική φλεγμονή. Αυτό είναι σημαντικό, δεδομένης της νέας γνώσης που η νευροεπιστήμη αποκτά για τον πιθανό ρόλο της φλεγμονής στο άγχος και την κατάθλιψη. Υπάρχουν ενδείξεις για τα θετικά αποτελέσματα της άσκησης στους νευροδιαβιβαστές -χημικές ουσίες του εγκεφάλου που στέλνουν σήματα μεταξύ των νευρώνων- όπως η ντοπαμίνη και οι ενδορφίνες. Και τα δύο εμπλέκονται σε θετική διάθεση και κίνητρα.
Οι ερευνητές έχουν εξετάσει τα αποτελέσματα της άσκησης στη μετρήσιμη εγκεφαλική λειτουργία και στα συμπτώματα της κατάθλιψης και του άγχους. Η άσκηση βελτιώνει τη λειτουργία της μνήμης, τη γνωστική απόδοση και τα ακαδημαϊκά επιτεύγματα.
Μελέτες δείχνουν επίσης ότι έχει μέτρια επίδραση στα συμπτώματα της κατάθλιψης, συγκρίσιμη με την ψυχοθεραπεία. Για τις διαταραχές του άγχους, αυτή η επίδραση είναι ήπια έως μέτρια στη μείωση των συμπτωμάτων. Σε μια μελέτη διαπιστώθηκε μείωση των συμπτωμάτων άγχους μεταξύ παιδιών που παρακολούθησαν οκτώ έως 12 εβδομάδες θεραπείες χορού και κίνησης.
Η άσκηση θα μπορούσε ενδεχομένως να απευαισθητοποιήσει τους ανθρώπους σε σωματικά συμπτώματα άγχους. Αυτό οφείλεται στην ομοιότητα μεταξύ των σωματικών επιδράσεων της άσκησης, συγκεκριμένα της υψηλής έντασης άσκησης, και εκείνων του άγχους, όπως η δύσπνοια, το αίσθημα παλμών καρδιάς και το σφίξιμο στο στήθος.
Επίσης, επειδή η τακτική άσκηση μειώνει τον καρδιακό ρυθμό κατά την ανάπαυση, μπορεί να σηματοδοτεί ένα πιο ήρεμο εσωτερικό περιβάλλον για τον εγκέφαλο.
