Ζήσης Ψάλλας
Η κοιλιοκάκη είναι μια διαταραχή που χαρακτηρίζεται από επιβλαβή ανοσολογική αντίδραση στις πρωτεΐνες της γλουτένης στο άνω λεπτό έντερο. Η ασθένεια προκαλείται όταν CD4 + Τ κύτταρα σε έναν ασθενή ανταποκρίνονται στη γλουτένη, προκαλώντας μια ανοσολογική αντίδραση που προκαλεί εντερική βλάβη.
Η διάγνωση και η παρακολούθηση ασθενειών πραγματοποιούνται μέσω ειδικής ανάλυσης εντερικών βιοψιών. Η μόνη τρέχουσα αποτελεσματική θεραπεία για την κοιλιοκάκη είναι η πλήρης και μόνιμη απομάκρυνση της γλουτένης από τη διατροφή των ασθενών.
Οι ασθενείς που έχουν υποβληθεί σε θεραπεία (εκείνοι που ακολουθούν διατροφή χωρίς γλουτένη και έχουν υγιές έντερο σύμφωνα με την ανάλυση βιοψιών) μερικές φορές εκτίθενται ξανά σε γλουτένη (έκθεση γλουτένης) για επιβεβαίωση της διάγνωσης.
Για λόγους που δεν είναι πλήρως κατανοητοί, μετά από την έκθεση γλουτένης, ορισμένοι ασθενείς που υποβάλλονται σε θεραπεία αναπτύσσουν ισχυρή φλεγμονή του βλεννογόνου, ενώ άλλοι όχι. Αυτό υποδηλώνει ότι υπάρχουν διαφορές μεταξύ των ασθενών που υποβάλλονται σε θεραπεία που δεν είναι εύκολο να εντοπιστούν με οπτική επιθεώρηση μόνο των εντερικών βιοψιών, και ότι απαιτείται μια πιο λεπτομερής εικόνα της κατάστασης των ιστών για να κατανοηθεί η σχέση μεταξύ της έκθεσης στη γλουτένη και της σοβαρότητας της νόσου.
Αυτός ήταν ο στόχος της νέας μελέτης, με επικεφαλής τον Jorunn Stamnaes στο Πανεπιστήμιο του Όσλο. Ο Stamnaes και οι συνεργάτες του ανέλυσαν δείγματα από μια ομάδα 19 ασθενών με κοιλιοκάκη που υποβλήθηκαν σε θεραπεία εξάλειψη της γλουτένης από τη διατροφή τους.
Παρόλο που όλοι οι ασθενείς είχαν κριθεί ως καλά θεραπευμένοι πριν από την έκθεση γλουτένης, αντέδρασαν πολύ διαφορετικά στη γλουτένη -με ισχυρές μεταβολές στους βλεννογόνους σε ορισμένους ασθενείς και χωρίς παρατηρήσιμες αλλαγές σε άλλους ασθενείς.
Η ανάλυση αποκάλυψε ότι οι ασθενείς με ισχυρή φλεγμονώδη απόκριση είχαν σημάδια συνεχιζόμενης «βασικής» φλεγμονής πριν από την εκ νέου έκθεση σε γλουτένη. Αυτό συνέπεσε με αυξημένα επίπεδα ειδικών Τ κυττάρων κατά της γλουτένης στο έντερο, καθώς και χαμηλού επιπέδου παρουσία φλεγμονωδών πρωτεϊνών στο αίμα.
Αυτά τα ευρήματα παρέχουν πολύτιμες νέες γνώσεις για τους μηχανισμούς της κοιλιοκάκης και εγείρουν το ερώτημα εάν μια τυπική δίαιτα χωρίς γλουτένη είναι επαρκής για να «θεραπεύσει» πλήρως όλους τους ασθενείς με κοιλιοκάκη.
