Ποιος «οδηγεί» την όρεξη για φαγητό;

Το φαγητό αποτελεί, για … τους περισσότερους, μία ιδιαίτερα απολαυστική και ευχάριστη διαδικασία. Η έναρξη και το τέλος της κατανάλωσης του εξαρτάται από μια πληθώρα παραγόντων. Διάφορες ορμόνες, όπως η γκρελίνη, καθώς και άλλες ουσίες, π.χ. το νευροπεπτίδιο Υ, που προέρχονται είτε από το γαστρεντερικό σωλήνα, είτε από τον υποθάλαμο, διαδραματίζουν καίριο ρόλο. Πληθώρα ερευνών προσπάθησαν να διευκρινίσουν τι είναι αυτό που ουσιαστικά καθορίζει τις διατροφικές μας επιλογές. Εγκέφαλος και στομάχι αποτελούν τους κύριους αντιπάλους. Έρευνα που πραγματοποιήθηκε στο πανεπιστήμιο Yale και Arizoma των ΗΠΑ, προσπάθησε να καθορίσει το ποσοστό της επίδρασης των διατροφικών πεποιθήσεων στην πείνα και στον κορεσμό. Ζήτησαν από 46 υγιείς άντρες και γυναίκες να καταναλώσουν δύο διαφορετικά milκshakes. Τα milkshakes αυτά ανέγραφαν το θερμιδικό τους περιεχόμενο και έτσι οι συμμετέχοντες γνώριζαν εάν κατανάλωναν το υπερθερμιδικό, που απέδιδε 640 kcal ή το χαμηλοθερμιδικό, που απέδιδε 140 kcal. Στη συνέχεια ρωτήθηκαν για το αίσθημα πληρότητας που ένιωθαν, ενώ συλλέχθηκαν και δείγματα αίματος πριν, κατά τη διάρκεια και μετά την κατανάλωση των milkshakes. Από τα δείγματα που συλλέχθηκαν, έγιναν μετρήσεις των επιπέδων γκρελίνης στο αίμα, της ορμόνης δηλαδή που μεταφέρει το αίσθημα της πείνας από το στομάχι στον εγκέφαλο.

Το ενδιαφέρον της έρευνας αυτής είναι ότι, στην πραγματικότητα, οι συμμετέχοντες δεν κατανάλωσαν δύο διαφορετικά milkshakes αλλά το ίδιο. Τους χορηγήθηκε λοιπόν το ίδιο milkshake, το οποίο παρείχε 380kcal.

Τα αποτελέσματα ήταν εντυπωσιακά. Τα επίπεδα της γκρελίνης, τα οποία αυξάνονται απουσία φαγητού και μειώνονται όταν τρώμε, μειώνονταν πιο γρήγορα σε όσους κατανάλωσαν το υπερθερμιδικό milkshake. Αντίθετα, όσοι κατανάλωσαν το υποθερμιδικό ρόφημα, εμφάνισαν πιο αργή μείωση των επιπέδων της γκρελίνης, άρα μικρότερο αίσθημα κορεσμού. Παρά το γεγονός δηλαδή, ότι οι άνθρωποι αυτοί κατανάλωσαν ουσιαστικά το ίδιο ρόφημα, το γεγονός ότι θεωρούσαν ότι κατανάλωναν ένα λιγότερο ή περισσότερο θερμιδικό γεύμα τους οδήγησε στο αίσθημα κορεσμού που ανέμεναν. Όσοι θεωρούσαν ότι κατανάλωσαν το υπερθερμιδικό milkshake χόρτασαν γρηγορότερα και είχαν μεγαλύτερο αίσθημα πληρότητας, σε σύγκριση με όσους κατανάλωσαν το υποθερμιδικό.

Παρόμοια συμπεράσματα έδειξαν και άλλες μελέτες. Πρόσφατη έρευνα του τμήματος Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου του Bristol συγκλίνει σε παρόμοια αποτελέσματα. Σε 32 άτομα αποκάλυψαν τα συστατικά ενός χυμού φρούτων που μετά κλήθηκαν να καταναλώσουν. Στους μισούς έδειξαν μία μικρή ποσότητα φρούτων και στους άλλους μισούς μεγαλύτερη. Το αποτέλεσμα ήταν: τόσο το αναμενόμενο αίσθημα πληρότητας, όσο και η πραγματική αίσθηση του κορεσμού, μετά την κατανάλωση του φυσικού χυμού ήταν μεγαλύτερη σε όσους είχε αποκαλυφθεί η μεγαλύτερη ποσότητα των φρούτων.

Επιπλέον, η αντίληψη των καταναλωτών για το πόσο υγιεινό είναι ένα τρόφιμο φαίνεται, ότι επηρεάζει και αυτή την ποσότητα της τροφής που θα καταναλωθεί. Ενενήντα εννέα γυναίκες κλήθηκαν να καταναλώσουν μπισκότα. Κατέληξαν λοιπόν στο συμπέρασμα: ότι όσα θεωρούνταν ως πιο υγιεινά καταναλώθηκαν κατά 33% περισσότερο.

Από όσα λοιπόν προαναφέρθηκαν, διαφαίνεται ότι η επιλογή της τροφής δεν είναι και πολύ εύκολη υπόθεση. Στομάχι και εγκέφαλος παλεύουν συνεχώς για το ποιος θα επικρατήσει. Οι πεποιθήσεις που έχουμε για το φαγητό διαδραματίζουν, απ΄ ότι αποκαλύπτουν πολλές μελέτες, σημαντικότερο ρόλο από αυτόν που πιστεύαμε στο παρελθόν. Εάν ένα τρόφιμο θεωρείται θερμιδογόνο ή μη, υγιεινό ή όχι, μπορεί να καθορίσει κατά πολύ, την τελική ποσότητα που θα καταναλωθεί, αλλά και το επερχόμενο αίσθημα πληρότητας και κορεσμού.

Αν και τα συμπεράσματα δε μπορούν να είναι απόλυτα, αφού ο αριθμός τόσο των μελετών, όσο και των συμμετεχόντων είναι ακόμη μικρός, σίγουρα δεν είναι δυνατόν να αγνοηθούν. Ο ρόλος του εγκεφάλου στην όλη διαδικασία της επιλογής της τροφής καθώς και του εναύσματος της διακοπής της κατανάλωσής της, φαίνεται να είναι σημαντικός. Αυτό, βέβαια, δεν σημαίνει ότι πρέπει να αγνοηθεί ο ρόλος του στομαχιού και των ορμονών που εκεί εκκρίνονται στην όλη διαδικασία. Κρίνεται απαραίτητη λοιπόν, η διεξαγωγή περεταίρω μελετών για να διευκρινιστεί ο ακριβής ρόλος των δυο αυτών οργάνων.

Πηγή: http://www.mednutrition.gr/poios-apofasizei-ti-tha-fame-o-egkefalos-i-stomahi