Αθανασία Παππά, Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Αντιρευματικού Αγώνα, Πρόεδρος Ελληνικής Εταιρείας Εμμηνόπαυσης
Σύμφωνα με τον ΠΟΥ ως υγεία ορίζεται η κατάσταση της πλήρους σωματικής, ψυχικής και κοινωνικής ευεξίας. Η έννοια Υγεία ταυτίζεται με την κοινωνική και οικονομική πρόοδο μιας χώρας και αποτελεί ένα από τα βασικότερα δικαιώματα κάθε πολίτη.
Εδώ και ένα χρόνο, από την στιγμή που ξεκίνησε η πανδημία, τόσο η σωματική όσο και η ψυχική και η κοινωνική μας κατάσταση έχουν πληγεί, ίσως ανεπανόρθωτα.
Τα προβλήματα σταδιακά διογκώνονται και οι ασθενείς μας νιώθουν παραμελημένοι και ψυχολογικά εξαντλημένοι, όσο ποτέ άλλοτε. Κανένας μας δεν ήταν προετοιμασμένος για μια τέτοια κατάσταση και για τόσο μακρύ χρονικό διάστημα.
Εδώ και ένα περίπου έτος έχουμε κληθεί να αντιμετωπίσουμε διάφορα προβλήματα του συστήματος υγείας τα οποία προέκυπταν συνεχώς και κάποια από αυτά, φαίνεται ότι δύσκολα θα βρουν τη λύση τους. Ελλείψεις φαρμάκων, άδειες ειδικού σκοπού (σε ποιες κατηγορίες ασθενών ανήκουν, με ποιες προϋποθέσεις, για πόσο διάστημα κλπ), χειρουργεία να καθυστερούν και κάποια να αναβάλλονται, ρευματολογικές κλινικές να σταματούν την λειτουργία τους, θεραπείες να ακυρώνονται, τεχνολογία και συστήματα ηλεκτρονικά να μπαίνουν στην ζωή μας αλλά όχι για όλους το ίδιο ισότιμα μιας και αρκετοί μεγαλύτερης ηλικίας δεν έχουν την ανάλογη γνώση και την πρόσβαση. Η άσκηση, και κυρίως η κολύμβηση, δραστηριότητα με μοναδικά οφέλη στα ρευματικά νοσήματα, και όχι μόνο, έχουν σταματήσει, με άμεση συνέπεια την ανυπολόγιστη επίπτωση στην κινητικότητα και τις παραμορφώσεις των ασθενών με ρευματικά νοσήματα. Κοινότητες ολόκληρες ειδικά στην περιφέρεια και στις νησιώτικές περιοχές, να υπολειτουργούν λόγο έλλειψης προσωπικού, μια πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας (ΠΦΥ) ανύπαρκτη και τον ασθενή με ένα τηλέφωνο στο χέρι να προσπαθεί να συνεννοηθεί με τον γιατρό του εξ αποστάσεως, την άυλη συνταγογράφηση να χρησιμοποιήθηκε ελάχιστα, οι ασθενείς μας χωρίς την παρουσία συγγενών και φίλων δίπλα τους και τα προγράμματα πρόληψης να μένουν πίσω.
Η τρίτη ηλικία και ειδικά οι χρόνιοι ασθενείς, έμειναν να παλεύουν μόνοι τους. Συνέχεια ακούμε οδηγίες σχετικά με τις αποστάσεις που πρέπει να κρατάμε από τις μεγαλύτερες ηλικίες για να τους προστατεύσουμε και να μην τους μεταδώσουμε τον ιό , αλλά κανένας δεν μας ενημέρωσε πως θα πρέπει να στηρίξουμε αυτούς τους ανθρώπους. Ένας ηλικιωμένος ρευματοπαθής σε μια επαρχιακή πόλη που του αποκλείουμε τις επαφές, πως θα επιβιώσει; Κοινωνικές υπηρεσίες που να φροντίσουν για την υγιεινή του, για τον εφοδιασμό των ειδών πρώτης ανάγκης, για την περίθαλψη του, για την ψυχική του υγεία, για την πορεία του νοσήματος του και την παρακολούθηση και καταγραφή αυτού, δεν υπάρχουν.
Η έγκαιρη διάγνωση που παλεύουμε όλα τα χρόνια να τονίσουμε την σπουδαιότητα της, ειδικά στα νοσήματα μας, που έχουν να κάνουν και με την αναπηρία, λόγω φόβου και δύσκολης πρόσβασης, πλέον, στο σύστημα υγείας, δεν γίνεται. Αποθεραπεία των ασθενών μας και αποκατάσταση της σωματικής υγείας τους, αλλά και της ψυχικής τους, για την επαναφορά τους στην πρότερη βιολογική ισορροπία και πάλι δεν γίνεται. Οι συναντήσεις των μελών μας έχουν φυσικά σταματήσει όπως και τα προγράμματααυτοδιαχείρισης δια ζώσης. Κάποια συνεχίζουν μέσω διαδικτύου, αλλά και εκεί μόνο σε όσους έχουν πρόσβαση και διαχειρίζονται τα ηλεκτρονικά μέσα.
Όλο αυτό το διάστημα διαπιστώσαμε όλοι, τώρα όσο ποτέ άλλοτε την ανάγκη της ΠΦΥ. Η ανάπτυξη και η αναδιάρθρωσημιας λειτουργικής ΠΦΥ που θα είναι δίπλα στον πολίτη, περιλαμβάνει όλο το φάσμα των υπηρεσιών. Της διάγνωσης, της θεραπείας, της αποκατάστασης αλλά και της πρόληψης, προαγωγής υγείας και κοινοτικής φροντίδας καθώς και σε ολοκληρωμένα δίκτυα παροχής πρωτοβάθμιων υπηρεσιών. Η ανάπτυξη ολοκληρωμένων συστημάτων υγείας με οργανωτικό πυρήνα την ΠΦΥ, θα πρέπει να είναι μια κορυφαία προϋπόθεση για την επίτευξη για όλους τους πολίτες, το επίπεδο εκείνο που θα τους επιτρέψει να έχουν μια κοινωνική και οικονομικά παραγωγική ζωή.
