Συνέντευξη: Χρήστος Μαζάνης
xmazanis@zougla.gr
Συνέντευξη στο Zougla.gr παραχώρησε η καθηγήτρια επιδημιολογίας της Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών και πρόεδρος του Ινστιτούτου Προληπτικής, Περιβαλλοντολογικής και Εργασιακής Ιατρικής «Prolepsis», Αθηνά Λινού.
Η συζήτηση επικεντρώθηκε σε πολλά θέματα που αφορούν στην πανδημία του νέου κορωνοϊού ενώ δόθηκαν και ξεκάθαρες απαντήσεις σχετικά με την πρόσφατη τοποθέτησή της για τα "πλασματικά" στοιχεία τα οποία παρουσιάζει ο ΕΟΔΥ. Η καθηγήτρια αναφέρθηκε μεταξύ άλλων στα εμβόλια, στο αντιεμβολιαστικό κίνημα, στις νέες θεραπείες ενώ εκτίμησε πως εάν όλα πάνε σύμφωνα με το σχέδιο των εμβολιασμών φαίνεται πως τον Ιούλιο του 2021 τα πράγματα με τον ιό στην Ελλάδα θα είναι πολύ καλύτερα. Επίσης δεν απέκλεισε ένα τρίτο κύμα πανδημίας ενώ απαντά και στο ερώτημα για το εάν υπάρχει άλλη επιλογή εκτός από το εμβόλιο.
Παράλληλα ανέπτυξε την άποψή της όσον αφορά στην ασφάλεια των εμβολίων και στις παρενέργειες, απαντώντας σε επιστημονικές φωνές που ζητούν περισσότερες αποδείξεις ενώ κλήθηκε να σχολιάσει και τοποθετήσεις Ιταλών συναδέλφων της σχετικά με το ποιες ηλικιακές ομάδες θα μπορούσαν αρχικά να μην εμβολιαστούν. Όπως είπε, «Στην Ελλάδα αναμένεται περίπου 3 εκατ. άτομα να μην εμβολιαστούν. Στην παρούσα φάση οι νέοι θα μπορούσαν να περιμένουν από τη στιγμή που οι περισσότερες δοκιμές των εμβολίων έχουν γίνει σε άτομα μεγαλύτερων ηλικιών, οπότε να περιμένουμε να δούμε και περισσότερες μελέτες για το πώς αντιδρούν τα μικρά παιδιά στο εμβόλιο, και πώς θα διαμορφωθεί η δόση».
Παρακολουθήστε τη συνέντευξη:
«Περίπου 3 εκατ. Έλληνες φαίνεται πως δεν θα εμβολιαστούν»
«Θα υπάρξουν περίπου 3 εκατ. Έλληνες οι οποίοι φαίνεται πως δεν θα εμβολιαστούν λόγω του αντιεμβολιαστικού κινήματος. Ο ιός θα υπάρχει πάντως στη χώρα και τον Ιούλιο», εκτίμησε η καθηγήτρια ενώ για τις παρενέργειες ανέφερε:
«Οι συνήθεις παρενέργειες είναι το πρήξιμο στο σημείο του εμβολίου, τοπικός ερεθισμός, μυϊκοί πόνοι και κόπωση, αλλά φαίνεται πως περνάνε σε τρεις τέσσερις μέρες. Σοβαρότερες επιπλοκές δεν έχουν συζητηθεί αλλά σε άλλα εμβόλια ότι είναι να συμβεί συμβαίνει σε περίπου 2 μήνες. Αυτοί που πέρασαν τη νόσο έχουν αντισώματα αλλά δεν έχουμε την πολυτέλεια να τους έχουμε μελετήσει όλους. Εάν δοθεί μια δόση παραπάνω δεν σημαίνει ότι θα βλάψει κανέναν. Εάν υπάρχει έλλειψη δεν χρειάζεται να εμβολιαστούν αυτοί οι οποίοι ασθένησαν τον ιό, αφού έχουν αναπτύξει ανοσία».
«Δεν μπορούμε να αποκλείσουμε ένα τρίτο κύμα πανδημίας»
Για το εάν είναι πιθανό ένα τρίτο κύμα κορωνοϊού το 2021, η καθηγήτρια επιδημιολογίας δεν το απέκλεισε αλλά όπως επεσήμανε θα πρέπει να περιμένουμε τα αποτελέσματα από τις ενέργειες κατά τη διάρκεια του δεύτερου κύματος και ίσως από τους πρώτους εμβολιασμούς.
Αναφορικά με τους επαγγελματικούς κλάδους που αναμένεται να “χτυπηθούν” περισσότερο τους επόμενους μήνες, εκτίμησε πως θα είναι οι επιχειρήσεις κλειστών κέντρων διασκέδασης και στη συνέχεια η εστίαση.
Υπάρχει άλλη επιλογή εκτός από το εμβόλιο ;
Στη συγκεκριμένη ερώτηση η κα Λινού τονίζει: «Η δεύτερή μας επιλογή μετά το εμβόλιο είναι η θεραπεία με μονοκλωνικά αντισώματα εφόσον εγκριθεί η θεραπεία στην Ελλάδα. Ακόμα όμως δεν έχει αποδειχθεί πως υπάρχει φάρμακο που μειώνει τη θνητότητα. Απλά μειώνουν την κατάσταση από πολύ σοβαρή σε ηπιότερη. Δεν έχουμε ακόμα όμως δει εάν αυτοί που παίρνουν το φάρμακο έχουν μικρότερη πιθανότητα να νοσήσουν από αυτούς που δεν το παίρνουν. Έχουμε δρόμο ακόμα».
Σύμφωνα με την ίδια, «η πανδημία φαίνεται ότι θα μας απασχολήσει σε παγκόσμιο επίπεδο για τουλάχιστον έναν χρόνο ακόμα, ενώ όσον αφορά στη χώρα μας για να μπορούμε να πούμε πως είμαστε προστατευμένοι θα πρέπει να εμβολιαστούν 7 εκατ. πολίτες. Περιμένουμε να εμβολιαστεί το 70% του πληθυσμού. Αυτό θα είναι αρκετό για να δημιουργήσει ένα επίπεδο ανοσίας αγέλης στον πληθυσμό κι έτσι να αποφύγουμε νέα έντονη διασπορά. Αυτό σημαίνει 14 εκατ. δόσεις. Το πότε θα ξεμπερδεύουμε θα εξαρτηθεί από την ικανότητα του συστήματος και εάν θα υπάρχουν εμβόλια. Υπολογίζω 5 μήνες μετά την έναρξη των εμβολιασμών πως θα μπορούμε να πετύχουμε τον στόχο εκτός εάν υπάρχουν απρόοπτες καθυστερήσεις».
«Ένα 5-6% του πληθυσμού δεν θα αποκτήσει ανοσία από το εμβόλιο»
«Χρειάζεται ένας με ενάμιση μήνας για να αποκτηθεί η ανοσία από την ημέρα του εμβολιασμού. Παραμένει όμως ένα 5-6% του πληθυσμού όπου δεν θα αποκτήσει ανοσία με το συγκεκριμένο εμβόλιο. Είναι πιθανό κάποιο άλλο εμβόλιο να είναι αποτελεσματικό. Επομένως αυτό είναι κάτι που μας δίνει τη δυνατότητα να σκεφτούμε και εναλλακτικές λύσεις όταν αυτές υπάρξουν», τονίζει.
Γιατί τα κρούσματα είναι ακόμη πολλά αφού έχουμε lockdown ;
«Το lockdown μας προστατεύει από το να κολλήσουμε τη νόσο από κάποιον ξένο από κάποιον άσχετο» λέει η καθηγήτρια ιατρικής και συνεχίζει: « Δυστυχώς τα κρούσματα ήταν τόσα πολλά που αρκετές οικογένειες είχαν τουλάχιστον ένα κρούσμα ή τουλάχιστον έναν κοντινό τους άνθρωπο είτε στον χώρο εργασίας είτε στον ευρύτερο κοινωνικό χώρο, που ήταν κρούσμα. Με αυτούς τους ανθρώπους συνεχίζουμε να είμαστε σε επαφή. Ακόμα και στον χώρο της εργασίας που επιτεύχθηκε το 50% της τηλεργασίας, οι άλλοι μισοί είναι παρόντες και μεταδίδουν. Σε κάθε οικογένεια, όταν μάλιστα δεν έχουμε αρκετά τεστ που εύκολα ο καθένας με την υποψία θα πάει να εξεταστεί, μπορεί να υπάρχει κρούσμα που μεταδίδει μέσα στο σπίτι μας. Όπου έχει υπάρξει κρούσμα, έχει κολλήσει και η υπόλοιπη οικογένεια».
«Τα τεστ πρέπει να συνταγογραφούνται - Προσοχή να μην αποτελεί στίγμα η νόσος»
Σχετικά με τα τεστ που γίνονται λέει: «Έχω επιμείνει πως τα τεστ πρέπει να συνταγογραφούνται. Κι αυτό γιατί έτσι δεν θα διστάζει για οικονομικούς λόγους ένα κομμάτι του πληθυσμού να κάνει τεστ. Εάν ξέρω λοιπόν ότι το παιδί μου, το εγγόνι μου, είναι θετικό θα πάρω μέτρα προστασίας στην οικογένεια. Τώρα υπάρχει άγνοια του πραγματικού κινδύνου μέσα στο σπίτι. Επίσης στις επαρχιακές πόλεις δημιουργείται μια κατάσταση στίγματος. Πολλές οικογένειες δεν θέλουν να ελεγχθούν για να μην αποκλειστούν κοινωνικά. Προσοχή δεν πρέπει να αποτελεί στίγμα η νόσος».
Για τα στοιχεία που δίνει ο ΕΟΔΥ
«Το σημαντικό είναι να μπορούμε να προβλέψουμε τον τόπο που θα έχουμε περισσότερα κρούσματα αλλά και τις εργασιακές ομάδες. Επανειλημμένα έχω πει ότι αυτό που βλέπουμε, αυτό που μετράμε, είναι η κορυφή του παγόβουνου. Υπάρχει πληθώρα άλλων κρουσμάτων τα οποία δεν τα ξέρουμε ότι υπάρχουν», επισημαίνει η κα Λινού.
«Δεν υπάρχει διαφάνεια στα χαρακτηριστικά εκείνων που υποβλήθηκαν σε τεστ»
Σύμφωνα με την καθηγήτρια: «Δεν υπάρχει διαφάνεια που να αφορά στα χαρακτηριστικά των ανθρώπων οι οποίοι υποβλήθηκαν στο τεστ και στα χαρακτηριστικά των ανθρώπων οι οποίοι βγήκαν θετικοί. Στην επιδημιολογία λέμε ότι όταν θέλουμε να μελετήσουμε ένα φαινόμενο νόσου, ρωτάμε, ποιος αρρώστησε, που αρρώστησε, πότε αρρώστησε. Στην απάντηση όμως του ποιος, θα ήθελα να ξέρω την ηλικία αυτών των ανθρώπων που κάνανε το τεστ, το φύλλο τους, την κοινωνικοοικονομική τους κατάσταση, επάγγελμα και τον τόπο στον οποίο κατοικούν. Αν ήξερα όλα αυτά τα χαρακτηριστικά για το τεστ, για το που έγιναν τα τεστ, και ήξερα και όλα τα χαρακτηριστικά αυτών που νόσησαν, θα μπορούσα τουλάχιστον εν μέρει να προβλέψω το πού θα δω την επόμενη έξαρση. Αυτό εννοώ όταν λέω ότι δεν υπάρχει διαφάνεια».
Τέλος προσθέτει: «Επιμένω επίσης ότι το δείγμα όπου κάθε μέρα γίνονται τα τεστ δεν είναι τυχαίο δείγμα και δεν είναι αντιπροσωπευτικό του γενικού πληθυσμού. Διότι το σύνολο των τεστ αναλογικά ξέρουμε ότι είναι πολύ μεγαλύτερο σε ανθρώπους που ή εργάζονται σε επιχειρήσεις που απαιτούν από τους εργαζόμενους να κάνουν τεστ κάθε 15 ημέρες ή κάθε μήνα και το πληρώνουν, ή από ανθρώπους που έχουν τα χρήματα να κάνουν τεστ. Υπάρχει όμως και μια άλλη μεγάλη ομάδα ανθρώπων οι οποίοι δεν έχουν αυτή τη δυνατότητα, και μια τρίτη ομάδα η οποίοι δεν μπορούν να το πληρώσουν κι άλλοι που κρύβονται και δεν κάνουν το τεστ διότι θέλουν να πάνε στη δουλειά τους διότι το εισόδημά τους εξαρτάται από την παρουσία τους στην εργασία τους. Όλο αυτό μας δίνει ένα μείγμα δεδομένων το οποίο δεν είναι επαρκές για να προβλέψουμε.
Θα πρότεινα άμεσα στην επιστημονική επιτροπή να απαιτήσουν από τον ΕΟΔΥ εάν υπάρχουν άλλα αρχεία και να τα ενοποιήσουν, τα οποία να δείχνουν το ποσοστό θετικότητας χωριστά. Κατά ηλικία, κατά φύλλο, κατά περιοχή, κατά επάγγελμα. Διότι άλλο είναι να έχω ποσοστό θετικότητας συνολικά 8% όπως λένε διότι ξέρω ότι έκανα 35.000 κι άλλο να ξέρω ότι το ποσοστό θετικότητας στην Άμφισσα πχ. Είναι 2%, στην Αθήνα 6%, στη Θεσσαλονίκη 10%. Γιατί ξέρω μετά και που πρέπει να προετοιμαστώ και που μπορώ να επέμβω για να μην έχω παραπάνω διασπορά. Αυτό θα ζητούσα από την επιτροπή, είναι έμπειροι όλοι τους. Και να σχεδιάσουν με βάσει αυτό. Το ίδιο και σχετικά με το εάν θα πρέπει να έχουμε ανοιχτά η όχι εστιατόρια. Αν μπορούσα να ήξερα τι ποσοστό των ανθρώπων που εργάζονται σε εστιατόρια είναι θετικοί θα έπαιρνα διαφορετικά μέτρα».
