Tο κάλιο είναι ένα μέταλλο απαραίτητο για την καλή λειτουργία του οργανισμού.
Εμπλέκεται σε ευρύ φάσμα βιολογικών διεργασιών, όπως οι συσπάσεις των μυών, η ρύθμιση της επάρκειας υγρών στο σώμα και ο μεταβολισμός των υδατανθράκων.
Μεγάλη μερίδα του πληθυσμού, ωστόσο, δεν επιτυγχάνει την ημερήσια συνιστώμενη πρόσληψη καλίου μέσω της διατροφής. Η δυτικού τύπου διατροφή ευθύνεται σε μεγάλο βαθμό γι’ αυτό, καθώς είναι φτωχή σε τροφές που παρέχουν το μέταλλο, όπως τα φρούτα και τα λαχανικά, τα όσπρια και οι ξηροί καρποί.
Η έλλειψη καλίου (υποκαλιαιμία) διαπιστώνεται όταν τα επίπεδα καλίου βρίσκονται κάτω από τα 3,5 mmol ανά λίτρο αίματος. Η υποκαλιαιμία σπάνια αποδίδεται αποκλειστικά στη φτωχή σε κάλιο διατροφή, αλλά είναι συχνότερα αποτέλεσμα της αιφνίδιας απώλειας μεγάλης ποσότητας υγρών από το σώμα, όπως συμβαίνει για παράδειγμα λόγω της παρατεταμένης διάρροιας, των επαναλαμβανόμενων επεισοδίων εμετού, της υπερβολικής εφίδρωσης ή της μεγάλης αιμορραγίας.
Παρακάτω μπορείτε να δείτε συνοπτικά ποια είναι τα κυριότερα συμπτώματα που υποδηλώνουν έλλειψη καλίου στον οργανισμό.
1. Αδυναμία & κόπωση: Συνήθως είναι τα πρώτα σημάδια που φανερώνουν ότι τα επίπεδα καλίου έχουν μειωθεί αισθητά στον οργανισμό. Οι μηχανισμοί που εξηγούν το αίσθημα αδυναμίας και κόπωσης λόγω έλλειψης καλίου είναι πολλοί: Αρχικά, το κάλιο παίζει σημαντικό ρόλο στη μυϊκή λειτουργία, επομένως μια έλλειψη συνεπάγεται χαμηλότερες «επιδόσεις» για το μυϊκό σύστημα. Επιπρόσθετα, το κάλιο βοηθά το σώμα να αξιοποιεί και άλλες ουσίες, όπως η ινσουλίνη, απαραίτητες για την παραγωγή ενέργειας.
2. Κράμπες & σπασμοί: Οι κράμπες, δηλαδή οι ξαφνικές και ανεξέλεγκτες συσπάσεις των μυών, συμβαίνουν συχνά όταν λείπει κάλιο από τον οργανισμό. Στο εσωτερικό των μυϊκών κυττάρων, το κάλιο διευκολύνει τη μεταφορά σημάτων από τον εγκέφαλο που αποσκοπούν στη σύσπαση των μυών, ενώ καθορίζει και τη διάρκεια των συσπάσεων. Όταν λοιπόν τα επίπεδα καλίου είναι χαμηλά, η διαδικασία μεταφοράς των σημάτων δεν επιτελείται αποτελεσματικά και οι συσπάσεις των μυών παρατείνονται χρονικά, με αποτέλεσμα τη χαρακτηριστική αίσθηση της κράμπας.
3. Προβλήματα πέψης: Τα προβλήματα πέψης έχουν πολλές πιθανές αιτίες και μία από αυτές είναι η έλλειψη καλίου. Το κάλιο επηρεάζει και τη λειτουργία των μυών που βρίσκονται στο πεπτικό σύστημα, ώστε να διευκολύνει τη μεταφορά της τροφής κατά μήκος του πεπτικού σωλήνα. Η έλλειψη καλίου οδηγεί σε ηπιότερες κινήσεις αυτών των μυών κι έτσι η κίνηση της τροφής επιβραδύνεται, προκαλώντας συμπτώματα όπως το φούσκωμα και η δυσκοιλιότητα.
4. Ταχυπαλμίες: Οι ταχυπαλμίες προκαλούνται συχνά λόγω στρες ή άγχους, μπορεί όμως να οφείλονται και σε μια έλλειψη καλίου. Αυτό συμβαίνει επειδή η ροή καλίου από και προς τα κύτταρα της καρδιάς συμβάλλει στον έλεγχο του καρδιακού παλμού. Όταν ο καρδιακός παλμός διαταράσσεται, τότε εκδηλώνονται ταχυπαλμίες ή αρρυθμίες.
5. Μυϊκοί πόνοι και δυσκαμψία: Τα συμπτώματα αυτά ενδεχομένως υποδεικνύουν σοβαρή έλλειψη καλίου στον οργανισμό. Συγκεκριμένα, μπορεί να σημαίνουν ότι η μυϊκή μάζα έχει αρχίσει να διασπάται στο σώμα (κατάσταση γνωστή ως ραβδομυόλυση) λόγω της ελλιπούς οξυγόνωσής της.
6. Μούδιασμα: Εκδηλώνεται κυρίως στα χέρια και τα πόδια. Το κάλιο είναι απαραίτητο για την καλή λειτουργία του νευρικού συστήματος. Η έλλειψή του μπορεί λοιπόν να αποδυναμώσει τα σήματα που στέλνει το νευρικό σύστημα, με αποτέλεσμα συμπτώματα όπως το μούδιασμα και το μυρμήγκιασμα.
7. Δυσκολίες στην αναπνοή: Το κάλιο βοηθά να μεταδοθούν σήματα που ενεργοποιούν τη σύσπαση και τη διαστολή των πνευμόνων. Χωρίς αρκετό κάλιο, το εύρος της σύσπασης και της διαστολής μειώνεται κι έτσι παρεμποδίζεται η φυσιολογική αναπνοή.
8. Διαταραχές της διάθεσης: Η έλλειψη καλίου συνδέεται και με εναλλαγές στη διάθεση αλλά και με την πνευματική κόπωση κι αυτό γιατί το μέταλλο συμβάλλει στην καλή εγκεφαλική λειτουργία. Σύμφωνα με μελέτη στην επιθεώρηση General Hospital Psychiatry, ποσοστό περίπου 20% των ασθενών με ψυχικές διαταραχές παρουσιάζει έλλειψη καλίου.
