Γράφει η Βίκυ Καμπανάκη*
Η αυτοπεποίθηση είναι ένα αναπτυξιακό χαρακτηριστικό μας. Ανάλογα λοιπόν με τον τρόπο που μεγαλώνουμε δημιουργείται και διαμορφώνεται η αυτοπεποίθηση μας
Σαν ορισμό της αυτοπεποίθησης θα λέγαμε ότι είναι, η θετική και ρεαλιστική αντίληψη που έχει το άτομο για τον εαυτό του. Τον τρόπο που χειρίζεται τις καταστάσεις και τις δυσκολίες που του προκύπτουν και τον αφορούν. Έχει εμπιστοσύνη στις δυνάμεις του, θετική στάση και αποδοχή προς τον εαυτό του.
Αντίθετα το άτομο με χαμηλή αυτοπεποίθηση, δεν έχει εμπιστοσύνη στον εαυτό του και εξαρτάται από το αν θα το αποδεχτούν οι γύρω του και αν θα το εγκρίνουν, για να μπορέσουν να νιώσει καλά με τον εαυτό του.
Η εμπιστοσύνη στον εαυτό, όμως δεν είναι ένα χαρακτηριστικό που υπάρχει σε όλες τις δραστηριότητες (του ατόμου) ή δεν υπάρχει . Μπορεί για παράδειγμα να έχει κάποιος υψηλή αυτοπεποίθηση για ορισμένες δραστηριότητες, όπως για παράδειγμα στις σπουδές, ενώ μπορεί να έχει μικρή αυτοπεποίθηση για άλλες δραστηριότητες, όπως σχέσεις με το άλλο φύλο.
Σημαντικό στην διαμόρφωση της, είναι ο ρόλος των γονιών. Όταν οι γονείς αποδέχονται το παιδί τους ακόμα και όταν κάνει λάθη, δημιουργεί υψηλή αυτοπεποίθηση.
Όταν όμως οι γονείς είναι απορριπτικοί με το παιδί τους ή είναι πολύ επικριτικοί μαζί του, η υπερπροστατευτικοί, δεν ενθαρρύνουν την ανεξαρτησία του, και το παιδί δεν μαθαίνει να στηρίζεται στις δικές του δυνάμεις και δεν μπορεί να τις αξιολογήσει με ακρίβεια.
Όμως έλλειψη αυτοπεποίθησης δεν σημαίνει και έλλειψη ικανοτήτων.
Το άτομο με χαμηλή αυτοπεποίθηση συχνά εστιάζει σε μη ρεαλιστικές προσδοκίες, που υιοθετεί, από γονείς, φίλους και κοινωνικά στερεότυπα.
Αυτό προκαλεί δυσλειτουργικές πεποιθήσεις και σκέψεις όπως «όλα ή τίποτα», «άσπρο ή μαύρο», «ότι δεν είναι επιτυχία είναι αποτυχία».
Η υπερβολική έμφαση στα πρέπει, η δυσκολία στην αποδοχή κομπλιμέντων, η μειωμένη έμφαση στα θετικά στοιχεία του χαρακτήρα, ο φόβος ακόμα και για το μικρότερο σφάλμα, κάνουν το άτομο να χάνει την εμπιστοσύνη στον εαυτό του.
Όμως όπως είπαμε και προηγουμένως η αυτοεκτίμηση είναι μια αναπτυξιακή λειτουργία και μπορεί, με την κατανόηση και την αποδοχή του εαυτού, να επιτρέψουμε να αναπτυχθεί, και σε μεγαλύτερη ηλικία, η αυτοπεποίθηση μας και η εμπιστοσύνη στο εαυτό, ώστε να νιώσουμε καλύτερα.
Μερικές συμβουλές για να ενισχύσετε την εμπιστοσύνη στον εαυτό σας
Ελέγξτε τις δυσλειτουργικές σκέψεις και πεποιθήσεις. Εντοπίστε τις και αναθεωρήστε της. Για παράδειγμα «δεν είναι όλα άσπρο ή μαύρο»
Δώστε έμφαση στις δυνατότητές σας. Επιβραβεύστε τον εαυτό σας για κάτι που προσπάθησε. Δώστε έμφαση στην προσπάθεια και όχι τόσο στο αποτέλεσμα. (σε πολλές περιπτώσεις το αποτέλεσμα δεν εξαρτάται μόνο από εσάς)
Θυμηθείτε τις επιτυχίες που είχατε μέχρι σήμερα. Δείτε τον εαυτό σας συνολικά και όχι μεμονωμένα (μην τον κρίνεται για κάποια αρνητικά σημεία του)
Μπορεί και να νιώσετε άσχημα για τα λάθη σας, αλλά όχι ένοχοι και ντροπιασμένοι.
Κλείνοντας θέλω να τονίσω ότι δεν γεννηθήκαμε αμφισβητώντας τον εαυτό μας. Το μάθαμε ή μας το έμαθαν άλλοι, που όμως και αυτοί με την σειρά τους, το έκαναν γιατί θεωρούσαν ότι με αυτό τον τρόπο μας προστατεύουν, και δημιουργούν δυνατούς, ικανούς και με αυτοπεποίθηση ανθρώπους. Στην πραγματικότητα όμως αυτές οι διαδικασίες μπορεί να οδηγήσουν σε αντίθετα αποτελέσματα.
*Η Βίκυ Καμπανάκη είναι Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας με έδρα το Χαλάνδρι, Αττικής και μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί της μέσα από την ιστοσελίδα της ή στο facebook
