Στην Ελλάδα, σε αντίθεση με άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δεν υπάρχουν επιδημιολογικές μελέτες αντιπροσωπευτικές του πληθυσμού, που να δίνουν έγκυρα στοιχεία για την κατάσταση της υγείας των πολιτών. Τούτο το κενό φιλοδοξεί να καλύψει η Εθνική Μελέτη Νοσηρότητας και Παραγόντων Κινδύνου (ΕΜΕΝΟ), συμβάλλοντας έτσι στον σχεδιασμό μιας εθνικής στρατηγικής για την Υγεία.
Η ΕΜΕΝΟ ξεκινάει στις 15 Μαρτίου και θα διεξαχθεί «πόρτα-πόρτα». Οργανώνεται από την Ιατρική Σχολή Αθηνών σε συνεργασία με όλες τις ιατρικές σχολές της Ελλάδας και το Πάντειο Πανεπιστήμιο και θα εστιάσει κυρίως σε αναπνευστικά και καρδιαγγειακά νοσήματα.
Παράλληλα, θα πραγματοποιηθεί η Hprolipsis, η πρώτη Εθνική Επιδημιολογική Μελέτη των λοιμωδών νοσημάτων ηπατίτιδας Β (HBV), ηπατίτιδας C (HCV) και της HIV λοίμωξης (ο ιός που προκαλεί το AIDS). Στη δεύτερη μελέτη θα συμμετάσχουν οι μη κυβερνητικές οργανώσεις «Γιατροί του Κόσμου» και «PRAKSIS».
Η Γιώτα Τουλούμη, αναπληρώτρια καθηγήτρια Βιοστατιστικής και Επιδημιολογίας της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ, παρουσίασε τα βασικά σημεία των δυο μελετών, που θα διεξαχθούν σε τυχαίο δείγμα 6.000 ατόμων άνω των 18 ετών. «Το πιο σημαντικό είναι οι άνθρωποι να ανοίξουν τις πόρτες και να μας εμπιστευτούν. Οι πληροφορίες, όπως και τα αποτελέσματα, προστατεύονται από το ιατρικό απόρρητο και είναι αυστηρά προσωπικά» επισήμανε η κ. Τουλούμη. Η διαδικασία, εξήγησε, ακολουθεί τρία απλά βήματα: συνέντευξη και απάντηση ερωτηματολογίου, καταγραφή σωματομετρικών παραμέτρων, αιμοληψία και εξέταση δειγμάτων αίματος.
Τα άτομα που θα συμμετάσχουν, θα έχουν μόνο οφέλη, είπε και διευκρίνισε: Θα κάνουν έναν πλήρη και ασφαλή έλεγχο της ατομικής τους υγείας, χωρίς την παραμικρή επιβάρυνση. Κατά τη διάρκεια των εξετάσεων θα έχουν την ευκαιρία να συνομιλήσουν με γιατρούς και να διατυπώσουν τις απορίες τους, ενώ θα λάβουν σημαντικές πληροφορίες και εξατομικευμένες συμβουλές. Τα αποτελέσματα των αιματολογικών εξετάσεων θα σταλούν ταχυδρομικά και σε περίπτωση που οι εξετάσεις χρήζουν περαιτέρω εξήγησης, θα έχουν τη δυνατότητα ατομικής συμβουλευτικής και παραπομπής σε εξειδικευμένους επαγγελματίες υγείας εντελώς δωρεάν.
Στόχος της ΕΜΕΝΟ είναι η χαρτογράφηση της υγείας του πληθυσμού στην Ελλάδα, η εκτίμηση των παραγόντων κινδύνου, τα μέτρα πρόληψης, αλλά και η καταγραφή των φραγμών πρόσβασης στο σύστημα υγείας, των κοινωνικο-οικονομικών παραγόντων που επηρεάζουν την Υγεία, καθώς και τις επιπτώσεις τις οικονομικής κρίσης σε αυτή. Επίσης, θα επιχειρήσει να διερευνήσει τα επίπεδα ατμοσφαιρικής ρύπανσης και τις επιπτώσεις από την έκθεση σε αυτήν, στην υγεία των πολιτών.
Όσον αφορά την έρευνα Hprolipsis, ανέφερε η κ. Τουλούμη, το κύριο πρόβλημα με τις λοιμώξεις HBV, HCV και HIV είναι ότι παραμένουν για μεγάλο χρονικό διάστημα χωρίς συμπτώματα, με αποτέλεσμα μεγάλο ποσοστό να αγνοεί πως έχει τη λοίμωξη. Στην Ελλάδα, οι ασθενείς με χρόνια ηπατίτιδα Β υπολογίζονται σε περίπου 300.000, με χρόνια ηπατίτιδα C σε 200.000, ενώ τα τελευταία χρόνια καταγράφεται σταδιακή αύξηση των περιστατικών με λοίμωξη HIV.
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), τα καρδιαγγειακά νοσήματα αποτελούν την πρώτη αιτία θανάτου στην Ευρώπη (42% στους άνδρες, 52% στις γυναίκες), ενώ η Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ) και το βρογχικό άσθμα περιλαμβάνονται στα σημαντικότερα αίτια νοσηρότητας και θνησιμότητας, παγκοσμίως.