H αύξηση της θερμοκρασίας και η ανθοφορία βελτιώνουν τη διάθεση, αλλά επιδεινώνουν την καθημερινότητα των αλλεργικών.
Φταρνίσματα, συνάχι, ξερός βήχας και εξανθήματα βρίσκονται πλέον στην ημερήσια διάταξη, καθώς την άνοιξη μεγιστοποιείται η παρουσία των φυτικών αλλεργιογόνων. Περδικάκι, αγρωστώδη και ελιά ταλαιπωρούν εκατομμύρια Ελληνες, καθώς ένας στους πέντε είναι αλλεργικός.
Αλλεργία χαρακτηρίζεται κάθε ανώμαλη αντίδραση του οργανισμού σε ουσίες (αλλεργιογόνα), οι οποίες -υπό φυσιολογικές συνθήκες- είναι αβλαβείς. Τα σημαντικότερα αλλεργιογόνα είναι τα εξής:
Η γύρη των φυτών είναι το κλασικό εποχικό αλλεργιογόνο. Αγρωστώδη, αγριόχορτα και δένδρα αποτελούν σημαντικές πηγές αερομεταφερόμενων γύρεων. Τα φυτά που συνδέονται με έντονες αλλεργικές αντιδράσεις παράγουν γύρη σε πολύ μεγάλες ποσότητες, είναι ανεμόφιλα και εντομόφιλα.
Η οικιακή σκόνη, η οποία προέρχεται από τα ακάρεα dermatophagoides pteronyssinus και dermatophagoides farinae. Πρόκειται για μικροσκοπικούς οργανισμούς, με οκτώ πόδια, μήκους περίπου στο ένα τρίτο του χιλιοστού και τρέφονται με την πιτυρίδα των ανθρώπων. Η ανάπτυξη των ακάρεων ευνοείται με την αυξημένη θερμοκρασία και υγρασία του περιβάλλοντος.
Οι μύκητες εμφανίζονται σε όλη τη διάρκεια του έτους. Τα σπόρια των μυκήτων υπάρχουν στην ατμόσφαιρα σε συγκεντρώσεις έως και χίλιες φορές μεγαλύτερες από εκείνες των γύρεων.
Τα αλλεργιογόνα από τα ζώα προέρχονται από το δέρμα ή το σάλιο του σκύλου και της γάτας, «ευθύνονται» για αρκετές μορφές αλλεργίας. Η παρουσία τους στο σπίτι μπορεί να συνεχίζεται εβδομάδες ή και μήνες μετά την απομάκρυνση του ζώου. Η είσοδος του αλλεργιογόνου στον οργανισμό ενεργοποιεί τα «λευκοκύτταρα», τα οποία, στη συνέχεια, παράγουν αλλεργικά αντισώματα, που αντιδρούν σε συγκεκριμένα όργανα (μάτια, δέρμα, πνεύμονες), έπειτα από τη συνεχή έκθεση στο αλλεργιογόνο.
Οι πιο συχνά εμφανιζόμενες αλλεργικές παθήσεις είναι η αλλεργική ρινίτιδα ή το άσθμα στο αναπνευστικό, η αλλεργική δερματίτιδα ή ατοπικό έκζεμα, η κνίδωση ή το αγγειοοίδημα.
Η αλλεργική ρινίτιδα αποδίδεται κυρίως σε γύρεις, μύκητες, τριχώματα ζώων ή σε ακάρεα της οικιακής σκόνης. Τα χαρακτηριστικά συμπτώματά της είναι μπούκωμα και φαγούρα στη μύτη, φτάρνισμα, καταρροή και σε πολλές περιπτώσεις επιπεφυκίτιδα. Η ενόχληση είναι συνήθως εποχική, καθώς παρατηρείται την άνοιξη ή το φθινόπωρο. Ενδέχεται, όμως, να διαρκεί ολόκληρο τον χρόνο σε άτομα με ευαισθησία στην οικιακή σκόνη, σε τρόφιμα ή ζώα.
Το άσθμα χαρακτηρίζεται από ξερό βήχα, σφύριγμα («γατάκια») και δυσκολία στην αναπνοή. Το άσθμα μπορεί να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε ηλικία και να εξελιχθεί σε χρόνιο, εάν δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα και αποτελεσματικά. Στις περισσότερες περιπτώσεις υπάρχει κληρονομικότητα αλλεργίας, καθώς τα αλλεργιογόνα μπορούν να προκαλέσουν ασθματικά επεισόδια. Παράγοντες που μπορεί να επιβαρύνουν είναι η ιγμορίτιδα, η ρύπανση, ο καπνός του τσιγάρου και το στρες. Η αλλεργική δερματίτιδα ή έκζεμα έχει ως χαρακτηριστικό ένα κνησμώδες εξάνθημα, το οποίο εμφανίζεται κυρίως στον αυχένα, στα χέρια ή στα πόδια, ενώ δεν αποκλείεται να εμφανιστεί σε ολόκληρο το σώμα, κυρίως σε περιπτώσεις τροφικής αλλεργίας.
Η αλλεργική δερματίτιδα εξ επαφής χαρακτηρίζεται από εξάνθημα, το οποίο εκδηλώνεται έπειτα από επαφή του δέρματος με χημικές ουσίες, ζώα ή φυτά. Πολύ συχνά εμφανιζόμενη είναι η δερματίτιδα που προκαλείται από φο μπιζού, εξαιτίας του χρωμίου και του νικελίου που περιέχουν.
Η κνίδωση εκδηλώνεται με «πλάκες» στο πρόσωπο, στα βλέφαρα, στα χείλη ή στη γλώσσα και συνοδεύεται από φαγούρα. Μπορεί, επίσης, να εμφανιστεί στον λάρυγγα και στα εσωτερικά όργανα του σώματος. Προκαλείται κυρίως από τρόφιμα, φάρμακα (πενικιλίνη, ασπιρίνη), λοιμώξεις ή εντερικά παράσιτα.
Πρόληψη των αλλεργιών μπορεί να επιτευχθεί με αποφυγή έκθεσης στα γνωστά αλλεργιογόνα, κάτι που είναι πολύ δύσκολο, όταν αφορά εποχικά αλλεργιογόνα, όπως η γύρη. Ο προσεκτικός καθαρισμός του σπιτιού βοηθάει στην πρόληψη των αλλεργιών από τα ακάρεα, ενώ μπορούν να βοηθήσουν και τα ειδικά φίλτρα καθαρισμού του αέρα.
Καλό είναι να γνωρίζουμε ότι ο αέρας περιέχει μεγαλύτερες ποσότητες γύρεων και μυκήτων μεταξύ των πρώτων πρωινών και απογευματινών ωρών. Προσοχή απαιτείται και τον χειμώνα, καθώς η ξηρότητα του περιβάλλοντος επιβαρύνει το αναπνευστικό. Σε αυτή την περίπτωση, μπορεί να βοηθήσει η χρησιμοποίηση υγραντήρα.
