Επιδημιολογικός «εφιάλτης» είναι τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα, όπως η σύφιλη και η γονόρροια. Τα τελευταία χρόνια καταγράφεται συνεχής αύξηση των κρουσμάτων, η οποία αποδίδεται στην ανεξέλεγκτη πορνεία και στις επαφές χωρίς προφύλαξη.
Σύμφωνα με στοιχεία του Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ΚΕΕΛΠΝΟ), στο ιστορικό κέντρο της Αθήνας -όπου η πορνεία έχει πάρει άκρως ανησυχητικές διαστάσεις- οι επιδημιολόγοι διαπίστωσαν ότι επανεμφανίζονται ασθένειες, οι οποίες είχαν εξαφανιστεί.
Σύφιλη, βλεννόρροια, γονόρροια και κονδυλώματα βρίσκονται στην… ημερήσια διάταξη, με πιο συνηθισμένο τρόπο μετάδοσης τη σεξουαλική επαφή χωρίς προφύλαξη. Η έξαρση των νοσημάτων αυτών αποδίδεται και στην τεράστια εισροή αλλοδαπών χωρίς νόμιμα έγγραφα και χωρίς εμβολιαστική κάλυψη στις χώρες προέλευσης.
Στοιχεία
Τα κρούσματα σύφιλης είχαν σχεδόν εξαφανιστεί στη χώρα μας το 1983, οπότε είχαν καταγραφεί μόλις 3 σε ετήσια βάση. Τα κρούσματα άρχισαν να αυξάνονται από τις αρχές της δεκαετίας του 2000 ξεπερνώντας σταθερά τα 100 κάθε χρόνο. Από το 2007, τα επίσημα καταγεγραμμένα κρούσματα ξεπέρασαν τα 200.
Αξιοπρόσεκτο είναι το στοιχείο ότι στον ελληνικό πληθυσμό, η αναλογία ανδρών – γυναικών είναι τέσσερα κρούσματα προς ένα. Στους αλλοδαπούς ισχύει το αντίθετο.
Πολύ πιο θεαματική είναι η αύξηση στα κρούσματα γονόρροιας. Στις αρχές της δεκαετίας του ’90, ο αριθμός των κρουσμάτων σε ετήσια βάση ήταν 100, ενώ από το 2010 ξεπερνούν σταθερά τα 300.
Αρκετές είναι οι γυναίκες, οι οποίες πάσχουν χωρίς να το γνωρίζουν. Στους άνδρες, η σύφιλη και η βλεννόρροια γίνονται αντιληπτές λίγες μέρες μετά τη μετάδοση, λόγω εμφάνισης των σχετικών συμπτωμάτων, τα οποία στις γυναίκες εντοπίζονται μέσα στο αιδοίο.
ΠΩΣ ΜΕΤΑΔΙΔΕΤΑΙ
Η σύφιλη θεραπεύεται εύκολα μόνο στα πρώτα στάδια
Η σύφιλη προκαλείται από το βακτήριο Treponema pallidum. Ο χρόνος επώασής της κυμαίνεται από 10 έως 90 ημέρες (συνήθως 21 ημέρες). Χωρίζεται σε κλινικά στάδια: Στην πρωτογόνο, τη δευτερογόνο, τη λανθάνουσα σύφιλη και την τριτογόνο.
Η πρωτογόνος σύφιλη εκδηλώνεται κυρίως ως ανώδυνο, περιγεγραμμένο έλκος (πληγή), το οποίο μπορεί να εμφανιστεί κυρίως στη γεννητική χώρα, αλλά και σε άλλα σημεία του σώματος, ανάλογα με τον τύπο της σεξουαλικής επαφής.
Στα πρώτα στάδια της λοίμωξης, η σύφιλη αντιμετωπίζεται και θεραπεύεται εύκολα. Σε περίπτωση που δεν θεραπευτεί, μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρά προβλήματα υγείας. Η σύφιλη μεταδίδεται με παθητική ή ενεργητική επαφή, στοματική, κολπική, πρωκτική, καθώς και από στενή επαφή του δέρματος.
Οι μητέρες μπορεί να τη μεταδώσουν στα παιδιά τους κατά τη διάρκεια της γέννας. Το φιλί, το χάδι και το ερωτικό παιχνίδι αποτελούν στενή επαφή. Μπορεί, επίσης, να μεταδοθεί από ένα άτομο που δεν έχει καμία πληγή αλλά δεν έχει υποβληθεί ποτέ σε θεραπεία.
Το νόσημα εκδηλώνεται αρχικά με μία μεγάλη, ανοικτή πληγή, η οποία είναι ανώδυνη και σχηματίζεται στο σημείο της πρώτης επαφής με το βακτήριο. Στους άνδρες, η πληγή εντοπίζεται στο πέος, το εσωτερικό της ουρήθρας ή στους όρχεις. Στις γυναίκες, εμφανίζεται έξω ή μέσα στον κόλπο, στον τράχηλο και μέσα στη ουρήθρα.
Οι πληγές μπορούν να εμφανιστούν, επίσης, στα χείλη, τη γλώσσα, το στόμα, το πρόσωπο, το στήθος, τα δάκτυλα, τους μαστούς και το έντερο. Το βακτηρίδιο της σύφιλης συνεχίζει να υπάρχει στο σώμα, ακόμη και μετά την επούλωση της πληγής.
Σε έξι μήνες, κάνουν την εμφάνισή τους περισσότερες πληγές, σε διάφορα σημεία του σώματος, ενώ ο πάσχων νιώθει άρρωστος, σαν να έχει γρίπη (πυρετό, εξάνθημα, πρησμένους αδένες, ελιές στα γεννητικά όργανα). Στο τελικό στάδιο, η σύφιλη προκαλεί τύφλωση, καρδιοπάθεια και βλάβη του εγκεφάλου.
ΠΟΛΛΟΙ ΔΕΝ ΕΧΟΥΝ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ
Υπουλος εχθρός η γονόρροια
Η γονόρροια είναι μια σεξουαλικώς μεταδιδόμενη λοίμωξη, η οποία προκαλείται από το βακτήριο Neisseria gonorrhoeae και αφορά όλα τα σεξουαλικά ενεργά άτομα.
Πολλά άτομα τα οποία έχουν γονόρροια δεν εμφανίζουν συμπτώματα. Οταν υπάρχουν κλινικά συμπτώματα, αυτά εμφανίζονται συνήθως 2 έως 7 ημέρες μετά την ύποπτη επαφή.
Στον άνδρα εκδηλώνεται κυρίως ως ουρηθρίτιδα. Επίσης, μπορεί να υπάρχει προσβολή του προστάτη, των όρχεων, του πρωκτού και του φάρυγγα.
Στη γυναίκα οι συνήθεις κλινικές εκδηλώσεις είναι τραχηλίτιδα, ουρηθρίτιδα και σαλπιγγίτιδα. Σπάνια υπάρχουν σοβαρές εκδηλώσεις με πυρετό, προσβολή του δέρματος και των αρθρώσεων.
Η γονόρροια αντιμετωπίζεται και θεραπεύεται με κατάλληλη αντιμικροβιακή αγωγή. Σε περίπτωση που δεν θεραπευτεί, μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρά προβλήματα υγείας. Τέτοια είναι η στείρωση, η αρθρίτιδα, προβλήματα καρδιάς και διάφορα προβλήματα στο κεντρικό νευρικό σύστημα.
Οι γυναίκες ενδέχεται να εκδηλώσουν πυελική φλεγμονή, η οποία οδηγεί σε εξωμήτριο εγκυμοσύνη ή στειρότητα. Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, οι φλεγμονές από γονόρροια μπορεί να προκαλέσουν πρόωρο τοκετό ή νεκρό έμβρυο.
Τα πιο συνήθη συμπτώματα της νόσου στις γυναίκες είναι πόνος κατά την ούρηση, πόνος στην κοιλιά, κιτρινοπράσινη έκκριση από τον κόλπο, πρήξιμο ή ευαισθησία του αιδοίου ή πόνοι στις αρθρώσεις.
Στους άνδρες, μπορεί να παρατηρηθεί μία πυώδης έκκριση από την ουρήθρα ή πόνος κατά την ούρηση. Εκτιμάται ότι ένας στους δέκα άνδρες και το 8% των γυναικών με γονόρροια ενδέχεται να μην υπάρχει κανένα σύμπτωμα. Τα συμπτώματα κάνουν την εμφάνισή τους στους άνδρες από μία έως 14 μέρες έπειτα από τη μόλυνση και στις γυναίκες μέσα στο πρώτο δεκαήμερο.
Η γονόρροια μεταδίδεται με κολπική, πρωκτική ή στοματική επαφή. Μπορεί να αντιμετωπιστεί με ειδικά αντιβιοτικά, τα οποία χορηγούνται και στους δύο συντρόφους. Σε αρκετές περιπτώσεις, άτομα με γονόρροια ενδέχεται να εμφανίζουν παράλληλα και χλαμύδια. Σύμφωνα με τους ειδικούς, και τα δύο νοσήματα πρέπει να αντιμετωπίζονται ταυτόχρονα.
ΣΩΖΕΙ ΤΟ ΠΡΟΦΥΛΑΚΤΙΚΟ
Η χρήση του προφυλακτικού και η αποφυγή των πολλαπλών ερωτικών συντρόφων αποτελούν τις κύριες μεθόδους πρόληψης όλων των σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων.
Η συστηματική χρήση προφυλακτικού κατά τη διάρκεια της στοματικής, κολπικής και πρωκτικής επαφής προφυλάσσει έναντι των ουρηθρίτιδων, της λοίμωξης από χλαμύδια, της σύφιλης, της γονόρροιας, καθώς και έναντι της μετάδοσης των ηπατιτίδων και του ιού του AIDS.
Αν και το προφυλακτικό δεν προστατεύει με απόλυτη ασφάλεια από τη μετάδοση όλων των σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων, όπως των κονδυλωμάτων όταν αυτά εντοπίζονται στην περιγεννητική περιοχή, η χρήση του παραμένει η καλύτερη επιλογή προστασίας από τη μετάδοσή τους.
