Ο αριθμός των ατόμων που πάσχουν από κατάθλιψη είναι αυξανόμενος και αυτό έχει ως αποτέλεσμα η ψυχική αυτή διαταραχή να αποτελεί τη μάστιγα του αιώνα μας.
Παρέμβαση της Αποστολίας Ντέκοβα κλινικής ψυχολόγου
Ο αριθμός των ατόμων που πάσχουν από κατάθλιψη είναι αυξανόμενος και αυτό έχει ως αποτέλεσμα η ψυχική αυτή διαταραχή να αποτελεί τη μάστιγα του αιώνα μας. Οι ραγδαίοι ρυθμοί της σύγχρονης ζωής, οι συνεχόμενες προσδοκίες και αλλαγές της κοινωνίας αποτελούν ψυχοπιεστικά γεγονότα στη ζωή του ατόμου. Η αδυναμία εκπλήρωσης αυτών των απαιτήσεων συχνά δημιουργεί συναισθήματα θλίψης και στεναχώριας. Αυτή η εκδήλωση είναι φυσιολογική αντίδραση σε παρόμοιες καταστάσεις και συνήθως δεν έχει μεγάλη διάρκεια. Αντίθετα, τα καταθλιπτικά άτομα έχουν μια μόνιμη και άσχημη διάθεση, η οποία αποτελεί εμπόδιο στην καθημερινή τους ζωή.
Η κατάθλιψη έχει πληθώρα συμπτωμάτων τα οποία εμμένουν για μεγάλο χρονικό διάστημα (πάνω από 4 – 5 εβδομάδες ) αν το άτομο δεν αναζητήσει βοήθεια.
Επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό το επίπεδο λειτουργικότητας και τις γνωστικές ικανότητες, όπως τη σκέψη, τη μνήμη και την προσοχή, με αποτέλεσμα το άτομο να αδυνατεί ή να παραμελεί να εκτελεί τα καθημερινά του καθήκοντα και ασχολίες.
Eνα βασικό σύμπτωμα είναι ότι ο πάσχων αισθάνεται μια διαρκή κόπωση και εξάντληση, η όποια είναι δυσανάλογη με την πραγματική δραστηριότητα και την προσπάθεια που καταβάλλεται. H κόπωση συνοδεύεται από ένταση, πίεση και αδιάκοπους προβληματισμούς με αποτέλεσμα να επηρεάζει και να δημιουργεί προβλήματα στον ύπνο (αϋπνία, πολλές ώρες ύπνου ή ακανόνιστες ώρες ύπνου).
Τα συμπτώματα.
Μαζί με τα προβλήματα ύπνου παρουσιάζονται και διαταραχές στη διατροφή, όπως απώλεια ή αύξηση όρεξης. Τα συμπτώματα συχνά συνοδεύονται και από έναν μεγάλο αριθμό σωματικών ενοχλήσεων όπως ημικρανίες, κοιλιακά άλγη, ναυτία, χρόνιοι πόνοι ή προβλήματα πέψης.
Eνα άλλο χαρακτηριστικό σύμπτωμα είναι η έλλειψη ενδιαφέροντος για δραστηριότητες από τις οποίες πρωτύτερα το άτομο αντλούσε ευχαρίστηση, όπως έλλειψη διάθεσης για διασκέδαση, κοινωνικές συναναστροφές, απώλεια σεξουαλικού ενδιαφέροντος.
Σε συναισθηματικό επίπεδο το άτομο βιώνει διαρκώς αισθήματα αναξιότητας (αισθάνεται ότι δεν αξίζει τίποτα), λύπης, ενοχής και απελπισίας και συχνά μεγεθύνει κάποια τυχόν αποτυχία του. Τα συναισθήματα αυτά μπορούν να εκδηλωθούν ακόμα και όταν δεν υπάρχει κάποιος εμφανής λόγος.
Κατηγορεί συνεχώς τον εαυτό του για τις αποφάσεις του παρελθόντος και συχνά αποδίδει σε αυτές τη δυσμενή τροπή που έχει πάρει η ζωή του. Ανησυχεί και απαισιοδοξεί για το μέλλον του, θεωρεί ότι δύσκολα θα αλλάξει η ζωή του προς το καλύτερο.
Λόγω της αρνητικής στάσης που τον διακρίνει, όλα του φαίνονται μάταια και άσκοπα. Oταν η κατάθλιψη είναι σοβαρή, μπορεί να υπάρξουν και σκέψεις θανάτου. Το άτομο θεωρεί τον θάνατο ως λύτρωση από το μαρτύριο που ζει. Είναι πολύ πιθανόν ο πάσχων να διαπράξει κάποια απόπειρα αυτοκτονίας.
Η κατάθλιψη είναι μια πολυπαραγοντική νόσος και οφείλεται στην αλληλεπίδραση γενετικών, βιολογικών και ψυχοκοινωνικών παραγόντων. Η επικρατέστερη άποψη για την εμφάνισή της είναι ότι διάφορα γονίδια εμπλέκονται στη μεταβίβαση χαρακτηριστικών, τα οποία αυξάνουν την προδιάθεση κατάθλιψης. Ερευνες δείχνουν ότι αν ένας από δυο γονείς πάσχει από κατάθλιψη ή άλλη συναισθηματική διαταραχή, το παιδί έχει περισσότερες πιθανότητες να εκδηλώσει και εκείνο κατάθλιψη, έπειτα από ένα τραυματικό συμβάν.
Σημαντικό ρόλο παίζουν, επίσης, αγχογόνες καταστάσεις οι οποίες μπορούν να επηρεάσουν την ψυχοσύνθεση του ατόμου. Τέτοιοι παράγοντες είναι η απώλεια ενός αγαπημένου προσώπου, η ανεργία, άσχημες εργασιακές συνθήκες, διαζύγιο, χρόνια ασθένεια, συνεχείς οικογενειακές συγκρούσεις ή κοινωνική απομόνωση.
Η κατάθλιψη επηρεάζει περισσότερο τις γυναίκες απ’ ό,τι τους άντρες. Η ακριβής αιτιολογία δεν έχει πλήρως εξακριβωθεί, αλλά υπάρχουν πολυάριθμες θεωρίες. Μία από αυτές, αποδίδει σε ορμονικούς παράγοντες την αυξανόμενη συχνότητα κατάθλιψης στις γυναίκες.
Οι γυναικείες ορμόνες επηρεάζονται από ορισμένα συμβάντα, όπως μετά τη γέννηση ενός παιδιού (επιλόχεια κατάθλιψη), με την έμμηνο ρύση, με την εγκυμοσύνη ή με την εμμηνόπαυση. Οι γυναίκες μπορεί να προσβάλλονται συχνότερα από κατάθλιψη, λόγω του δύσκολου ρόλου που έχουν αναλάβει στην εποχή μας. Χρειάζεται να αντεπεξέλθουν με επιτυχία τόσο στην επαγγελματική τους ζωή όσο και στις οικογενειακές τους υποχρεώσεις. Οι άντρες δεν έρχονται σε επαφή με τα συναισθήματά τους και φοβούνται να εκδηλώσουν συναισθήματα απελπισίας, αδυναμίας και απόγνωσης. Η κατάθλιψη σε εκείνους εκφράζεται συνήθως με διαφορετικό τρόπο. Καταφεύγουν σε χρήση αλκοόλ ή άλλων χημικών ουσιών ή εργάζονται σε εξοντωτικούς ρυθμούς προκειμένου να αποφύγουν τα οδυνηρά τους συναισθήματα.
Συνδυασμένη θεραπεία.
Σε αντίθεση με τις γυναίκες, οι άντρες αρνούνται να αναζητήσουν βοήθεια για να μειώσουν τα δυσάρεστα συναισθήματα και τα συμπτώματα τα οποία υποφέρουν. Η πολύπλευρη θεραπευτική αντιμετώπιση φέρνει καλύτερα αποτελέσματα, καθώς οι στόχοι της θεραπείας είναι διαφορετικοί. Για την καλύτερη αντιμετώπιση της κατάθλιψης θα χρειαστεί να γίνει ένας συνδυασμός φαρμακευτικής αγωγής και ψυχοθεραπείας.
Η φαρμακοθεραπεία στοχεύει στη βελτίωση κάποιων σημαντικών λειτουργιών του ατόμου, όπως η όρεξη, ο ύπνος και η βελτίωση της διάθεσης. Οι ψυχοθεραπείες μπορεί να είναι βραχύχρονες ή μακρόχρονες. Οι βραχύχρονες εστιάζουν στο να βοηθήσουν τον ασθενή να αντικαταστήσει τις αρνητικές του σκέψεις και να τον ανακουφίσουν από τα υπόλοιπα συμπτώματα. Οι μακροπρόθεσμες, επικεντρώνονται στα ασυνείδητα κίνητρα και στις αιτίες για τις οποίες το άτομο παρουσιάζει τέτοιου είδους συμπεριφορά.
Συμβουλές άμεσης βοήθειας
Εξωτερίκευση των οδυνηρών συναισθημάτων σε έμπιστα άτομα, τα όποια μπορούν να παρέχουν συναισθηματική στήριξη. Ασχολία με δραστηριότητες που να προκαλούν ευχαρίστηση, όπως περίπατος, συναντήσεις με φίλους, διάβασμα ενός καλογραμμένου βιβλίου, παρακολούθηση μιας ευχάριστης ταινίας, θέατρο, χορός, σωματική άσκηση, μουσική, ζωγραφική. Ορισμός μικρών και ρεαλιστικών στόχων. Αναζήτηση βοήθειας από κάποιον ειδικό ψυχικής υγείας, αν τα συμπτώματα εμμένουν για μεγάλο χρονικό διάστημα (πάνω από έξι μήνες). Λήψη και τήρηση της φαρμακευτικής αγωγής, αν κριθεί από τον ειδικό ψυχικής Υγείας. παρεμβαση
