Η πρόληψη σώζει ζωές. Συνιστά ένα θεμελιώδες κεφάλαιο στον τομέα της υγείας, καθώς συμβάλλει στην έγκαιρη διάγνωση και κατά συνέπεια στην άρτια και αποτελεσματική αντιμετώπιση πληθώρας ασθενειών, μερικές από τις οποίες θα μπορούσαν να αποβούν ακόμη και θανατηφόρες.
Η πρόληψη σώζει ζωές. Συνιστά ένα θεμελιώδες κεφάλαιο στον τομέα της υγείας, καθώς συμβάλλει στην έγκαιρη διάγνωση και κατά συνέπεια στην άρτια και αποτελεσματική αντιμετώπιση πληθώρας ασθενειών, μερικές από τις οποίες θα μπορούσαν να αποβούν ακόμη και θανατηφόρες. Απαλλάσσει τον κρατικό προϋπολογισμό από τεράστια χρηματικά ποσά που δαπανώνται για τη θεραπεία ασθενειών που προλαμβάνονται, ενώ παράλληλα ανιχνεύει την τάση για την εκδήλωση συγκεκριμένων ασθενειών λειτουργώντας ως ασπίδα προστασίας.
Το «Εθνος – Υγεία» παρουσιάζει τις βασικές προληπτικές εξετάσεις στις οποίες θα πρέπει να υποβάλλονται άνδρες, γυναίκες και παιδιά, με το καθιερωμένο αιματολογικό τσεκ απ να θεωρείται απολύτως αναγκαίο και τη λίστα των εξετάσεων να εμπλουτίζεται με βάση την ηλικία και τις ιδιαίτερες ανάγκες κάθε ατόμου.
Εμβολιασμοί
Προφυλάσσουν από αρρώστιες που μαστίζουν όλες τις ηλικίες
Ενα από τα αποτελεσματικότερα μέτρα για την προστασία της δημόσιας υγείας από λοιμώδη νοσήματα είναι οι εμβολιασμοί. Στην εκτεταμένη εφαρμογή τους οφείλεται η εξάλειψη σοβαρών ασθενειών που μάστιζαν κατά το παρελθόν τον γενικό πληθυσμό, όπως για παράδειγμα η ευλογιά και η πολιομυελίτιδα στην Ευρώπη. Οι πολιτικές του υπουργείου Υγείας και οι κανονισμοί της Ευρωπαϊκής Υγείας ενθαρρύνουν τους υποχρεωτικούς εμβολιασμούς των παιδιών προκειμένου να ανοσοποιηθούν κατά βασικών ασθενειών. Εκτός από τα παιδικά εμβόλια στους συνηθέστερους εμβολιασμούς εντάσσονται επίσης αυτοί κατά της εποχικής γρίπης και των ανθρώπινων θηλωμάτων.
Τα βασικά εμβόλια που περιλαμβάνονται στο Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών για την Ελλάδα προφυλάσσουν τον οργανισμό από:
Ηπατίτιδα Β: Είναι μια φλεγμονή του ήπατος που σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να προκαλέσει ακόμη και τον θάνατο από κίρρωση, καρκίνο ή ηπατική ανεπάρκεια. Ο εμβολιασμός συστήνεται για όλα τα βρέφη, τα μεγαλύτερα παιδιά, τους εφήβους και τους ενήλικες που ανήκουν σε ομάδες υψηλού κινδύνου. Διφθερίτιδα, τέτανος, κοκίτης: Πρόκειται για βακτηριδιακές λοιμώξεις. Η διφθερίτιδα προσβάλλει το ανώτερο αναπνευστικό και ο τέτανος το νευρικό σύστημα. Ο κοκίτης προκαλεί συσσώρευση πηχτής βλέννας, φλεγμονή και στένωση στους αεραγωγούς. Πρόκειται για σοβαρές ασθένειες και ο εμβολιασμός συστήνεται για όλα τα βρέφη, παιδιά, εφήβους, ενώ για τους ενήλικες προτείνεται ο επαναληπτικός ανά δέκα χρόνια. Πολιομυελίτιδα: Αποτελεί νόσο του νευρικού συστήματος και προσβάλλει κυρίως παιδιά ηλικίας κάτω των 5 ετών. Ενα στα 200 άτομα που προσβάλλονται μπορεί να εμφανίσουν παράλυση στα κάτω άκρα. Συστήνεται ο εμβολιασμός όλων των βρεφών άνω των δύο μηνών και γίνεται με επαναληπτικές δόσεις. Αιμόφιλος τύπου Β: Είναι ένα βακτήριο που μπορεί να προκαλέσει μηνιγγίτιδα, ωτίτιδα, πνευμονία και άλλες σοβαρές παθήσεις. Ο εμβολιασμός συστήνεται για βρέφη ηλικίας 2 μηνών και άνω, ενώ απαιτούνται επαναληπτικές δόσεις. Συνίσταται επίσης για ενήλικες φορείς του ιού ΗΙV. Μηνιγγιτιδόκοκκος C: Μπορεί να προκαλέσει βαριά θανατηφόρο σηψαιμία. Συστήνεται ο εμβολιασμός όλων των βρεφών άνω των δύο μηνών, ενώ χρειάζονται επαναληπτικές δόσεις. Ιλαρά, παρωτίδα, ερυθρά: Πρόκειται για σοβαρές ασθένειες οι οποίες είναι πιθανό να παρουσιάσουν επιπλοκές ειδικά σε παιδιά μικρότερα των 5 ετών. Συστήνεται τα παιδιά να εμβολιάζονται για ιλαρά, παρωτίδα και ερυθρά στην ηλικία των 12 μηνών. Ανεμοβλογιά: Πρόκειται για μολυσματική ασθένεια και συνίσταται ο εμβολιασμός όλων των παιδιών που δεν έχουν νοσήσει μέχρι εκείνη τη στιγμή. Ιός ανθρώπινων θηλωμάτων: Συνήθως δεν εμφανίζει κανένα σύμπτωμα όμως μπορεί να προκαλέσει καρκίνο του τραχήλου στις γυναίκες και άλλες μορφές καρκίνου στους άνδρες. Συστήνεται ο εμβολιασμός όλων των κοριτσιών από 15 ετών και των γυναικών μέχρι 26 ετών. Ηπατίτιδα Α: Είναι οξεία νόσος του ήπατος που απαιτεί μεγάλο χρονικό διάστημα ανάρρωσης. Συστήνεται ο εμβολιασμός των παιδιών ξεκινώντας από την ηλικία του ενός έτους. Φυματίωση: Πλήττει τους πνεύμονες αλλά μπορεί να επηρεάσει τον εγκέφαλο, τα νεφρά και τη σπονδυλική στήλη. Συστήνεται ο εμβολιασμός για παιδιά 4-6 ετών αφού πρώτα γίνει έλεγχος με Mantoux και για άτομα οποιασδήποτε ηλικίας που ήρθαν σε επαφή με ασθενή. Γρίπη: Η βαρύτητά της ποικίλλει και ενδέχεται να προκαλέσει ακόμη και το θάνατο. Συστήνεται ο εμβολιασμός των παιδιών από την ηλικία των έξι μηνών και των ενηλίκων άνω των 50 ετών μία φορά ετησίως.
Πνευμονιόκοκκος
Μπορεί να προκαλέσει πνευμονία με υψηλό πυρετό, βήχα, δυσκολία στην αναπνοή και μηνιγγίτιδα. Ο εμβολιασμός συστήνεται για βρέφη ηλικίας 2 μηνών και άνω ενώ απαιτούνται επαναληπτικές δόσεις. Επίσης για ενήλικες άνω των 65 ετών, για καπνιστές, αλκοολικούς και χρονίως πάσχοντες.
Test ΠΑΠ
Το βασικότερο όπλο κατά του καρκίνου που απειλεί τις γυναίκες
Είναι ένα πολύτιμο όπλο στη μάχη κατά του καρκίνου. Μια από τις σημαντικότερες προληπτικές εξετάσεις που καθίσταται επιβεβλημένη για τις γυναίκες της παραγωγικής ηλικίας. Το τεστ Παπανικολάου (ΠΑΠ εν συντομία) έχει αποβεί σωτήριο για την υγεία, καθώς ανιχνεύει τις προκαρκινικές και καρκινικές βλάβες του κόλπου και του τραχήλου της μήτρας.
Ολες οι γυναίκες που έχουν ή είχαν σεξουαλικές επαφές και είναι ηλικίας 18 ετών και άνω θα πρέπει να υποβάλλονται μία φορά το χρόνο σε τεστ ΠΑΠ εκτός εάν ο γιατρός τους -λαμβάνοντας υπόψη ειδικούς παράγοντες- τους συστήσει να το επαναλαμβάνουν συχνότερα. Η εξέταση διαρκεί λίγα λεπτά κατά τη διάρκεια της οποίας ο γιατρός με τη βοήθεια ειδικής σπάτουλας λαμβάνει επίχρισμα από την επιφάνεια του τραχήλου και της μήτρας, τα οποία εν συνεχεία αποστέλλονται για κυτταρολογική μελέτη. Η εξέταση, η οποία είναι ανώδυνη, είναι καλύτερο να πραγματοποιείται την πρώτη εβδομάδα μετά το τέλος της εμμήνου ρύσης ενώ δεν θα πρέπει να έχει προηγηθεί ερωτική επαφή για χρονικό διάστημα 24 ωρών.
Το τεστ θα πρέπει να γίνεται ακόμη και αν η γυναίκα έχει κάνει εμβόλιο για τον καρκίνο του τραχήλου.
Μέτρηση οστικής πυκνότητας
Για το ασθενές φύλο άνω των 50 ετών
Η οστεοπόρωση είναι μια πάθηση που ξεκινά από την παιδική και εφηβική ηλικία, καθώς οι συνήθειες που υιοθετούμε σε αυτήν τη φάση της ζωής δημιουργούν τις προϋποθέσεις για την εκδήλωσή της.
Οι ειδικοί δίνουν έμφαση στο γεγονός ότι η καλύτερη αντιμετώπισή της πάθησης είναι η πρόληψη, αφού η εμφάνιση των πρώτων συμπτωμάτων γίνεται αρκετά καθυστερημένα: Τα οστά είναι εύθραυστα, ο ασθενής πονά και τα κατάγματα μπορούν να προκληθούν ακόμη και με ανεπαίσθητες κινήσεις.
Η μέτρηση οστικής πυκνότητας είναι μια εξέταση μέσω της οποίας απεικονίζεται η μάζα των οστών, δηλαδή ο παράγοντας που καθορίζει το πόσο ισχυρός είναι ο σκελετός του ατόμου και σε ποιο βαθμό μπορεί να αντέξει ένα τραύμα ή μια βίαιη αντίδραση.
Πρόκειται για μια σημαντική προληπτική εξέταση στην οποία θα πρέπει να υποβάλλονται όλες οι γυναίκες ηλικίας άνω των 50 ετών, ενώ όταν ο γιατρός εκτιμά ότι υπάρχουν ειδικοί παράγοντες κινδύνου οι εξετάσεις θα πρέπει να ξεκινούν νωρίτερα. Η μέτρηση οστικής μάζας θα πρέπει να επαναλαμβάνεται κάθε δύο χρόνια και με βάση τα αποτελέσματά της ο γιατρός θα υποδείξει αλλαγές στον τρόπο ζωής ή φαρμακευτική αγωγή. Η οστεοπόρωση αφορά κυρίως τις γυναίκες και εμφανίζεται κατά την περίοδο της εμμηνόπαυσης.
Εξέταση PSA
Αναγκαίος ο έλεγχος στους άνδρες μετά τα 45 για τον καρκίνο του προστάτη
Το ειδικό προστατικό αντιγόνο είναι μια γλυκοπρωτεΐνη, η οποία παράγεται από τα φυσιολογικά, τα καλοήθη και τα καρκινικά προστατικά επιθηλιακά κύτταρα. Βρίσκεται στο σπερματικό και προστατικό υγρό, στον ορό και στα ούρα. Η αυξημένη ανίχνευσή της στο αίμα είναι συνήθως ένδειξη ανάπτυξης καρκίνου στην περιοχή του προστάτη. Στα πλαίσια του προληπτικού ελέγχου η εξέταση PSA συνδυάζεται με υπερηχογράφημα και δακτυλική εξέταση. Οι ειδικοί εξηγούν ότι ο καρκίνος του προστάτη χρειάζεται πολλά χρόνια για να εξελιχθεί και να περάσει από το πρώτο στάδιο στα επόμενα τρία όπως έχουν κατηγοριοποιηθεί από τους επιστήμονες. Για τον λόγο αυτό η έγκαιρη διάγνωσή του καθίσταται κομβικής σημασίας.
Οι εξετάσεις για τον έλεγχο του προστατικού αντιγόνου θα πρέπει να γίνονται μετά την ηλικία των 45 ετών από όλους τους άνδρες και να επαναλαμβάνονται ανά εξάμηνο. Σε περίπτωση που υφίσταται κληρονομική προδιάθεση συστήνεται έναρξη του ελέγχου από την ηλικία των 40 ετών.
Σημειώνεται ότι αυξημένα επίπεδα PSA στον ορό μπορεί επίσης να ανευρεθούν σε καλοήθη υπερπλασία του προστάτη, όπως και σε φλεγμονώδεις καταστάσεις του αδένα.
Ο εμβολιασμός για την ηπατίτιδα Β συστήνεται από βρέφη έως ενήλικες που ανήκουν σε ομάδες υψηλού κινδύνου. Οσον αφορά την Α είναι οξεία νόσος του ήπατος και απαιτεί μακρύ χρόνο ανάρρωσης.
