Ο ταξιδιώτης πρέπει να μιλήσει με τον γιατρό του, στον οποίο να περιγράψει το ακριβές δρομολόγιο, τους ενδιάμεσους σταθμούς, τον τρόπο μετάβασης, τον σκοπό και τη διάρκεια του ταξιδιού, για να εκτιμήσει αυτός τους κινδύνους και να τον βοηθήσει να τους αποφύγει
Καλή γνώση των υγειονομικών συνθηκών που επικρατούν στις χώρες που πρόκειται να επισκεφθούν πρέπει να έχουν οι ταξιδιώτες. Σύμφωνα με τους ειδικούς του Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ΚΕΕΛΠΝΟ), τα ταξίδια φέρνουν τους ταξιδιώτες σε επαφή με περιβάλλον που μπορεί να διαφέρει κατά πολύ από εκείνο στο οποίο ζουν.
Οι διαφορές μπορεί να αφορούν τα τρόφιμα και το νερό, στους ενδημικούς παθογόνους μικροοργανισμούς, το κλίμα, το υψόμετρο, τη διαθέσιμη υγειονομική φροντίδα ή πολιτισμικούς και άλλους παράγοντες.
Η έκθεση των ταξιδιωτών σε μη οικείες συνθήκες μπορεί να ενέχει κινδύνους για την υγεία, ο προσδιορισμός των οποίων δεν μπορεί να γίνει μόνο με βάση τη χώρα προορισμού. Για την εκτίμηση των κινδύνων αυτών, ο ταξιδιώτης πρέπει να μιλήσει με τον γιατρό του, στον οποίο να περιγράψει το ακριβές δρομολόγιο, τους ενδιάμεσους σταθμούς, τον τρόπο μετάβασης, τον σκοπό και τη διάρκεια του ταξιδιού. Τυχόν υποκείμενα νοσήματα του ταξιδιώτη μπορεί να απαιτούν ειδική συμβουλευτική, αλλά και να επηρεάζουν τη γενικότερη ικανότητά του να αντεπεξέλθει στις απαιτήσεις και τις συνθήκες ενός ταξιδιού.
Εξαρση νόσων
Με δεδομένο ότι όλο και περισσότεροι μεγαλύτερης ηλικίας ταξιδιώτες αναζητούν μακρινούς προορισμούς, είναι απαραίτητα στη συμβουλευτική του ταξιδιώτη να συμπεριλαμβάνεται η αναζήτηση χρόνιων νοσημάτων, προκειμένου να προλαμβάνεται η πιθανότητα επιπλοκών από τα νοσήματα αυτά κατά το ταξίδι.
Ταξιδιώτες με αναπνευστικά νοσήματα, όπως άσθμα ή χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια, πρέπει να είναι πληροφορημένοι και να έχουν τα κατάλληλα φαρμακευτικά μέσα για την αντιμετώπιση τυχόν έξαρσης της νόσου τους λόγω περιβαλλοντικών συνθηκών ή λοίμωξης.
Ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη πρέπει να ενημερωθούν για πιθανές αλλαγές στις ανάγκες τους για ινσουλίνη -όπως, λόγω ταχύτερης απορρόφησής της σε πολύ θερμό περιβάλλον- και να ενημερωθούν για αναγκαίες προσαρμογές.
Οι επιδημιολόγοι σημειώνουν ότι για κάθε υποκείμενο νόσημα πρέπει να διασφαλίζεται ότι ο ταξιδιώτης κατανοεί τους κινδύνους που μπορεί να προκύψουν κατά το ταξίδι και γνωρίζει τους στοιχειώδεις τρόπους πρώτης αντιμετώπισης (αντιμετώπιση υπογλυκαιμίας ή οξείας στηθάγχης). Είναι, επίσης, σημαντικό να γνωρίζουν πού μπορούν να βρουν αξιόπιστη ιατρική φροντίδα στον τόπο προορισμού τους και να βεβαιώνονται ότι έχουν ασφάλεια υγείας για το ταξίδι, που καλύπτει τις πιθανές υγειονομικές τους ανάγκες.
Ιδιαίτερη επιμέλεια απαιτείται απ΄ όσους ακολουθούν χρόνια φαρμακευτική αγωγή. Πρέπει να λαμβάνονται υπόψη πιθανές αλληλεπιδράσεις φαρμάκων που ήδη λαμβάνει ο ταξιδιώτης και αυτών που χορηγούνται για το ταξίδι. Ενδεικτικά, η μεφλοκίνη δεν πρέπει να χορηγείται ως χημειοπροφύλαξη για την ελονοσία σε άτομα υπό αγωγή με β – αναστολείς.
Οι ταξιδιώτες πρέπει να ενημερώνουν τον γιατρό τους για αλλεργικές αντιδράσεις σε φάρμακα, εμβόλια ή τροφές.
Για παράδειγμα, η αλλεργία στις σουλφοναμίδες αποτελεί αντένδειξη για τη χορήγηση ακεταζολαμίδης για την πρόληψη της νόσου του υψομέτρου. Προηγούμενη αλλεργία στην κινίνη δεν επιτρέπει τη χορήγηση χλωροκίνης και η σοβαρή αλλεργία στην νεομυκίνη δεν επιτρέπει τον εμβολιασμό με το τριπλό εμβόλιο κατά της ιλαράς – ερυθράς – παρωτίτιδας (MMR).
Η σοβαρή αλλεργία στο αβγό αποτελεί αντένδειξη για τον εμβολιασμό με εμβόλιο κατά του κίτρινου πυρετού.
Μερικές φορές δεν… αρκεί ο εμβολιασμός
Προσαρμοστείτε στις συνθήκες του νέου τόπου
Δεν αρκεί ο εμβολιασμός ή η λήψη φαρμάκων για όσους πρόκειται να ταξιδέψουν σε χώρες όπου επικρατούν ιδιαίτερες συνθήκες.
Οι επιδημιολόγοι θεωρούν πολύ σημαντικό να κατανοήσει ο ταξιδιώτης ότι πρέπει να προσαρμόσει τον τρόπο συμπεριφοράς και τις συνήθειες υγιεινής. Μπορεί να μη γνωρίζει τις περιβαλλοντικές και άλλες συνθήκες που επικρατούν στον τόπο προορισμού.
Ταξίδια σε συγγενείς
Ενδέχεται, επίσης, να μην αντιλαμβάνεται διαφορές στις παραμέτρους των υγειονομικών κινδύνων, όπως είναι η πιθανότητα προσβολής και η πιθανότητα σοβαρής νόσησης ή θανάτου. Ιδιαίτερη ομάδα αποτελούν οι ταξιδιώτες που επισκέπτονται φίλους και συγγενείς. Λόγω προηγούμενης εξοικείωσής τους με τις συνθήκες στη χώρα καταγωγής τους, θεωρούν τους εαυτούς τους άνοσους στα ενδημικά νοσήματα και συχνά υποτιμούν την ύπαρξη κινδύνου για τα παιδιά τους, τα οποία δεν έχουν ποτέ εκτεθεί στις συνθήκες αυτές.
Για ταξίδια σε χώρες με μεγάλες πολιτισμικές διαφορές, είναι χρήσιμο να κατανοεί ο ταξιδιώτης πως ίσως χρειαστεί να τροποποιήσει τον συνήθη τρόπο συμπεριφοράς του, αναφορικά με θέματα όπως η ενδυμασία, το κάπνισμα και η κατανάλωση αλκοόλ δημοσίως.
Τα παιδιά που ταξιδεύουν… κινδυνεύουν όσο και οι μεγάλοι
Απαραίτητη είναι η επίσκεψη στον παιδίατρο, πριν το παιδί κάνει κάποιο ταξίδι σε μακρινή χώρα. Σύμφωνα με τους επιδημιολόγους του ΚΕΕΛΠΝΟ, οι κίνδυνοι που αντιμετωπίζουν τα παιδιά που ταξιδεύουν είναι παρόμοιοι με αυτoύς που αντιμετωπίζουν οι γονείς τους. Τα συχνότερα προβλήματα υγείας που ενδέχεται να αντιμετωπίσουν είναι τα διαρροϊκά σύνδρομα, η ελονοσία, τα τροχαία ή τα ατυχήματα που σχετίζονται με το νερό. Η επίσκεψη στον γιατρό πριν από το ταξίδι, είναι μια ευκαιρία να επιβεβαιωθεί ότι τα παιδιά έχουν κάνει όλους τους βασικούς εμβολιασμούς και έχουν μια ολοκληρωμένη εικόνα των δραστηριοτήτων που σχετίζονται με το ταξίδι. Ειδική προετοιμασία από τον γιατρό απαιτείται για παιδιά με υποκείμενο νόσημα, χρόνιο νόσημα ή ανοσοανεπάρκεια. Ο γιατρός μπορεί να αξιολογήσει και να συμβουλεύσει, επίσης, για τους κινδύνους σε αναπτυσσόμενες χώρες, όπως η πιθανότητα έκθεσης στην ελονοσία, εντερικά παράσιτα και φυματίωση. Μπορεί να εκπαιδεύσει τους ενηλίκους και τα μεγαλύτερα παιδιά στις βασικές αρχές των πρώτων βοηθειών.
Τα πιο συχνά προβλήματα και πώς αντιμετωπίζονται
Η διάρροια, που συνοδεύει τα νοσήματα του γαστρεντερικού συστήματος, είναι ανάμεσα στα συχνότερα προβλήματα των παιδιών που ταξιδεύουν. Βρέφη και μικρά παιδιά είναι σε αυξημένο κίνδυνο να παρουσιάσουν διάρροια και άλλα τροφιμογενή ή υδατογενή νοσήματα, λόγω μειωμένης προϋπάρχουσας ανοσίας και διαφόρων συμπεριφεριολογικών παραγόντων, όπως το να βάζουν συχνά τα χέρια τους στο στόμα. Αποτέλεσμα της διάρροιας είναι η αφυδάτωση που στα παιδιά συμβαίνει γρηγορότερα σε σχέση με τους ενήλικες. Η αιτιολογία της διάρροιας των ταξιδιωτών στα παιδιά είναι παρόμοια με αυτήν των ενηλίκων. Για τα μικρά βρέφη, ο θηλασμός είναι ο καλύτερος τρόπος αποφυγής τροφιμογενών και υδατογενών νοσημάτων. Οι ταξιδιώτες θα πρέπει να χρησιμοποιούν μόνο εμφιαλωμένο νερό για πόση, να βουρτσίζουν τα δόντια τους και να κάνουν ανασύσταση κονιοποιημένου γάλακτος. Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δίνεται στο πλύσιμο των χεριών, τον καθαρισμό της πιπίλας και των παιχνιδιών που πέφτουν στο πάτωμα ή τα πιάνουν άλλοι.
Υγειονομική και ασφαλιστική κάλυψη
Φροντίδα για τους Ολυμπιακούς του Λονδίνου
Για την προστασία της υγείας τους πρέπει να φροντίσουν όσοι θα επισκεφθούν το Λονδίνο για τους Ολυμπιακούς και Παραολυμπιακούς Aγώνες.
Οι 30οί Ολυμπιακοί Αγώνες θα διεξαχθούν στο Λονδίνο από 27 Ιουλίου έως 12 Αυγούστου. Το πρόγραμμα περιλαμβάνει 26 αθλήματα και αναμένεται να συμμετάσχουν 10.500 αθλητές και εκατομμύρια θεατών από 41 χώρες. Οι Παραολυμπιακοί Αγώνες θα διεξαχθούν στη βρετανική πρωτεύουσα, από τις 29 Αυγούστου έως τις 9 Σεπτεμβρίου και περιλαμβάνουν 20 αθλήματα, με συμμετοχή 4.200 αθλητών.
Αρκετές εβδομάδες πριν από το ταξίδι, οι επιδημιολόγοι συνιστούν επίσκεψη στον ιατρό, ώστε να γίνει έλεγχος των υποχρεωτικών εμβολιασμών και να χορηγηθούν αναμνηστικές δόσεις, αν χρειάζεται. Συγκεκριμένα συνιστάται: Μία δόση MMR σε όσους έχει χορηγηθεί μόνο μία δόση και δύο δόσεις σε όσους δεν έχουν λάβει καμία δόση. Ανοσοι θεωρούνται όσοι έχουν λάβει δύο δόσεις του εμβολίου ή έχουν ιστορικό νόσου.
Αναμνηστική δόση του εμβολίου τετάνου – διφθερίτιδας ενηλίκων, αν δεν έχει χορηγηθεί τα τελευταία δέκα χρόνια. Αναμνηστική δόση εμβολίου πολιομυελίτιδας. Επιπλέον, συνιστάται το εμβόλιο της ηπατίτιδας Α και της ηπατίτιδας Β.
Απαραίτητη είναι η μέριμνα για την ασφαλιστική κάλυψη κατά τη διάρκεια του ταξιδιού. Καλό θα ήταν οι ταξιδιώτες να αποκτήσουν την Ευρωπαϊκή Κάρτα Ασφάλισης Ασθένειας.
Εάν μετά την επιστροφή τους δεν αισθάνονται καλά, συνιστάται η επίσκεψη στον ιατρό και η επισήμανση του πρόσφατου ταξιδιού τους. Χρήσιμες ιστοσελίδες: http://www.nhs.uk/London2012/ – http://www.london2012.com/ – http://www.keelpno.gr/el-gr
Οδηγίες ΚΕΕΛΠΝΟ
Σε ποιες χώρες είναι αναγκαίος ο εμβολιασμός
Επιδημία ιλαράς είναι σε εξέλιξη στην Ουκρανία. Εντοπίζεται κυρίως στο δυτικό τμήμα της χώρας, στα σύνορα με την Ουγγαρία, την Πολωνία και τη Σλοβακία.
Οι ταξιδιώτες συνιστάται να είναι εμβολιασμένοι έναντι της ιλαράς και της παρωτίτιδας (MMR). Ανοσοι θεωρούνται όσοι έχουν λάβει 2 δόσεις του εμβολίου ή έχουν ιστορικό νόσου.
Σύμφωνα με τους επιδημιολόγους του ΚΕΕΛΠΝΟ, η πολιομυελίτιδα εξακολουθεί να είναι ενδημική σε χώρες της Αφρικής και της Ασίας.
Συνιστάται αναμνηστική δόση του εμβολίου στις χώρες: Αφγανιστάν, Αγκόλα, Μπενίν, Μπουρκίνα Φάσο. Μπουρούντι, Καμερούν, Κεντρική Αφρικανική Δημοκρατία, Τσαντ, Κίνα, Κονγκό, Ακτή Ελεφαντοστού, Τζιμπουτί, Ισημερινή Γουινέα, Ερυθραία, Αιθιοπία, Γκαμπόν, Γουινέα, Γουινέα Μπασάου, Ιράν, Καζακστάν, Κένυα, Κιργιστάν, Λιβερία, Μάλι, Μαυριτανία, Ναμίμπια, Νιγηρία, Πακιστάν, Ρουάντα, Σενεγάλη, Σιέρα Λεόνε, Σομαλία, Σουδάν και Νότιο Σουδάν, Τατζικιστάν, Τανζανία, Τόγκο, Τουρκμενιστάν, Ουζμπεκιστάν, Ουγκάντα και Ζάμπια.
Επιδημίες
Οι ταξιδιώτες προς τις χώρες αυτές συνιστάται να είναι εμβολιασμένοι κατά της πολιομυελίτιδας. Αν πρόκειται για ενηλίκους που έχουν εμβολιαστεί σε παιδική ηλικία, συνιστάται η χορήγηση μίας αναμνηστικής δόσης του ενέσιμου εμβολίου (IPV) πριν από την αναχώρηση, αν δεν έχουν λάβει ποτέ στο παρελθόν αναμνηστική δόση. Επιδημίες μηνιγγιτιδοκοκκικής νόσου αναφέρθηκαν από τις αρχές του έτους έως τα μέσα Απριλίου σε 42 περιοχές. Από αυτές, οι δέκα περιλαμβάνονται στις 14 χώρες της «ζώνης μηνιγγίτιδας» της Αφρικής (Μπενίν, Μπουρκίνα Φάσο, Κεντρική Αφρικανική Δημοκρατία, Τσαντ, Ακτή Ελεφαντοστού, Γκάνα, Μάλι, Νιγηρία, Σουδάν).
Για τις επιδημίες, «ευθύνεται» κυρίως η οροομάδα W135. Ενώ συνήθως η οροομάδα A προκαλεί επιδημίες στην υποσαχάριο Αφρική, από το 2002 εντοπίζονται επιδημίες από την οροομάδα W135 στην περιοχή.
Ταξιδιώτες με αναπνευστικά νοσήματα, όπως άσθμα ή χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια, πρέπει να είναι πληροφορημένοι και να έχουν τα κατάλληλα φαρμακευτικά μέσα για την αντιμετώπιση τυχόν έξαρσης της νόσου τους λόγω περιβαλλοντικών συνθηκών ή λοίμωξης
Σύμφωνα με το Γραφείο Ταξιδιωτικής Ιατρικής του ΚΕΕΛΠΝΟ, τα γενικά μέτρα πρόληψης των ατυχημάτων είναι τα εξής:
Να φροντίσουμε να έχουμε ιατρική ασφάλιση στη χώρα προορισμού. Να είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί σε χώρες όπου η οδήγηση γίνεται στο αντίθετο διάζωμα. Να μην οδηγούμε υπό την επήρεια αλκοόλ και να αποφεύγουμε να οδηγούμε οχήματα που δεν διαθέτουν ζώνες ασφαλείας.
