Η πρώτη μελέτη (που, όπως και οι υπόλοιπες, παρουσιάστηκαν στο ετήσιο συνέδριο της Εταιρίας Αλτσχάιμερ στο Βανκούβερ του Καναδά), μ’ επικεφαλής τον επίκουρο καθηγητή ψυχολογίας Κερκ Έρικσον του πανεπιστημίου του Πίτσμπουργκ στις ΗΠΑ, διαπίστωσε ότι όσοι περπατούν με μέτριο ρυθμό τρεις φορές την εβδομάδα επί ένα χρόνο, αυξάνουν το μέγεθος της περιοχής του εγκεφάλου που εμπλέκεται στη διαδικασία της μνήμης.
Οι αμερικανοί ερευνητές χώρισαν σε δύο ομάδες 120 ηλικιωμένους που έκαναν καθιστική ζωή. Η πρώτη ομάδα έκανε αεροβική άσκηση περπατώντας επί 30 έως 40 λεπτά τρεις φορές εβδομαδιαίως, ενώ η δεύτερη ομάδα έκανε άλλου τύπου σωματική άσκηση (διατάσεις, ενδυνάμωσης κ.α.).
Μετά από ένα χρόνο, η απεικόνιση του εγκεφάλου των εθελοντών έδειξε ότι ο ιππόκαμπος του εγκεφάλου, που παίζει κεντρικό ρόλο στην μνήμη, είχε αυξηθεί 2% κατά μέσο όρο στην πρώτη ομάδα που έκανε περπάτημα, ενώ αντίθετα στη δεύτερη ομάδα το μέγεθος του ιππόκαμπου είχε μειωθεί κατά 1,5%.
Μετά την ηλικία των 50 – 55 ετών, οι άνθρωποι χάνουν περίπου το 1% του όγκου του εγκεφάλου τους κάθε χρόνο, σύμφωνα με τον Έρικσον, ενώ ειδικότερα η συρρίκνωση του ιππόκαμπου μπορεί να αποτελεί πρόωρη ένδειξη για τη νόσο Αλτσχάιμερ.
Όπως είπε ο αμερικανός ερευνητής, η νέα μελέτη δείχνει ότι ο ιππόκαμπος, αυξομειώνοντάς το μέγεθός του, παραμένει πολύ εύπλαστος ακόμα και στους ηλικιωμένους. «Μπορούμε όχι μόνο να σταματήσουμε τη συρρίκνωσή του, αλλά ακόμα και να αυξήσουμε το μέγεθος του εγκεφάλου σε σχετικά σύντομο χρόνο, μόνο με σωματική άσκηση ενός έτους», τόνισε ο Έρικσον.
Πάντως και οι δύο ομάδες εθελοντών, τόσο όσοι έκαναν αεροβική άσκηση (περπάτημα), όσο και αυτοί που έκαναν άλλου είδους ασκήσεις, τα κατάφεραν καλύτερα στα μνημονικά και άλλα νοητικά τεστ μετά από ένα χρόνο άσκησης. Αυτό, κατά τους ερευνητές, περιπλέκει τα πράγματα, επειδή αφενός ανακύπτει το ερώτημα πώς ακριβώς σχετίζεται το μέγεθος του εγκεφάλου με την μνήμη, αφετέρου τίθεται το ζήτημα αν οι διαφορετικές μορφές άσκησης επηρεάζουν διαφορετικές περιοχές του εγκεφάλου.
Στη δεύτερη μελέτη, ερευνητές από τα πανεπιστήμια της Βρετανικής Κολομβίας στον Καναδά και του Ιλινόις στις ΗΠΑ διαπίστωσαν ότι οι ηλικιωμένες γυναίκες ηλικίας 70 – 80 ετών με ήπια συμπτώματα άνοιας, οι οποίες έκαναν βαράκια δύο φορές την εβδομάδα, μετά από έξι μήνες εμφάνισαν βελτιωμένες επιδόσεις στα μνημονικά και λοιπά νοητικά τεστ. Μία δεύτερη ομάδα γυναικών που έκαναν αεροβική άσκηση (περπάτημα) και μία τρίτη ομάδα που έκαναν ασκήσεις ισορροπίας, επίσης δύο φορές εβδομαδιαίως και επί έξι μήνες, εμφάνισαν μικρότερη νοητική βελτίωση.
Η τρίτη μελέτη από ερευνητές του ιαπωνικού Εθνικού Κέντρου Γηριατρικής και Γεροντολογίας έδειξε επίσης ότι οι ασκήσεις ενδυνάμωσης και ισορροπίας βελτιώνουν την μνήμη.
Αν και οι τρεις ξεχωριστές μελέτες δεν καταλήγουν ακριβώς στα ίδια συμπεράσματα, όσον αφορά το ποιά μορφή άσκησης είναι η πιο ωφέλιμη για τον εγκέφαλο, ο κοινός παρονομαστής τους είναι ότι γενικότερα η σωματική άσκηση κάνει καλό στο νου των ηλικιωμένων και ειδικότερα στη μνήμη τους.
Πέρα από την μείωση του πάχους και την καταπολέμηση των χρόνιων φλεγμονών στον οργανισμό, η σωματική άσκηση, όπως είπε ο Έρικσον, συνδέεται με την αύξηση του προσδόκιμου ζωής και με την μείωση του κινδύνου για άνοια και Αλτσχάιμερ. «Φαίνεται πως υπάρχει μια πολύ άμεση σχέση ανάμεσα στη σωματική δραστηριότητα και στην υγεία του εγκεφάλου», τόνισε.