Οι περισσότερες από τις ιαματικές πηγές της Ελλάδας παραμένουν τουριστικά ανεκμετάλλευτες παρά το γεγονός ότι έχουν θαυμάσια θεραπευτική δράση. Κάποιες άλλες έχουν υποτυπώδεις υποδομές που δεν ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις της εποχής και δεν αποτελούν πόλο έλξης για τους επισκέπτες από το εξωτερικό.
Οι περισσότερες από τις ιαματικές πηγές της Ελλάδας παραμένουν τουριστικά ανεκμετάλλευτες παρά το γεγονός ότι έχουν θαυμάσια θεραπευτική δράση. Κάποιες άλλες έχουν υποτυπώδεις υποδομές που δεν ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις της εποχής και δεν αποτελούν πόλο έλξης για τους επισκέπτες από το εξωτερικό.
Αρκετά, ωστόσο, είναι και τα ιαματικά λουτρά που είναι γνωστά στους φίλους του θερμαλισμού και συνδυάζουν τις πολύ καλές υπηρεσίες με το εκπληκτικό τοπίο. Ετσι, οι ασθενείς συνδυάζουν τη θεραπεία με τις διακοπές βελτιώνοντας αισθητά τόσο την υγεία όσο και την ψυχολογία τους. Στο σημερινό «Εθνος – Υγεία» παρουσιάζονται οι πιο γνωστές ιαματικές πηγές της χώρας μας.
Αιδηψός
Τα λουτρά της Αιδηψού είναι γνωστά από την αρχαιότητα. Σύμφωνα με τον μύθο, δημιουργήθηκαν όταν η Αθηνά ζήτησε από τον Ηφαιστο να δημιουργήσει μια θερμή πηγή για να ξεκουράζεται ο Ηρακλής μετά τους άθλους του. Κατά τη διάρκεια των ρωμαϊκών χρόνων τα λουτρά της Αιδηψού γνώρισαν την απόλυτη ακμή τους, αφού τα επισκέπτονταν σχεδόν όλοι οι αυτοκράτορες. Αν και υπάρχουν μαρτυρίες ότι ο Μέγας Κωνσταντίνος ήταν συχνός επισκέπτης της Αιδηψού, η εποχή της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας σηματοδότησε την παρακμή της, αφού πολλές εγκαταστάσεις καταστράφηκαν καθώς θεωρήθηκαν κέντρα παγανιστικής λατρείας. Τα λουτρά αναγεννήθηκαν στις αρχές του 20ού αιώνα και μεταξύ των διάσημων επισκεπτών τους ήταν ο Αριστοτέλης Ωνάσης, ο Ουίνστον Τσόρτσιλ και η Γκρέτα Γκάρμπο.
Καμένα Βούρλα
Τα λουτρά των Καμένων Βούρλων βρίσκονται στον νομό Φθιώτιδας. Η μικρή απόσταση από την πρωτεύουσα μετέτρεψε πριν από μερικές δεκαετίες αυτή τη μικρή πόλη σε δημοφιλέστατο τουριστικό θέρετρο, το μεγαλύτερο και πληρέστερο της κεντρικής Ελλάδας, στο οποίο ο επισκέπτης μπορούσε να συνδυάσει τις διακοπές με τη λουτροθεραπεία. Αν και με το πέρασμα των ετών τα Καμένα Βούρλα έμειναν κάπως πίσω σε σχέση με τις πιο δημοφιλείς λουτροπόλεις της Ελλάδας, χιλιάδες είναι κάθε χρόνο οι επισκέπτες που απολαμβάνουν το εξαιρετικό τοπίο, τη θάλασσα και τις θεραπευτικές ιδιότητες των πηγών που αναβλύζουν από το βουνό Κνημίδα.
Λουτράκι
Το Λουτράκι είναι η πόλη στην οποία η λουτροθεραπεία συνδυάζεται αρμονικά με όλες τις ανέσεις που προσφέρει στον επισκέπτη ένας σύγχρονος τουριστικός προορισμός. Η σύγχρονη πόλη κατασκευάστηκε στο σημείο όπου στην αρχαιότητα βρισκόταν η πόλη Θερμαί. Η πρώτη αναφορά στις θεραπευτικές ιδιότητες των πηγών της περιοχής έγινε από τον Ξενοφώντα. Ολόκληρη η περιοχή καταστράφηκε από σεισμό το 1928 και αυτό ήταν το κομβικό σημείο για τη μετέπειτα άνθηση του Λουτρακίου ως κέντρου θερμαλισμού.
Η πόλη επανακατασκευάστηκε στα πρότυπα άλλων ευρωπαϊκών κέντρων παραθερισμού. Οταν μετά τον σεισμό άρχισε να αναβλύζει μια ιαματική πηγή, αποφασίστηκε να κατασκευαστεί σε αυτό το σημείο ένα κτίριο που θα αποτελούσε το έμβλημα της περιοχής. Ετσι, δημιουργήθηκε το Κτίριο της Πηγής, το οποίο σχεδίασε ο Δημήτρης Πικιώνης.
Τα ψηφιδωτά φιλοτεχνήθηκαν από τον Στέφανο Ξενόπουλο, ενώ το κτίριο παραμένει άριστα συντηρημένο και είναι σήμερα κέντρο ποσιθεραπείας.
Μέθανα
Τα λουτρά των Μεθάνων οφείλουν τη θεραπευτική δράση τους στην ηφαιστειακή δραστηριότητα της περιοχής. Ο Παυσανίας, ο Στράβων και ο Οβίδιος αναφέρουν μια ηφαιστειακή έκρηξη τον 3ο αιώνα π.Χ., ενώ η τελευταία αναφορά κάνει λόγο για υποθαλάσσια έκρηξη το 1700. Η μυρωδιά του θείου είναι έντονη ακόμα και σήμερα ενώ, λόγω του ηφαιστείου, τα ιαματικά νερά είναι πλούσια σε πολύτιμα ιχνοστοιχεία μετάλλων και ορυκτών.
Οι πρώτες εγκαταστάσεις ιαματικών λουτρών στον Λαγκαδά κατασκευάστηκαν το 900 μ.Χ. από τον γιατρό Ιουστινιανό. Οι επισκέπτες των πηγών έχουν την ευκαιρία να κάνουν τη θεραπεία τους στους λουτήρες «Ιουστινιανός» και «Μυγδονία», που χρονολογούνται από το 900 και 1400 αντίστοιχα και είναι πλήρως ανακαινισμένοι. Τα λουτρά του Λαγκαδά, ωστόσο, έχουν και πολλές σύγχρονες υποδομές όχι μόνο για θεραπεία αλλά και για άλλες παράλληλες δραστηριότητες, ενώ θετικό είναι ότι βρίσκονται σε απόσταση μόλις 19 χλμ. από Θεσσαλονίκη.
Συστηματική χρήση των ιαματικών πηγών γινόταν από τους ρωμαϊκούς χρόνους, ενώ στη σύγχρονη εποχή η οργανωμένη χρήση άρχισε το 1870 με τους επισκέπτες να βουτούν στους λάκκους μέσα στους οποίους έτρεχε νερό.
Το 1930 δημιουργήθηκε το δημόσιο υδροθεραπευτήριο των θειούχων πηγών και το 1936 το υδροθεραπευτήριο «Αι Πηγαί». Σε γενικές γραμμές, τα ιαματικά λουτρά των Μεθάνων αποτελούν τον αγαπημένο προορισμό των πιο «μυημένων» στον θερμαλισμό.
Απολλωνία
Σε απόσταση 55 χιλιομέτρων από τη Θεσσαλονίκη βρίσκονται τα λουτρά της Απολλωνίας, που έχουν σύγχρονες εγκαταστάσεις και εξαιρετική θέα στη λίμνη Βόλβη, η οποία προστατεύεται από τη συνθήκη Ramsar.
Τις τελευταίες δεκαετίες οι εγκαταστάσεις βελτιώνονται συνεχώς και σήμερα θεωρούνται πλήρεις, τόσο σε ό,τι αφορά τη θεραπεία όσο και σε ό,τι αφορά τη φιλοξενία των επισκεπτών.
Τα λουτρά της Απολλωνίας είναι γνωστά από το παρελθόν, κάτι που μπορούν να διαπιστώσουν όσοι επισκεφθούν το κτίριο ιαματικού λουτρού του 16ου αιώνα που σώζεται σε κοντινή απόσταση από τις σημερινές εγκαταστάσεις.
Θερμές Ικαρίας
Οι πηγές αυτές προσελκύουν ολοένα και περισσότερους επισκέπτες, αφού με το πέρασμα των χρόνων οι υποδομές γίνονται όλο και καλύτερες. Στην περιοχή υπάρχουν δύο σύγχρονα υδροθεραπευτήρια, που παρέχουν πολύ καλές υπηρεσίες αξιοποιώντας τις μοναδικές ιδιότητες που έχουν τα νερά της περιοχής. Το κύριο χαρακτηριστικό τους είναι ότι θεωρούνται από τις πιο ραδιενεργές πηγές παγκοσμίως. Οι ειδικοί τονίζουν ότι δεν υπάρχει κανένας κίνδυνος για όσους χρησιμοποιούν τα λουτρά γιατί η ραδιενέργεια οφείλεται στο ραδόνιο και όχι στα άλατα ραδίου και προσθέτουν ότι οι τελικές ποσότητές της είναι αρκετά μικρές γιατί το νερό των πηγών αναμειγνύεται με το θαλασσινό.
Καϊάφας
Η λίμνη του Καϊάφα βρίσκεται στο νότιο μέρος του νομού Ηλείας και είναι το μέρος όπου σύμφωνα με τη μυθολογία έπλυνε ο Κένταυρος Νέσσος τις πληγές που του κατάφεραν τα βέλη του Ηρακλή.
Τα ιαματικά νερά αναβλύζουν από πηγές που βρίσκονται σε τρία σπήλαια. Είναι χαρακτηριστικό ότι το νερό κάθε πηγής έχει διαφορετικές θεραπευτικές ιδιότητες. Στο νησάκι της λίμνης υπάρχουν ξενοδοχείο και εγκαταστάσεις για αθλητικές δραστηριότητες.
Κυλλήνη
Τα λουτρά είναι γνωστά από την αρχαιότητα, όπως αποδεικνύεται από τα ρωμαϊκά ερείπια που υπάρχουν στην περιοχή. Τα λουτρά της Κυλλήνης λέγονται και Λίτζι, που σύμφωνα με μια εκδοχή σημαίνει «λουτρό» στα λατινικά. Κάποιοι άλλοι πιστεύουν ότι «λίτζι» σημαίνει «το στόμα του Αδη».
Σε κάθε περίπτωση τα λουτρά της Κυλλήνης αναβαθμίστηκαν το 1880, όταν παραχωρήθηκαν από τον Χαρίλαο Τρικούπη στον Οργανισμό Σιδηροδρόμων Πελοποννήσου και κατασκευάστηκαν υδροθεραπευτήριο και ξενοδοχείο. Το 1951 τα λουτρά παραδόθηκαν σε ιδιώτη, ο οποίος τα άφησε στην τύχη τους. Οι επισκέπτες της Κυλλήνης χρησιμοποιούν σήμερα το υδροθεραπευτήριο του 19ου αιώνα εν αναμονή της λειτουργίας των νέων εγκαταστάσεων.
Πόζαρ
Τα λουτρά Πόζαρ βρίσκονται στον νομό Πέλλας σε απόσταση 13 χιλιομέτρων από την Αριδαία και στους πρόποδες του όρους Καϊμάκτσαλαν. Λόγω των πολύ καλών θεραπευτικών ιδιοτήτων του νερού αλλά και του εκπληκτικού ορεινού τοπίου στο οποίο βρίσκονται, τα λουτρά Πόζαρ αποτελούν πόλο έλξης για χιλιάδες επισκέπτες. Τα λουτρά είναι σύγχρονα, με όλες τις απαραίτητες ανέσεις για τους επισκέπτες.
Πολίχνιτος
Οι θερμές πηγές στον Πολίχνιτο είναι γνωστές από τα χρόνια της Τουρκοκρατίας. Το 1892 κατασκευάστηκαν οι πρώτες εγκαταστάσεις από έναν ιδιώτη γιατρό, ενώ μετά το τέλος της γερμανικής κατοχής τη λειτουργία τους ανέλαβε ο δήμος. Το 1953 κατασκευάστηκε και η δεύτερη δεξαμενή, που σήμερα λειτουργεί ως πισίνα γυναικών.
Με θερμοκρασία που φτάνει τους 92 βαθμούς Κελσίου, τα νερά των λουτρών είναι από τα πιο θερμά της Ευρώπης, ενώ η ποιότητά τους θεωρείται εφάμιλλη των νερών στα λουτρά του Βισμπάντεν της Γερμανίας.
Σιδηρόκαστρο
Τα λουτρά βρίσκονται στο 6ο χιλιόμετρο της Εθνικής οδού Σιδηροκάστρου – Προμαχώνα στον νομό Σερρών και λειτουργούν όλο τον χρόνο. Οι πηγές είναι γνωστές από τα βυζαντινά χρόνια, ενώ η χρήση τους κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας αναφέρεται από τον περιηγητή Εβλιά Τσελεμπί που τις επισκέφθηκε το 1667.
Το 1886 τα λουτρά αναφέρθηκαν στην «Οδοιπορική Σημείωση» του Νικόλαου Σχοινά, ενώ από το 1929 έως το 1982 λειτούργησαν ως ιδιωτική επιχείρηση.
Τα λουτρά του Σιδηροκάστρου έχουν πολλές σύγχρονες εγκαταστάσεις και είναι ιδιαίτερα δημοφιλή κυρίως στους κατοίκους της Βόρειας Ελλάδας.
Σμόκοβου
Τα λουτρά βρίσκονται σε υψόμετρο 400 μέτρων στον οδικό άξονα που ενώνει την Καρδίτσα με το Καρπενήσι. Οι θεραπευτικές ιδιότητες του νερού ήταν γνωστές από την αρχαιότητα.
Η φήμη των λουτρών μεγάλωσε, και μεταξύ των τακτικών επισκεπτών ήταν ο Αλή Πασάς και ο Μαχμούτ Πασάς.
Το 1882 η κυριότητα των λουτρών περιήλθε στο ελληνικό κράτος, ενώ το 1923 δημιουργήθηκε ένα πρωτοποριακό υδροθεραπευτήριο.
Από το 2009 λειτουργεί και το νέο υπερσύγχρονο σπα των λουτρών.
Υπάτη
Στους πρόποδες της Οίτης, σε ένα τοπίο το οποίο θυμίζει περισσότερο Ελβετία, βρίσκονται τα λουτρά της Υπάτης, τα οποία είναι ιδιαίτερα δημοφιλή μεταξύ των φίλων του θερμαλισμού από όλο τον κόσμο.
Η φυσικοχημική σύσταση των ιαματικών πηγών της είναι μοναδική στην Ελλάδα και σύμφωνα με τους ειδικούς έχει κάποια συγγένεια με τα λουτρά στο Royat της Γαλλίας και στο Nauheim της Γερμανίας.
Τα λουτρά παρέχουν όλες τις ανέσεις στους επισκέπτες, ενώ διαθέτουν ακόμα και παντοπωλείο και περίπτερο.
