Ο καρκίνος του δέρματος και το μελάνωμα απειλούν σοβαρά και συνδέονται άμεσα με την αλόγιστη έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία. Οι ειδικοί της Ελληνικής Δερματολογικής και Αφροδισιολογικής Εταιρείας προειδοποιούν ότι το μελάνωμα μπορεί να εμφανιστεί χωρίς προφανή αιτία.
Εκδηλώνεται κυρίως σε άτομα που έχουν υποστεί ηλιακά εγκαύματα, ιδιαίτερα στην παιδική ηλικία, έχουν ιδιαίτερη γενετική προδιάθεση (ανοιχτόχρωμα μάτια, μαλλιά και δέρμα) και έχουν γενικά επικίνδυνη συμπεριφορά απέναντι στον ήλιο. Ο αριθμός των νέων διαγνώσεων -σημειώνουν- αυξάνεται διαρκώς και με θεαματικό ρυθμό. Η αύξηση συνδέεται με τα χόμπι στην ύπαιθρο, την έκθεση στον ήλιο για απόκτηση χρώματος και τη χρησιμοποίηση τεχνητών ακτίνων UV.
Όπως αναφέρει σε δημοσίευμα του το Έθνος, η σχέση ηλικίας και καρκίνου του δέρματος είναι στενή και σχετίζεται με το είδος της νόσου. Το επιθηλίωμα είναι συχνότερο στα ηλικιωμένα άτομα. Το βασικοκυτταρικό καρκίνωμα εμφανίζεται νωρίτερα από το επιθηλίωμα, αλλά η συχνότητά του αυξάνει με την ηλικία.
Το μελάνωμα μπορεί να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε ηλικία. Είναι πολύ σπάνιο στα παιδιά και ο κίνδυνος αυξάνει με την ηλικία. Αμερικανική μελέτη δείχνει ότι το 80% των βλαβών που προκαλούνται στο δέρμα από τον ήλιο δημιουργούνται πριν από την ηλικία των 18 ετών, στοιχείο που αποδεικνύει ότι οι νέοι δεν είναι καθόλου προσεκτικοί σε σχέση με τον ήλιο.
Τα χαρακτηριστικά
Το μελάνωμα εμφανίζεται, συνήθως, με τη μορφή μίας καφέ ή μαύρης κηλίδας στην επιφάνεια του δέρματος και στη συνέχεια μπορεί να εξελιχθεί σε βάθος, αν δεν υπαρξει προσοχή και δεν γίνει έγκαιρη διάγνωση.
Οι γονείς, που είναι όλο και πιο προσεκτικοί όσον αφορά τα μικρά παιδιά, πρέπει οπωσδήποτε να φροντίσουν ώστε τα παιδιά τους μεγαλώνοντας να έχουν και τα ίδια υπεύθυνη συμπεριφορά στον ήλιο. Ποια είναι η σωστή στάση στον ήλιο. Οι ειδικοί απαντούν:
Αποφεύγετε την έκθεση κατά τις ώρες μέγιστης ηλιοφάνειας. Βάλτε αρκετή ποσότητα αντηλιακού, ακριβώς πριν από την έκθεση στον ήλιο.
Μην εκθέτετε τα παιδιά κάτω των 3 ετών απευθείας στον ήλιο. Στις περιπτώσεις στις οποίες η έκθεση είναι αναπόφευκτη, η αποτελεσματικότερη προστασία είναι τα ρούχα.
Μετά το μπάνιο σκουπίστε το παιδί με πετσέτα και απλώστε ξανά αντηλιακό ειδικό για τα παιδιά, με υφή ανθεκτική στο νερό και στην άμμο, και το οποίο είναι ορατό κατά την εφαρμογή.
Προστατευτείτε με ρούχα, καπέλα και γυαλιά ηλίου. Δεν προστατεύουν όλα τα ρούχα εξίσου αποτελεσματικά και η προστασία ποικίλλει ανάλογα με το είδος του υφάσματος. Με σκοπό την προστασία από την ακτινοβολία έχουν δημιουργηθεί ειδικά ρούχα με πολύ πυκνές ίνες ή υφάσματα εμποτισμένα σε αντηλιακά φίλτρα. Το μαύρο προστατεύει περισσότερο από το λευκό, ενώ η προστασία μειώνεται με την υγρασία.
Απλώνετε αρκετή ποσότητα αντηλιακού. Δύο στρώσεις είναι καλύτερες από μία. Μην ξεχνάτε τα αυτιά, το πίσω μέρος του λαιμού και το πάνω μέρος του πέλματος.
Επαναλαμβάνετε την εφαρμογή κάθε περίπου δύο ώρες ή μετά το μπάνιο ή ύστερα από έντονη εφίδρωση (ακόμη κι αν η σύνθεση είναι πολύ ανθεκτική στο νερό).
Υπάρχει μεγάλη ποικιλία υφών (κρέμα, ρευστή μορφή, τζελ, γαλάκτωμα, στικ), ανάλογα με τις επιθυμίες και τις ανάγκες του καθενός. Εχει αποδειχθεί ότι μια ευχάριστη υφή ευνοεί την επανάληψη της εφαρμογής, γεγονός που ευνοεί την προστασία.
ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ
Οι μέρες με τη μεγάλη επικινδυνότητα
Η εποχή και η ώρα έχουν σημαντικό ρόλο στην ποσότητα της υπεριώδους ηλιακής ακτινοβολίας που φτάνει στη γη.
Μία ηλιόλουστη μέρα του Ιουνίου (από τις 10 το πρωί έως τις 3 το μεσημέρι) φτάνει στην επιφάνεια της γης το 60% της ημερήσιας ποσότητας ακτινοβολίας. Πολύ προσεκτικοί πρέπει να είναι όσοι πάσχουν από χρόνια νοσήματα και ακολουθούν φαρμακευτική αγωγή. Ορισμένα από τα σκευάσματα αυξάνουν τη φωτοευαισθησία και καλό είναι οι ασθενείς να ζητούν τη συμβουλή του γιατρού τους.
Η σωστή χρήση του αντηλιακού
Ενας σύμμαχος με… περιορισμένη διάρκεια
Η χρήση αντηλιακού δεν σημαίνει ότι μπορούμε να μένουμε απεριόριστα στον ήλιο.
Η έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία πρέπει να αποφεύγεται, ιδιαίτερα κατά τις ώρες μέγιστης ηλιοφάνειας, και να προτιμούμε την προστασία που προσφέρουν τα ρούχα.
Μεγάλη προσοχή απαιτείται στα σημεία του σώματος που εκτίθενται περισσότερο.
Απλώνουμε αρκετή ποσότητα αντηλιακού και ανανεώνουμε την εφαρμογή κάθε δύο ώρες, προκειμένου να έχουμε αποτελεσματική προστασία.
Η χρήση αντηλιακού πολύ υψηλής προστασίας μάς δίνει τη δυνατότητα να μαυρίσουμε σταδιακά και με μεγαλύτερη διάρκεια, περιορίζοντας ταυτόχρονα τις δερματικές βλάβες που σχετίζονται με την έκθεση στον ήλιο.
Συμπληρώματα
Τα ειδικά συμπληρώματα διατροφής δεν αντικαθιστούν το αντηλιακό.
Δεν είναι, ωστόσο, βλαβερά και μπορούν να ενισχύσουν τους κυτταρικούς μηχανισμούς άμυνας σε σχέση με τον ήλιο.
Τα προϊόντα για μαύρισμα χωρίς ήλιο δεν αντικαθιστούν το αντηλιακό. Επιδρούν στην απόχρωση του δέρματος, αλλά δεν το προστατεύουν.
Δεν είμαστε, επίσης, ασφαλείς όταν μαυρίζουμε με συσκευές τεχνητών ακτίνων.
Το μαύρισμα είναι ένας μηχανισμός άμυνας από τις ακτίνες UVB. Τα εν λόγω μηχανήματα διοχετεύουν ακτίνες UVA, σε εντονότερες δόσεις απ’ ό,τι εκείνες του ήλιου.
Προκαλούν επιφανειακό μαύρισμα και ευνοούν την παραγωγή ελεύθερων ριζών, οι οποίες «ευθύνονται» για τη γήρανση του δέρματος και την αλλοίωση των κυττάρων. Επιταχύνουν, λοιπόν, την πρόωρη γήρανση του δέρματος και αυξάνουν τους κινδύνους να αναπτυχθεί καρκίνος του δέρματος.
Οι UVA και UVB
Οι ακτίνες του ήλιου μπορούν να βλάψουν το δέρμα. Οι υπεριώδεις ακτίνες UVA και UVB είναι επικίνδυνες σε διαφορετικά επίπεδα. Προκαλούν ηλιακά εγκαύματα, αφυδάτωση του δέρματος, καθώς και πρόωρη γήρανσή του. Η υπερβολική έκθεση στον ήλιο μπορεί μακροπρόθεσμα να οδηγήσει σε καρκίνους του δέρματος όπως το μελάνωμα.
Εγκαύματα και γήρανση
Οι ακτίνες UVA αποτελούν άνω του 90% της ηλιακής ακτινοβολίας. Εχουν μεγαλύτερο μήκος κύματος από τις UVB, εισχωρώντας πιο βαθιά στο δέρμα. Ευνοούν τη γήρανση του δέρματος και παίζουν σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη καρκίνων. Οι UVB προκαλούν ηλιακά εγκαύματα, συμβάλλοντας και αυτές στην ανάπτυξη καρκίνων του δέρματος.
Το μαύρισμα δεν αρκεί
Είναι λανθασμένη η θεωρία ότι μπορούμε να μένουμε στον ήλιο χωρίς προστασία, όταν το δέρμα έχει μαυρίσει. Τα μέτρα προστασίας παραμένουν τα ίδια. Το μαύρισμα είναι ένας μηχανισμός αυτοπροστασίας του δέρματος σε σχέση με τον ήλιο. Η ικανότητά του να προστατεύει είναι χαμηλή σε σχέση με εκείνη ενός αντηλιακού.
