Η ΠΑΥ αποτελεί την πρώτη ομάδα στην ταξινόμηση της πνευμονικής υπέρτασης (ΠΥ). Αυτή η ομάδα περιλαμβάνει την ιδιοπαθή ΠΑΥ, την κληρονομική ΠΑΥ και την ΠΑΥ που οφείλεται σε παράγοντες που περιλαμβάνουν τη νόσο του συνδετικού ιστού, τη λοίμωξη από HIV και τη συγγενή καρδιοπάθεια.
Κατά τη διάρκεια της τελευταίας δεκαετίας έχει σημειωθεί σημαντική πρόοδος στην κατανόηση της παθοφυσιολογίας της ΠΑΥ, η οποία συνδυάζεται με τις εξελίξεις στις κατευθυντήριες οδηγίες για τη θεραπεία και τις νέες θεραπείες. Τα φάρμακα που στοχεύουν σε 3 οδούς και έχουν βασιστεί στη παθογένεια της ΠΑΥ είναι οι ανταγωνιστές των υποδοχέων της ενδοθηλίνης (ERA), οι προστακυκλίνες και οι αναστολείς της φωσφοδιεστεράσης-5. Οι θεραπείες της ΠΑΥ έχουν τροποποιήσει την πρόγνωση των ασθενών με ΠΑΥ, από τη συμπτωματική βελτίωση στην ανοχή στην άσκηση πριν από 10 χρόνια σε καθυστερημένη εξέλιξη της νόσου σήμερα. Η αύξηση της ευαισθητοποίησης για τη νόσο και οι κατευθυντήριες οδηγίες που βασίζονται σε δεδομένα τυχαιοποιημένων κλινικών δοκιμών, έχουν καταδείξει την ανάγκη για πρόωρη παρέμβαση, στοχευμένη και συνδυασμένη θεραπεία.
Παρά τις προόδους στην ΠΑΥ, τα ποσοστά επιβίωσης είναι ακόμη χαμηλά και η ΠΑΥ παραμένει ανίατη.
Το macitentan της Actelion επιτυγχάνει το πρωτεύον καταληκτικό σημείο στην πιλοτική Φάσης III μελέτη εκβάσεων SERAPHIN σε ασθενείς με πνευμονική αρτηριακή υπέρταση
Η Actelion ανακοίνωσε ότι η αρχική ανάλυση υποδεικνύει ότι η πιλοτική, μακροπρόθεσμη κλινική μελέτη εκβάσεων SERAPHIN με το macitentan, ένα νέο διπλό ανταγωνιστή των υποδοχέων της ενδοθηλίνης, σε 742 ασθενείς που πάσχουν από πνευμονική αρτηριακή υπέρταση (ΠΑΥ) και έλαβαν θεραπεία για έως και 3,5 έτη πέτυχε το πρωτεύον καταληκτικό σημείο της.
Το Macitentan, τόσο στη δόση των 3 mg όσο και των 10 mg, μείωσε τον κίνδυνο νοσηρότητας/ θνητότητας κατά τη διάρκεια της θεραπείας έναντι του εικονικού φαρμάκου. Αυτός ο κίνδυνος μειώθηκε κατά 45 % στην ομάδα της δόσης των 10 mg (p<0,0001). Στα 3 mg, η μείωση του κινδύνου που σημειώθηκε ανερχόταν σε ποσοστό περίπου 30 % (p=0,0108). Η θεραπεία με macitentan στη μελέτη SERAPHIN ήταν καλά ανεκτή.
Ο Jean-Paul Clozel, M.D. και Managing Director της Actelion, σχολίασε: «Είμαι πάρα πολύ ικανοποιημένος από τα εξαιρετικά αποτελέσματα της SERAPHIN. Είμαστε δεσμευμένοι να συνεργαστούμε με τις υγειονομικές αρχές έτσι ώστε αυτή η δυνητικά σημαντική εξέλιξη στην ΠΑΥ να είναι διαθέσιμη στους ασθενείς, το συντομότερο δυνατόν. Η υποβολή του φακέλου έγκρισης στις Υγειονομικές Αρχές σε όλο τον κόσμο αναμένεται από το τέταρτο τρίμηνο του 2012».
Ο Lewis J. Rubin, M.D., (Peer Professor, University of California, San Diego and a Senior Consultant at SERAPHIN), σχολίασε: «Με αυτή την καλά σχεδιασμένη μελέτη στην ΠΑΥ, η Actelion επιδίωξε ένα φιλόδοξο στόχο, να εστιάσει στα οφέλη κλινικών εκβάσεων, ως το πρωτεύον καταληκτικό σημείο. Τα εντυπωσιακά αποτελέσματα αυτής της μελέτης – ορόσημο θεσπίζουν νέα πρότυπα στον τρόπο διεξαγωγής μελετών για αυτή την πολύ σοβαρή ασθένεια».
Ο Gerald Simonneau M.D., (Professor and Chairman of the Pulmonology Section and Intensive Care, Hospital Antoine Beclere-Clamart , France and Senior Consultant at SERAPHIN), σχολίασε: «Ώς ιατρός με εμπειρία μεγαλύτερη από 30 έτη στην αντιμετώπιση αυτής της τρομερής ασθένειας, είμαι πολύ ενθουσιασμένος από το αποτέλεσμα αυτής της μελέτης. Τα αποτελέσματα αυτά αποτελούν ένα σημαντικό ορόσημο στην ιστορία των κλινικών μελετών για την ΠΑΥ και δείχνουν ότι το macitentan έχει τη δυνατότητα να προσφέρει ένα νέο τρόπο θεραπευτικής προσέγγισης για αυτούς τους ασθενείς.»
Τα δευτερεύοντα καταληκτικά σημεία αποτελεσματικότητας, συμπεριλαμβανομένης της μεταβολής από την έναρξη έως 6 μήνες στην απόσταση βάδισης διάρκειας έξι λεπτών, της μεταβολής από την έναρξη έως 6 μήνες στο λειτουργικό στάδιο κατά WHO και στο χρόνο εμφάνισης – για όλη την περίοδο θεραπείας – θανάτου λόγω ΠΑΥ ή νοσηλείας λόγω ΠΑΥ έδειξαν επίσης μια δοσοεξαρτώμενη επίδραση (p<0,05 για κάθε δόση). Μια τάση υπέρ της δόσης των 10 mg macitentan παρατηρήθηκε για τη θνητότητα από οποιαδήποτε αιτία (p=ns).
Ο Guy Braunstein, (M.D. and Head of the Global clinical development), σχολίασε: «Ευχαριστούμε θερμά τους ερευνητές και το προσωπικό τους σε σχεδόν 40 χώρες που συμμετείχαν σε αυτή τη συναρπαστική μελέτη. Πραγματικά πιστεύω ότι τα αποτελέσματα αυτά με το macitentan θα μεταφραστούν σε κλινικά οφέλη για τους ασθενείς που πάσχουν από ΠΑΥ. Η Εταιρεία θα αναλύσει τώρα γρήγορα τη μεγαλύτερη κλινική μελέτη στην ιστορία για την ΠΑΥ λεπτομερώς, εν όψει της κατάθεσης έγκρισης στις ρυθμιστικές αρχές εντός του τρέχοντος έτους.»
Τα πλήρη δεδομένα από τη μελέτη αυτή θα είναι διαθέσιμα μέσω επιστημονικών ανακοινώσεων σε προσεχή συνέδρια και δημοσιεύσεων.
Σχετικά με την ασφάλεια και την ανοχή στη SERAPHIN
Η ομάδα ελέγχου για την αφάλεια αποτελούταν από 741 ασθενείς (τυχαιοποίηση 1:1:1), οι οποίοι έλαβαν τουλάχιστον μία δόση της θεραπείας της μελέτης. Η μέση έκθεση στη θεραπεία της μελέτης ήταν 85,3 εβδομάδες για τους ασθενείς που λάμβαναν εικονικό φάρμακο (n=249), 99,5 εβδομάδες για τους ασθενείς που λάμβαναν 3 mg (n=250) και 103,9 εβδομάδες για τους ασθενείς που λάμβαναν 10 mg (n=242).
Το Macitentan σε αυτόν τον πληθυσμό ασθενών ήταν καλά ανεκτό. Ο αριθμός των ανεπιθύμητων ενεργειών που αναφέρθηκαν και των ασθενών που διέκοψαν τη θεραπεία λόγω των ανεπιθύμητων ενεργειών ήταν παρόμοιος σε όλες τις ομάδες.
Αυξήσεις της αλανίνης του ήπατος ή της ασπαρτικής αµινοτρανσφεράσης, μεγαλύτερες από τρεις φορές του ανώτερου φυσιολογικού ορίου, παρατηρήθηκαν σε ποσοστό 4,5 % των ασθενών που λάμβαναν εικονικό φάρμακο, 3,6 % των ασθενών που λάμβαναν 3 mg macitentan και 3,4 % των ασθενών που λάμβαναν 10 mg macitentan. Επίσης, δεν παρατηρήθηκε καμία διαφορά μεταξύ του macitentan και του εικονικού φαρμάκου όσον αφορά στην κατακράτηση υγρών (οίδημα).
Μείωση στην τιμή της αιμοσφαιρίνης – αναφέρθηκε ως ανεπιθύμητη ενέργεια – παρατηρήθηκε πιο συχνά για το macitentan από το εικονικό φάρμακο, χωρίς καμία διαφορά στη διακοπή της θεραπείας μεταξύ των ομάδων.
Σχετικά με τη μελέτη SERAPHIN
Η SERAPHIN (Μελέτη με Ανταγωνιστή των Υποδοχέων της Ενδοθηλίνης στην Πνευμονική Αρτηριακή Υπέρταση για τη Βελτίωση των Κλινικών εκβάσεων) ήταν η μεγαλύτερη τυχαιοποιημένη, ελεγχόμενη μελέτη σε ασθενείς με ΠΑΥ με μακροχρόνια θεραπεία, με καθορισμένο πρωτεύων καταληκτικό σημείο, τη νοσηρότητα/ θνητότητα [1]. Η πιλοτική μελέτη Φάσης ΙΙΙ σχεδιάστηκε για να αξιολογήσει την αποτελεσματικότητα και την ασφάλεια του macitentan – ενός νέου ανταγωνιστή των υποδοχέων της ενδοθηλίνης, ο οποίος προέκυψε από μία σχεδιασμένη διαδικασία ανακάλυψης φαρμάκου – μέσω του πρωτεύοντος καταληκτικού σημείου του χρόνου έως την πρώτη εκδήλωση νοσηρότητας και θνητότητας από κάθε αιτία σε ασθενείς με συμπτωματική ΠΑΥ.
Η εισαγωγή ασθενών ολοκληρώθηκε, σε παγκόσμιο επίπεδο, το Δεκέμβριο του 2009 με συνολικά 742 ασθενείς. Οι ασθενείς τυχαιοποιήθηκαν σε 1:1:1 για να λάβουν δύο διαφορετικές δόσεις του macitentan (3 mg και 10 mg άπαξ ημερησίως) ή εικονικό φάρμακο. Στους ασθενείς επιτράπηκε η λήψη άλλων θεραπειών για την ΠΑΥ καθ΄όλη τη διάρκεια της μελέτης, είτε αναστολείς PDE-5 ή από του στόματος/ εισπνεόμενα προστανοειδή. Αυτή η μελέτη που βασίστηκε σε κλινικά συμβάντα διεξήχθη σε 151 κέντρα σε σχεδόν 40 χώρες στη Βόρεια και στη Λατινική Αμερική, στην Ευρώπη, στην περιοχή Ασίας-Ειρηνικού και στην Αφρική και ολοκληρώθηκε το πρώτο εξάμηνο του 2012, με 287 ασθενείς να έχουν ένα αξιολογημένο υλικό συμβάν.
Σχετικά με το macitentan
Το Macitentan είναι ένας νέος ανταγωνιστής των υποδοχέων της ενδοθηλίνης που προέκυψε από μια σχεδιασμένη διαδικασία ανακάλυψης φαρμάκου. Το Macitentan διαθέτει μια σειρά από δυνητικά ευεργετικά χαρακτηριστικά, π.χ. αυξημένη in vivo προκλινική αποτελεσματικότητα έναντι των υφιστάμενων ERAs που οφείλεται στις ιδιότητες δέσμευσης με τον υποδοχέα και διείσδυσης στον ιστό. Ένα κλινικό φαρμακολογικό πρόγραμμα υπέδειξε μικρή τάση του macitentan για αλληλεπιδράσεις με άλλα φάρμακα [2, 3, 4].
Σχετικά με το macitentan σε άλλα προγράμματα κλινικής εξέλιξης
Το Macitentan μελετάται επί του παρόντος σε ένα πιλοτικό Φάσης ΙΙΙ πρόγραμμα σε ασθενείς με ισχαιμικά δακτυλικά έλκη που συσχετίζονται με συστηματική σκλήρυνση που ξεκίνησε το Δεκεμβρίου του 2011. Επίσης, μετά από τα εξαιρετικά προκλινικά αποτελέσματα, άρχισε μια ανοικτή μελέτη Φάσης I/Ib, με το macitentan σε ασθενείς με υποτροπιάζων γλοιοβλάστωμα.
