Η έξαρση της νόσου αποτελεί μία πραγματική απειλή για πολλούς ανθρώπους στην υποσαχάρια Αφρική και σε πολλές ασιατικές χώρες, όπως Ταϊλάνδη, Μιανμάρ και Καμπότζη, όπου οι συνεχείς αναφορές νέων περιστατικών ανθεκτικής στα φάρμακα ελονοσίας γεννούν έντονη ανησυχία. Σε αυτό τον γεωγραφικό χάρτη προστέθηκε η Ελλάδα μετά την επανεμφάνιση της νόσου μετά από σχεδόν 40 χρόνια, όταν πέρυσι το καλοκαίρι εντοπίστηκαν κάποια σποραδικά περιστατικά στη Λακωνία και σε τέσσερις ακόμα γεωγραφικές περιοχές της χώρας.
Σε έξι επαρχίες του Κονγκό (που καλύπτουν τη μισή επικράτεια), ο αριθμός των ασθενών που περιθάλπονται για ελονοσία σε προγράμματα των Γιατρών Χωρίς Σύνορα έχει αυξηθεί κατά 250% από το 2009. Αυτό το ξέσπασμα είναι ιδιαίτερα ανησυχητικό εξαιτίας του μεγάλου αριθμού ασθενών με σοβαρά συμπτώματα ελονοσίας που χρειάζονται νοσηλευθεί και επείγουσες μεταγγίσεις αίματος εξαιτίας της αναιμίας που προκαλεί η ασθένεια.
Ως ανταπόκριση σε αυτήν τη σημαντική αύξηση των περιστατικών ελονοσίας, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα έχουν στείλει επιπλέον ιατρικές ομάδες επείγουσας παρέμβασης σε τέσσερις επαρχίες του Κονγκό. Το 2009 οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα χορήγησαν θεραπεία σε πάνω από 45.000 ασθενείς ελονοσίας και σε περισσότερους από 158.000 το 2011. Φέτος έχουν λάβει μέχρι στιγμής θεραπεία περισσότερα από 85.000 άτομα.
Η περίπτωση της Ελλάδας
Στην Ελλάδα το καλοκαίρι του 2011, σημειώθηκε συρροή περιστατικών ελονοσίας (Plasmodium vivax) στο δήμο Ευρώτα Λακωνίας, ενώ σποραδικά περιστατικά χωρίς αναφερόμενο ιστορικό ταξιδιού σε ενδημικές χώρες εμφανίστηκαν σε άλλες 4 γεωγραφικές περιοχές (Χαλκίδα Εύβοιας, Αγιά Λάρισας, Καλύβια και Μαραθώνας Ανατολικής Αττικής, Ορχομενός Βοιωτίας).
Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα συνεργάζονται με το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ΚΕΕΛΠΝΟ) με σκοπό τη συμβολή της οργάνωσης στην υλοποίηση των δράσεων που περιγράφονται στο Σχέδιο Δράσης για την Αντιμετώπιση της Ελονοσίας 2012-2015.
Ομάδες των Γιατρών Χωρίς Σύνορα στη Σπάρτη και την περιοχή του Έβρου, σε συνεργασία με το ΚΕΕΛΠΝΟ και τις τοπικές αρχές έχουν ξεκινήσει τη λειτουργία προγραμμάτων που θα συμβάλλουν στους τομείς της πρόληψης, της επιδημιολογικής επιτήρησης, της εργαστηριακής διάγνωσης, της θεραπείας και της ενημέρωσης του πληθυσμού σε θέματα πρόληψης και έγκαιρης διάγνωσης της ελονοσίας.
Η ελονοσία σκοτώνει περίπου 1.000.000 ανθρώπους κάθε χρόνο σε όλο τον κόσμο.