Τα ιαματικά λουτρά βοηθούν τον ασθενή να αντιμετωπίσει πολλές παθήσεις και τα συμπτώματά τους.
Τα ιαματικά λουτρά βοηθούν τον ασθενή να αντιμετωπίσει πολλές παθήσεις και τα συμπτώματά τους. Επιπλέον, προσφέρουν κάτι που πολλοί άνθρωποι χρειάζονται αυτή τη δύσκολη περίοδο, δηλαδή ψυχική ηρεμία μακριά από τα προβλήματα της καθημερινότητας. Απαντήσεις για όλα τα σημαντικά ερωτήματα που αφορούν τα ιαματικά λουτρά δίνει στο «Εθνος-Υγεία» ο διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Αθηνών, ιατρός παθολόγος και συντονιστής του τμήματος Επειγόντων του νοσοκομείου «Ερρίκος Ντυνάν» Σωτήρης Δρίτσας.
Ποιες είναι οι μορφές της λουτροθεραπείας;
Η υδροθεραπεία ή λουτροθεραπεία αποτελεί βασικό συστατικό της φυσικοθεραπείας. Κατά τη διάρκεια της λουτροθεραπείας χρησιμοποιείται ζεστό ή κρύο νερό ή, σε άλλες περιπτώσεις, νερό το οποίο είναι εμπλουτισμένο με πολυσύνθετες χημικές ενώσεις. Αλλες μορφές της λουτροθεραπείας είναι η θαλασσοθεραπεία, που είναι τα μπάνια στη θάλασσα, η ποσιθεραπεία, κατά τη διάρκεια της οποίας πίνουμε νερό για θεραπευτικούς λόγους, και τα λασπόλουτρα όπου η λάσπη τοποθετείται σε όλο το σώμα ή τοπικά ανάλογα με την πάθηση. Τέλος, αξίζει να γίνει αναφορά στα αμμόλουτρα, τα οποία γίνονται σε άμμο θάλασσας ή ποταμού, και στην εισπνευσοθεραπεία.
Με ποιον τρόπο δρουν τα ιαματικά λουτρά και βοηθούν στη βελτίωση της υγείας του ασθενούς;
Η δράση των ιαματικών λουτρών μπορεί να είναι μηχανική, θερμική και χημική. Με τη μηχανική δράση ευνοείται η χαλάρωση του οργανισμού λόγω της βοήθειας που δίνει η άνωση. Επιπλέον, η κινητικότητα των άκρων και των άλλων μελών του σώματος γίνεται πιο εύκολη, ενώ η υδροστατική πίεση του νερού βοηθά την κυκλοφορία του αίματος και την καλή αιμάτωση των νεφρών.
Η θερμική δράση, η οποία, όπως λέει και το όνομά της, εντοπίζεται στα λουτρά όπου η θερμοκρασία του νερού είναι μεγαλύτερη, είναι κυρίως μυοχαλαρωτική. Οταν το ζεστό νερό έρχεται σε επαφή με το δέρμα διευρύνει τα τριχοειδή αγγεία, σε αντίθεση με το παγωμένο νερό που τα συσπά. Επίσης, επηρεάζεται η χροναξία των αισθητικών και κινητικών νεύρων, ενώ ταυτόχρονα εκλύονται ουσίες που επηρεάζουν την κυκλοφορία και την ανταλλαγή της ύλης. Κατά τη διάρκεια της χημικής δράσης, μεταλλικές ουσίες όπως τα θειούχα, τα ιόντα, τα άλατα, τα αρσενικούχα κλπ. έχουν τη δυνατότητα, είτε ως ιόντα είτε σε μοριακή μορφή, να περάσουν από το ανθρώπινο σώμα και να δράσουν θεραπευτικά. Πάντως πρόκειται για μια παράμετρο που αμφισβητείται έντονα από πολλούς επιστήμονες.
Ποιοι είναι οι βασικότεροι κανόνες που πρέπει να ακολουθήσουν οι ασθενείς πριν πάρουν την απόφαση να πάνε στα ιαματικά λουτρά; Είναι απαραίτητο να συνεννοηθούν προηγουμένως με τον γιατρό τους;
Ο ιατρικός και εργαστηριακός έλεγχος πριν από την έναρξη της λουτροθεραπείας είναι ένας κανόνας ο οποίος πρέπει να τηρηθεί οπωσδήποτε. Με τον τρόπο αυτό θα μπορεί να διακριβωθεί αν ο ασθενής πάσχει από άλλα νοσήματα και πόσο σοβαρά είναι αυτά. Στις περιπτώσεις ρευματικής νόσου θα πρέπει να έχει γίνει σωστή μελέτη ώστε να υπάρξει και η ανάλογης μορφής θεραπεία. Τα σημεία του σώματος στα οποία θα γίνει η λουτροθεραπεία ορίζονται αποκλειστικά από τον γιατρό.
Επιπλέον, σε καμία περίπτωση δεν θα πρέπει η φαρμακευτική αγωγή που λαμβάνει ο ασθενής να σταματήσει ή να τροποποιηθεί χωρίς την εντολή του γιατρού του. Οσοι αποφασίσουν να επισκεφθούν τις ιαματικές πηγές θα πρέπει να ξέρουν ότι η θερμοκρασία του λουτρού εξαρτάται από την ηλικία και τις συνυπάρχουσες ασθένειες.
Ετσι, αυτοί που πάσχουν από υπέρταση ή από καρδιαγγειακές και αναπνευστικές παθήσεις δεν πρέπει να κάνουν λουτρά σε θερμοκρασία μεγαλύτερη των 37 βαθμών Κελσίου. Αυτό είναι κάτι που δεν ισχύει για νεαρά άτομα που πάσχουν από χρόνια ρευματικά νοσήματα.
Πρέπει να αναφερθεί ότι χρειάζεται προηγούμενη συνεννόηση με τον γιατρό ώστε να καθοριστεί και η διάρκεια της λουτροθεραπείας η οποία είναι περίπου τρεις εβδομάδες από 20 έως 25 λεπτά την ημέρα.
Τέλος, πρέπει να επισημανθεί ότι η ιατρική παρακολούθηση του ασθενούς θα πρέπει να συνεχίζεται αδιάκοπα κατά τη διάρκεια της περιόδου θεραπείας στα ιαματικά λουτρά και να διακόπτεται όταν η λουτροθεραπεία δεν γίνεται ανεκτή ή όταν η χρόνια νόσος παρουσιάζει έξαρση.
Για ποιες ασθένειες συνιστάται η λουτροθεραπεία;
Η λουτροθεραπεία βοηθά στην αντιμετώπιση πολλών ασθενειών και κυρίως σε ρευματικά νοσήματα. Σε αυτές τις ασθένειες περιλαμβάνονται η οστεοαρθροπάθεια, η ουρική αρθρίτιδα, ο εξωαρθρικός ρευματισμός αλλά και κάποιες συστηματικές παθήσεις όπως είναι η ρευματοειδής αρθρίτιδα και η αγκυλοποιητική σπονδυλίτιδα.
Μπορούμε να συστήσουμε τη λουτροθεραπεία σε όσους πρέπει να αντιμετωπίσουν μετατραυματικές χειρουργικές κακώσεις των οστών και παθήσεις των νεφρών που σχετίζονται με λιθιάσεις.
Οι ιαματικές πηγές βοηθούν επίσης σε περιπτώσεις περιφερικών παθήσεων του κυκλοφορικού συστήματος, των αρτηριών και των φλεβών, για δερματοπάθειες όπως είναι το έκζεμα και η νεανική ακμή και για παθήσεις του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος. Τέλος, η λουτροθεραπεία βοηθά και όσους πάσχουν από περιφερικές παθήσεις των νεύρων όπως είναι για παράδειγμα η νευρίτιδα.
Αυτό που είναι σημαντικό να αναφερθεί όμως είναι ότι οι θετικές επιπτώσεις της θεραπείας στα ιαματικά λουτρά διαρκούν ακόμα και αρκετούς μήνες μετά την ολοκλήρωση της. Αυτό έχει ως συνέπεια τη θεαματική βελτίωση της ποιότητας ζωής των ασθενών οι οποίοι σε πολλές περιπτώσεις εξαρτώνται λιγότερο από κάποια φάρμακα τα οποία τους βοηθούν να αντιμετωπίσουν τα συμπτώματα.
Σε ποιον βαθμό μπορούν να βοηθήσουν ψυχολογικά τα ιαματικά λουτρά ώστε ο ασθενής να αντιμετωπίσει τα προβλήματα υγείας του;
Η ψυχολογική ανάταση είναι ίσως το μεγαλύτερο πλεονέκτημα που προσφέρουν τα ιαματικά λουτρά σε όσους τα επισκέπτονται. Αυτό που πρέπει να υπενθυμίσουμε είναι ότι η αρρώστια και ο πόνος αντιμετωπίζονται καλύτερα σε ένα ειδυλλιακό περιβάλλον όπως αυτό των λουτροπόλεων της χώρας μας. Οι παράγοντες που βοηθούν είναι η καλή παρέα, η ξενοιασιά, η απομάκρυνση από τα προβλήματα της καθημερινότητας και η αλλαγή της ψυχολογίας προς το καλύτερο.
Αν όλα αυτά συνδυαστούν με την καλή διατροφή, την άσκηση και το θεραπευτικό πρόγραμμα τα αποτελέσματα γίνονται ακόμα καλύτερα. Δεν είναι τυχαίο ότι όταν κάποιες παθήσεις όπως η ημικρανία οφείλονται μόνο σε ψυχολογικούς λόγους συνήθως και εξαφανίζονται μετά την επίσκεψη στα ιαματικά λουτρά.
Πώς κρίνετε την τουριστική ανάπτυξη των ιαματικών πηγών της χώρας μας;
Συνολικά στην Ελλάδα υπάρχουν περίπου 800 διαφορετικά γεωγραφικά σημεία από τα οποία αναβλύζουν ιαματικά νερά από πηγές. Αυτό σημαίνει ότι η χώρα μας έχει μεγάλο δυναμικό το οποίο δεν έχει αξιοποιηθεί τουριστικά. Οι περισσότερες από αυτές βρίσκονται στα νησιά του Αιγαίου, ενώ περισσότερες από 100 πηγές υπάρχουν στη Στερεά Ελλάδα, τη Μακεδονία και την Πελοπόννησο. Μερικές δεκάδες ιαματικές πηγές υπάρχουν στη Θεσσαλία, την Ηπειρο και τη Θράκη.
Σε μια μειοψηφία από αυτές έχει υπάρξει αξιόλογη τουριστική υποδομή. Θεωρώ ότι οι καλύτερα εξοπλισμένες και πιο γνωστές είναι οι ιαματικές πηγές της Αιδηψού, της Υπάτης, των Μεθάνων, της Κυλλήνης και του Λουτρακίου.
Ενας λόγος για τη μικρή τουριστική ανάπτυξη είναι και η ελλιπής διαφήμιση που έχει γίνει για τα ιαματικά λουτρά γενικότερα αν και η σύγχρονη επιστήμη δεν έχει ταχθεί ποτέ εναντίον της θεραπευτικής προσφοράς τους.
Αυτό που πρέπει να σχεδιαστεί και να υλοποιηθεί είναι η ανάπτυξη μικρών υγειονομικών μονάδων, μέσα σε μεγάλα ξενοδοχειακά συγκροτήματα των λουτροπόλεων. Οι μονάδες αυτές θα είναι στελεχωμένες από ειδικούς. Αυτό θα δώσει το κίνητρο σε επισκέπτες από το εξωτερικό που πάσχουν από προβλήματα υγείας να προτιμήσουν την Ελλάδα.
Σε ποιές ασθένειες αντενδείκνυται η λουτροθεραπεία;
Ο θεράπων ιατρός είναι αυτός που έχει τον τελευταίο λόγο για το αν κάποιος δεν πρέπει να πάει στα ιαματικά λουτρά. Πάντως, ο θερμαλισμός δεν συνιστάται σε όσους πάσχουν από μη αντιρροπούμενες παθήσεις της καρδιάς όπως είναι για παράδειγμα η καρδιακή ανεπάρκεια με οιδήματα. Τη λουτροθεραπεία πρέπει να αποφύγουν επίσης όσοι πάσχουν από στεφανιαία ανεπάρκεια με στηθαγχικές κρίσεις που δεν έχουν αντιμετωπιστεί ιατρικά. Το ίδιο ισχύει και για όσους έχουν υποστεί πρόσφατα αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια ή είχαν αιμορραγία ανεξαρτήτως των λόγων από τους οποίους προκλήθηκε. Τέλος, και αυτό είναι το πιο σημαντικό, σε καμία περίπτωση δεν επιτρέπουμε τα ιαματικά λουτρά σε όσους πάσχουν από βαριά μορφή διαβήτη και τους χορηγείται ινσουλίνη, σε όσους πάσχουν από καρκίνο και, τέλος, στους ασθενείς με νεφρική, ηπατική και αναπνευστική ανεπάρκεια που χρειάζονται μηχανική υποστήριξη.
Για έκζεμα και ακμή
Οι ιαματικές πηγές βοηθούν σε περιπτώσεις περιφερικών παθήσεων του κυκλοφορικού συστήματος, των αρτηριών και των φλεβών, για δερματοπάθειες όπως είναι το έκζεμα και η νεανική ακμή και για παθήσεις του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος.
