Τα τσιμπήματα των εντόμων αλλά και τα δαγκώματα ερπετών περιλαμβάνονται στα συνηθέστερα προβλήματα του καλοκαιριού.
Τα τσιμπήματα των εντόμων αλλά και τα δαγκώματα ερπετών περιλαμβάνονται στα συνηθέστερα προβλήματα του καλοκαιριού. Κατά τη χρονική περίοδο του θέρους αυξάνεται η επαφή μας με τη φύση και τα εκτεθειμένα σημεία του σώματος -πόδια, χέρια και πρόσωπο- γίνονται στόχος. Οι τοξίνες που εγχέονται στο δέρμα προκαλούν αντίδραση με άλλους ανθρώπους να εμφανίζουν ηπιότερα συμπτώματα και άλλους πιο σοβαρά.
Τα παιδιά είναι περισσότερο ευαίσθητα και γι’ αυτό οι γιατροί επισημαίνουν ότι τα βρέφη θα πρέπει να είναι πάντα προστατευμένα με ειδικές κουνουπιέρες. Η ζέστη χειροτερεύει τη φαγούρα, ενώ απλές κινήσεις μπορούν να ανακουφίσουν έστω και προσωρινά από την ενόχληση. Σε αυτές περιλαμβάνεται το δρόσισμα της περιοχής με ένα κρύο, υγρό πετσετάκι, η εφαρμογή ανιισταμινικών κρεμών ή, σε ακραίες περιπτώσεις, χορήγηση αντιισταμινικών σιροπιών από το στόμα και η αντισηψία εφόσον έχει προκληθεί πληγή στο δέρμα από το ξύσιμο. Σημαντικά μπορεί να βοηθήσει σε αυτές τις περιπτώσεις και η φύση. Το «ΕΘΝΟΣ-Υγεία» παρουσιάζει τα σημαντικότερα από τα βότανα που θεραπεύουν τα τσιμπήματα από έντομα ή δίνουν προσωρινή λύση σε δαγκώματα από ερπετά, όπως τα φίδια.
Το κρεμμύδι
Μπορεί να ενοχλεί αρκετούς με την έντονη μυρωδιά του, αποτελεί όμως θαυματουργό ίαμα. Μισό κρεμμύδι επάνω σε τσίμπημα σφήκας και μέλισσας, αφού αφαιρεθεί το κεντρί των εντόμων, ανακουφίζει σημαντικά από την ενόχληση. Το κρεμμύδι περιέχει μεταξύ άλλων φθόριο, ιώδιο, βιταμίνη C, βιταμίνες Α και Β, σάκχαρα, φωσφορικό οξύ, κιτρικό ασβέστιο και πυρίτιο. Κατάγεται από τη Μέση Ανατολή, χρησιμοποιείτο από τους ομηρικούς χρόνους, ενώ, σύμφωνα με τους ιστορικούς, η διάδοσή του πέρασε από τους Χαλδαίους στους Αιγυπτίους και από εκεί έφτασε στην Ελλάδα.
Ο μαϊντανός
Χρησιμοποιείται πολύ συχνά στην ελληνική κουζίνα, ίσως, όμως, οι περισσότεροι αγνοούν τις πλούσιες θεραπευτικές του ιδιότητες. Μεταξύ άλλων, ο μαϊντανός, ο οποίος έλκει την καταγωγή του από τη Σαρδηνία, είναι και μαλακτικός: Τα φύλλα του τοποθετούνται σε εκχυμώσεις και τσιμπήματα εντόμων δρώντας ιαματικά. Οι σπόροι του μαϊντανού περιέχουν αιθέριο έλαιο, χλώριο, κοβάλτιο, σίδηρο, ιώδιο, μαγνήσιο, μαγγάνιο, φώσφορο, κάλιο, νάτριο και θειάφι. Η ρίζα του είναι πολύ θρεπτική καθώς περιέχει άμυλο, ενώ το φυτό είναι πλούσιο σε βιταμίνη C, Α και Β. Αξίζει να σημειωθεί ότι στην αρχαιότητα οι Ελληνες και οι Ρωμαίοι χρησιμοποιούσαν τον μαϊντανό μόνο ως φαρμακευτικό φυτό ενώ κατά τον Μεσαίωνα άρχισε να αποτελεί συστατικό της κουζίνας.
Η καλέντουλα
Είναι ένα φυτό αντισηπτικό κατά των τσιμπημάτων από σφήκα και μέλισσα. Γενικότερα είναι γνωστό για τις ευεργετικές υπηρεσίες που προσφέρει στο δέρμα: Το αφέψημά του εξωτερικώς επουλώνει πληγές, δρα κατά του εκζέματος και των κρεατοελιών, καταπολεμά την ακμή, κατευνάζει τις φλογώσεις του δέρματος και κάνει πιο απαλό το άγριο δέρμα. Το αφέψημά της παράγεται με 5 ml από τα άνθη και τα φύλλα καλέντουλας σε 100 ml νερό. Στην Ελλάδα το φυτό είναι αρκετά διαδεδομένο ενώ καλλιεργείται και ως καλλωπιστικό με το όνομα νεκρολούλουδο.
Η αμαμελίδα
Αυτό το εξωτικό φυτό θεωρείται από τους βοτανολόγους ως ένα από τα καλύτερα βότανα κατά των τσιμπημάτων από έντομα, κατά των ελκών, των κακώσεων και των κοψιμάτων. Η αμαμελίδα έχει, επίσης, αντισηπτικές ιδιότητες και η χρήση της γίνεται με τη μορφή εκχυλίσματος, βάμματος ή αλοιφής που φτιάχνονται από τα φύλλα και το φλοιό του φυτού. Περιέχει τανίνη και αιθέριο έλαιο που είναι ελαφρώς αναισθητικό. Τις θεραπευτικές ιδιότητες της αμαμελίδας είχαν εκτιμήσει οι Ινδιάνοι της Βόρειας Αμερικής, οι οποίοι τη χρησιμοποιούσαν ευρέως ως φάρμακο.
Το λάχανο
Ωμά ή ζεματισμένα τα λαχανόφυλλα μπορούν να γίνουν θαυμάσιες κομπρέσες ή κατάπλασμα, τα οποία θεραπεύουν τα τσιμπήματα των εντόμων. Το λάχανο είναι πασίγνωστο λαχανικό, τα φύλλα του οποίου περιέχουν βιταμίνες Α, Β και C, θείο, αρσενικό, φώσφορο, κάλιο, νάτριο, ασβέστιο και μαγγάνιο. Δεν είναι καθόλου τυχαίο το γεγονός ότι οι Ρωμαίοι το αποκαλούσαν «το φάρμακο του φτωχού», ενώ στη χώρα μας χρησιμοποιήθηκε από τα πολύ παλιά χρόνια ως φάρμακο στη λαϊκή ιατρική. Τα λαχανόφυλλα θεραπεύουν, επίσης, τα πυώδη τραύματα, τα εγκαύματα, τις πληγές, δερματικές παθήσεις και πρησμένους αδένες.
Η μολόχα
Η άγρια μολόχα συναντάται σε όλη την Ελλάδα και είναι ένα φυτό που φυτρώνει σε κάθε πιθανό και απίθανο σημείο, όπως στις άκρες του δρόμου ή σε ακαλλιέργητα μέρη. Τα φύλλα της περιέχουν ίχνη βιταμινών και η κυριότερη ιδιότητά της είναι ότι πρόκειται για φυτό μαλακτικό και αποχρεμπτικό. Σύμφωνα με τους βοτανολόγους, αν κάποιος τρίψει το δέρμα του με φύλλα μολόχας, θα ανακουφιστεί από τσιμπήματα, δαγκώματα και κνησμούς. Το φυτό αυτό χρησιμοποιείτο ως φάρμακο από το 700 π.Χ., ενώ οι αρχαίοι Ρωμαίοι και οι Αιγύπτιοι την περιελάμβαναν στις τροφές τους. Οι αρχαίοι Ελληνες παρατήρησαν πρώτοι την ιαματική της δράση.
Το πεντάνευρο
Σε περίπτωση που σας τσιμπήσει κάποιο έντομο ή σας δαγκώσει ερπετό ενώ βρίσκεστε στη φύση, το πεντάνευρο αποτελεί τη λύση μέχρι να βρείτε κάποιον γιατρό να σας βοηθήσει. Τα φρέσκα φύλλα αυτού του βοτάνου όταν κοπανιστούν και εφαρμοστούν ως κατάπλασμα είναι ευεργετικά σε τσιμπήματα εντόμων και δαγκώματα σκύλων ή φιδιών. Το πεντάνευρο, σύμφωνα με ορισμένους, μπορεί να επουλώσει, επίσης, πληγές οι οποίες δεν κλείνουν για χρόνια και να διαλύσει εξογκώματα. Το πεντάνευρο έχει μεγάλη γεωγραφική εξάπλωση και είναι κοινό στην Ελλάδα.
Το σπανάκι
Ενα ακόμη λαχανικό που τρώγεται ωμό σε σαλάτες ή μαγειρεμένο και δρα θεραπευτικά ενάντια στα τσιμπήματα. Συγκεκριμένα, και σύμφωνα με τους βοτανολόγους, ο χυμός και ο πολτός του σπανακιού μπορούν να θεραπεύσουν το δάγκωμα του σκορπιού. Πλούσιο σε σίδηρο, κάλιο, ασβέστιο, οξαλικό οξύ, βιταμίνες Α, Β, C, D και Ε το σπανάκι καλλιεργήθηκε για πρώτη φορά στην Περσία κατά τους πρώτους χριστιανικούς χρόνους, ενώ διαδόθηκε στην Ευρώπη το 12ο αιώνα μ.Χ. Είναι ιδιαίτερα ωφέλιμο στην αναιμία, τη φυματίωση και την οστεοπόρωση, ενώ ο χυμός του θεωρείται καθαρτικός του πεπτικού συστήματος.
Το βάλσαμο
Το όνομά του έχει ταυτιστεί με την επούλωση πληγών και όχι τυχαία. Πρόκειται για ένα φυτό με αναπλαστικές ιδιότητες τις οποίες είχαν εγκαίρως αντιληφθεί από τα παλιά χρόνια οι Ελληνες χωρικοί. Οι Γάλλοι χωρικοί από την πλευρά τους αποκαλούν το βάλσαμο και «χόρτο για δαγκώματα εντόμων», καθώς αναπτύσσει αξιόλογη δράση και σε αυτές τις περιπτώσεις. Ανακουφιστικά δρουν καταπλάσματα που έχουν φτιαχτεί από κοπανισμένα φύλλα βαλσάμου όταν τοποθετούνται επάνω σε τσιμπήματα, σε εγκαύματα ή εκδορές. Οι θεραπευτικές -και κυρίως οι ηρεμιστικές- ιδιότητες αυτού του βοτάνου ήταν γνωστές από τον Μεσαίωνα, ενώ ως φάρμακο το χρησιμοποιούσαν μετέπειτα και οι Ιταλοί, οι Αραβες και οι Πέρσες.
Το σπάρτο
Το βότανο αυτό δεν απευθύνεται σε όσους δεχτούν «επίθεση» από έντομο αλλά από ερπετό. Η λαϊκή ιατρική θεωρεί ότι το σπάρτο έχει την ικανότητα να προστατεύει από το δηλητήριο της οχιάς. Παρ’ όλ’ αυτά, δεν ενδείκνυται για τους υπερτασικούς και για τις γυναίκες που διανύουν περίοδο κύησης. Για τις θεραπευτικές του ιδιότητες χρησιμοποιείται το έγχυμα του, το οποίο παρασκευάζεται από ένα κουταλάκι αποξηραμένου βοτάνου σε ένα φλιτζάνι βραστό νερό. Το σπάρτο ήταν γνωστό από την αρχαιότητα, όμως ως φάρμακο άρχισε να αντιμετωπίζεται μετά το 1851, οπότε και απομονώθηκε εργαστηριακά η δραστική του ουσία, η σπαρτεΐνη.
Η λεβάντα
Το έλαιο της λεβάντας είναι, σύμφωνα με τους βοτανολόγους, ένα από τα καλύτερα γιατρικά της φύσης για τα τσιμπήματα και τα εγκαύματα. Παράλληλα, αναπτύσσει αντιμικροβιακή δράση και επουλώνει τις πληγές. Το αιθέριο έλαιο παράγεται από τις ανθισμένες κορφές του φυτού και είναι πολύ αρωματικό. Περιέχει ρητίνη, τανίνη και μια υδροκουμαρίνη, την ερνιαρίνη, η οποία έχει αντιβακτηριδιακές ιδιότητες. Κατά την αρχαιότητα, η λεβάντα χρησιμοποιείτο για εντριβές σε ασθενείς με δερματικές παθήσεις ενώ την πρόσθεταν και στο νερό του μπάνιου για λουτρό.
Το γαρίφαλο
Είναι ένα γιατρικό κατά των τσιμπημάτων που μπορείτε να το βρείτε εύκολα παντού. Κομπρέσες φτιαγμένες με αφέψημα από γαρίφαλα ή γαριφαλέλαιο εφαρμόζονται σε τσιμπήματα από έντομα ούσες ικανές να σας ανακουφίσουν. Το γαρίφαλο, διαδεδομένο στην ελληνική κουζίνα, είναι ένα πανάρχαιο βότανο: Στην Κίνα χρησιμοποιείτο από το 226 π.Χ. Γνωστό ήταν και στους Αιγυπτίους ενώ οι Ευρωπαίοι άρχισαν να το αναζητούν την εποχή του Μεσαίωνα.
