Οι ιαματικές πηγές είναι φυσικές πηγές γνωστές από την αρχαιότητα για τη δυνατότητα να συντελούν στην ίαση μιας ποικιλίας νοσημάτων. Στο παρόν άρθρο εξετάζονται διεξοδικά διαδεδομένες στο κοινό αντιλήψεις:
Οι ιαματικές πηγές είναι φυσικές πηγές γνωστές από την αρχαιότητα για τη δυνατότητα να συντελούν στην ίαση μιας ποικιλίας νοσημάτων. Στο παρόν άρθρο εξετάζονται διεξοδικά διαδεδομένες στο κοινό αντιλήψεις:
1 Οι ιαματικές πηγές διαφέρουν από τις κοινές πηγές λόγω της αυξημένης θερμοκρασίας;
Οι ιαματικές πηγές δεν είναι πηγές συνήθους σύστασης οι οποίες απλώς παρουσιάζουν αυξημένη θερμοκρασία. Καθώς το νερό της πηγής διέρχεται από βαθύτερα στρώματα της γης με υψηλή θερμοκρασία, υποδέχεται μια ποικιλία ιχνοστοιχείων και μετάλλων, τα οποία λόγω της υψηλής θερμοκρασίας διαλύονται σε αυτό σε υψηλά ποσοστά. Ετσι η περιεκτικότητα του ιαματικού νερού σε μια ποικιλία ζωτικών στοιχείων είναι υψηλότερη συγκριτικά με άλλες φυσικές πηγές. Οταν οι θερμές πηγές κατά τη δίοδό τους από βαθύτερα στρώματα υποδέχονται υπερβολικές συγκεντρώσεις ορισμένων ραδιενεργών στοιχείων, δεν έχουν θέση στη θεραπεία.
2 Οι ιαματικές πηγές προσφέρουν θεραπεία σε όλα τα νοσήματα;
Παρά την ευρεία χρήση τους κατά την αρχαιότητα, υπάρχει έλλειψη μεγάλων αξιόπιστων επιστημονικών μελετών. Σύμφωνα με αποτελέσματα μελετών που έχουμε στη διάθεσή μας, η ιαματική λουτροθεραπεία συντελεί στη θεραπεία των ρευματολογικών νοσημάτων, των νευρώσεων, των μεταβολικών διαταραχών (π.χ. μεταβολικό σύνδρομο, αύξηση σακχάρου, χοληστερόλη). Ενώ υπάρχουν αναφορές για τα οφέλη της λουτροθεραπείας σε δερματικές παθήσεις, αναπνευστικά προβλήματα, γυναικολογικά προβλήματα, η θετική επίδραση της λουτροθεραπείας στα νοσήματα αυτά είναι λιγότερο σαφής, λόγω του κενού που υπάρχει σε καλά σχεδιασμένες ιατρικές έρευνες.
3 Η ιαματική λουτροθεραπεία είναι για όλους και δεν απαιτούνται ιδιαίτερες προφυλάξεις;
Η ιαματική λουτροθεραπεία μπορεί να βλάψει τα άτομα όταν:
Παρουσιάζουν πυρετό Υπάρχει ενεργός φλεγμονή με πρήξιμο Υπάρχει πρόσφατο εγκεφαλικό επεισόδιο Υπάρχει μη ρυθμιζόμενη υπέρταση ή υπόταση Υπάρχει σοβαρό καρδιακό πρόβλημα Εχουν ορισμένου τύπου φλεβικά προβλήματα Υπάρχει σοβαρή αναιμία ή ζάλη Υπάρχει μη ρυθμιζόμενη πάθηση θυρεοειδούς Πραγματοποιούν λουτροθεραπεία κατά τη διάρκεια της έμμηνου ρύσης Υπάρχει προχωρημένη εγκυμοσύνη Είναι μωρά ή μικρά παιδιά Υπάρχει νόσημα που καθιστά απαγορευτική την άσκηση ή την έκθεση σε θερμό περιβάλλον (π.χ. προχωρημένος καρκίνος) Υπάρχουν εγκαύματα ή θερμικές βλάβες.
Πριν από την ένταξη στο πρόγραμμα λουτροθεραπείας πρέπει να προηγηθεί σωστή παθολογική εξέταση. Η συνεχής κολύμβηση ή εμβάπτιση στο νερό δεν πρέπει να υπερβαίνει το μισάωρο. Η επάνοδος του σώματος στη φυσιολογική θερμοκρασία περιβάλλοντος πρέπει να γίνεται σταδιακά (να αποφεύγονται αμέσως μετά τα παγωμένα μπάνια).
4 Η θεραπευτική δράση των ιαματικών λουτρών έχει ως αίτιο τα ωφέλιμα άλατα που περιέχουν;
Η διαφυγή από τη ρουτίνα της καθημερινότητας σε οργανωμένα κέντρα, οι ευεργετικές επιδράσεις της κολύμβησης αυτής καθαυτής και η μυοχαλαρωτική-αγγειοδιασταλτική δράση της αυξημένης θερμοκρασίας είναι παράγοντες που αποτελούν σημαντικές συνιστώσες της θεραπευτικής δράσης των ιαματικών λουτρών. Κατά την εισπνοή υδρατμών των θερμών ιαματικών διαλυμάτων εκπτύσσεται το αναπνευστικό δέντρο και παρέχεται ανακούφιση σε ορισμένες περιπτώσεις πασχόντων από αναπνευστικά νοσήματα.
Σύμφωνα με ορισμένες μελέτες, κατά την ιαματική λουτροθεραπεία μειώνονται τα επίπεδα δεικτών φλεγμονής, της καταλάσης, της υπεροξειδάσης της γλουταθειόνης. Ορισμένοι επιστήμονες συνδέουν τη μείωση ορισμένων δεικτών φλεγμονής σε συστηματικά λουτροθεραπευόμενους με τη συγκέντρωση ορισμένων ωφέλιμων μεταλλικών αλάτων και ουσιών στο ιαματικό νερό.
Η επίθεση ορισμένων ωφέλιμων αλάτων και ιχνοστοιχείων απευθείας στο πάσχον δέρμα έχει συνδεθεί με την ευεργετική δράση της ιαματικής λουτροθεραπείας σε δερματοπάθειες. Παρά ταύτα, η ωφέλιμη δράση των διαλυμένων αλάτων δεν είναι επαρκώς αποδεδειγμένη.
5 Η θεραπευτική δράση των ιαματικών λουτρών είναι ανώτερη από αυτήν των θαλάσσιων λουτρών;
Οι ευεργετική δράση της κολύμβησης είναι το κοινό στοιχείο ανάμεσα στην ιαματοθεραπεία και τη θαλασσοθεραπεία. Το θαλασσινό νερό περιέχει επίσης σημαντικά ιχνοστοιχεία και άλατα σε ωφέλιμες συγκεντρώσεις. Δεν έχουν γίνει μελέτες που να συγκρίνουν την αποτελεσματικότητα των δύο μεθόδων.
Η εφαρμογή συνδυασμένης θαλασσοθεραπείας και ιαματικής λουτροθεραπείας παρέχει τα μέγιστα για τον οργανισμό οφέλη.
6 Η Τα ιαματικά λουτρά είναι μόνο για τα ηλικιωμένα άτομα ή αρρώστους ενώ τα θαλάσσια λουτρά είναι για όλους;
Η ηλικία δεν αποτελεί αντένδειξη για την ιαματική ή τη θαλάσσια λουτροθεραπεία. Επιπρόσθετα οι ευεργετικές επιδράσεις των ιαματικών λουτρών αφορούν και τους υγιείς.
Σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες τα ιαματικά λουτρά αντιμετωπίζονται ως σημαντικό συστατικό στοιχείο μιας πλούσιας ταξιδιωτικής εμπειρίας.
Δυστυχώς στην Ελλάδα λανθασμένα η ιαματική λουτροθεραπεία θεωρείται από πολλά άτομα δραστηριότητα για γέρους και αρρώστους, ενώ τα θαλάσσια λουτρά θεωρούνται δραστηριότητα για νέους και υγιείς.
7 Η ιαματική λουτροθεραπεία μπορεί να υποκαταστήσει την ιατρική αγωγή σε πολλά νοσήματα;
Η ιαματική λουτροθεραπεία δρα συμπληρωματικά και δεν πρέπει να χρησιμοποιείται ως υποκατάστατο της ενδεικνυόμενης φαρμακευτικής αγωγής.
8 Τα ιαματικά λουτρά μπορούν να πραγματοποιηθούν όλο το χρόνο;
Σε συνθήκες καύσωνα και υψηλών περιβαλλοντικών θερμοκρασιών πρέπει να αποφεύγονται.
9 Η εμβάπτιση στο ιαματικό νερό αρκεί για την εκδήλωση των ευεργετικών αποτελεσμάτων της λουτροθεραπείας;
Κατά τη διάρκεια της κολύμβησης στην ιαματική πηγή, λόγω σύνθετων παραγόντων (π.χ. άνωση, υδροστατική πίεση, έκκριση ορμονών), το σώμα γίνεται πιο ευκίνητο, δημιουργείται αγγειοδιαστολή, υπάρχει τόνωση της κυκλοφορίας, τόνωση του αναπνευστικού συστήματος, απορρόφηση οιδημάτων.
Η συστηματική άσκηση ομαλοποιεί τον μεταβολισμό και αποκαθιστά μια ποικιλία μεταβολικών διαταραχών.
Η κολύμβηση και όχι η απλή εμβάπτιση θα σας βοηθήσει να αντλήσετε τα προσδοκώμενα οφέλη.
10 Η ιαματική λουτροθεραπεία είναι ευεργετική αλλά δεν καλύπτεται από τα ασφαλιστικά Ταμεία;
Παρά το γεγονός ότι η λουτροθεραπεία αντιμετωπίζεται από ορισμένα ασφαλιστικά ταμεία ως εκδήλωση αναψυχής, δημόσια και ιδιωτικά ασφαλιστικά ταμεία καλύπτουν αυξανόμενα σήμερα το σύνολο ή μέρος των εξόδων της ιαματικής λουτροθεραπείας.
ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΜΟΧΟΒΑΚΗ, ΕΙΔΙΚΗ ΠΑΘΟΛΟΓΟΣ
