Ψάρια, φρούτα, λαχανικά, όσπρια και τσάι «θωρακίζουν» την καρδιά και τα αγγεία των Ικαριωτών, αλλά καταπολεμούν και την κατάθλιψη των ηλικιωμένων. Επιπλέον, η καθημερινή χρήση ελαιολάδου ευεργετεί και τη σεξουαλική δραστηριότητα και αν προστεθούν η μέτρια κατανάλωση καφέ με τη μεσημεριανή ανάπαυση, προκύπτουν τα συστατικά, που ίσως συνθέτουν το μυστικό της μακροβιότητας των κατοίκων αυτού του νησιού, τόνισε σήμερα ο καθηγητής Καρδιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, Χριστόδουλος Στεφανάδης, ο οποίος κατάγεται από την Ικαρία.
Ενδεικτικά είναι τα πρώτα αποτελέσματα έρευνας που διεξήχθη από τον Ιούνιο έως τον Οκτώβριο του 2009 και συμπεριέλαβε 673 ηλικιωμένα άτομα (μέσης ηλικίας 75 ±6.5, εκ των οποίων το 49% ήταν άνδρες) και 657 νεότερα (μέσης ηλικίας 54±7, 46% άνδρες) μόνιμους κατοίκους της νήσου.
Ο επιπολασμός (συχνότητα εμφάνισης) του καπνίσματος βρέθηκε να είναι 17% στους ηλικιωμένους και 42% στους μεσήλικες, η αρτηριακή υπέρταση σε ποσοστό 65% των ηλικιωμένων και 29% των μεσηλίκων, ο σακχαρώδης διαβήτης σε 23% των ηλικιωμένων και 13% των μεσηλίκων, ενώ ιστορικό καρδιαγγειακής νόσου καταγράφηκε στο 21% των ηλικιωμένων και 4 των μεσηλίκων.
Τα ηλικιωμένα άτομα είχαν υψηλότερα επίπεδα αρτηριακής πίεσης, αλλά χαμηλότερο σωματικό βάρος. Τα παραπάνω δείχνουν ότι οι παράγοντες καρδιαγγειακού κινδύνου επιπολάζουν σε σημαντικό ποσοστό στους ηλικιωμένους και μάλιστα σε συγκρίσιμα ποσοστά με τους ηλικιωμένους κατοίκους και άλλων περιοχών της χώρας.
Αυτό, όμως, που φαίνεται -υπογραμμίζουν οι επιστήμονες- να διακρίνει τους ηλικιωμένους κατοίκους της Ικαρίας είναι ο τύπος της δίαιτας που περιλαμβάνει συχνότερα ψάρι, φρούτα, λαχανικά, όσπρια και τσάι από ότι στους νεότερους.
Η υιοθέτηση πιο υγιεινής διατροφής ήταν πιο συχνή στους ηλικιωμένους της Ικαρίας (68% στους υπερήλικες άνδρες άνω των 80 ετών, και 64% στις υπερήλικες γυναίκες) σε σύγκριση με ανάλογης ηλικίας άτομα από τη μελέτη ΑΤΤΙΚΗ (αστικής ημιαστικής περιοχής) και από άλλες μελέτες νησιωτικών πληθυσμών της Μεσογείου.
Επίσης τα ηλικιωμένα άτομα συνηθίζουν τη μεσημεριανή ανάπαυση (σε ποσοστό 75%) συχνότερα από τους νεότερους. Η καθημερινή χρήση ελαιολάδου φαίνεται να έχει ακόμα και στους ηλικιωμένους ευεργετική επίδραση στη σεξουαλική τους ζωή με καλύτερα ποσοστά ικανοποίησης από την ερωτική τους δραστηριότητα. Όσο αφορά την κατανάλωση καφέ, η μέτρια κατανάλωση, 1-2 φλιτζάνια καφέ την ημέρα (σε ισοδύναμα καφεΐνης ελληνικού καφέ) σχετίζεται επίσης με καλύτερη αγγειακή διατασιμότητα, ενώ η μεγαλύτερη κατανάλωσης καφεΐνης δεν φαίνεται να βελτιώνει περαιτέρω την αγγειακή ηλικία.
Τα ποσοστά κατάθλιψης ήταν από τα χαμηλότερα σε σύγκριση με άλλους πληθυσμούς ηλικιωμένων (μελέτη ΑΤΤΙΚΗ), αλλά ακόμα και αύξηση κατά 1 μονάδα στο σκορ της κλίμακας γηριατρικής κατάθλιψης (0-15) φαίνεται να οδηγεί σε 12% μεγαλύτερη πιθανότητα παρουσίας επιπλέον παράγοντα καρδιαγγειακού κινδύνου που σχετίζεται με την παρουσία μεταβολικού συνδρόμου. Συμπτωματολογία σοβαρής κατάθλιψης φαίνεται να καταγράφεται σε ποσοστό 4% των ηλικιωμένων ανδρών και 9% των ηλικιωμένων γυναικών (μέσης ηλικίας 75 ετών).
Ποσοστό 68% των ηλικιωμένων κατοίκων αναφέρουν τουλάχιστον μια φορά την εβδομάδα λήψη ροφήματος τσάι, το οποίο φαίνεται ιδιαίτερα σε συχνότερη κατανάλωση να μειώνει τα επίπεδα λιπιδίων ακόμα και σε διαβητικούς, ενώ βελτιώνει τη νεφρική λειτουργία, όπως εκφράζεται από την κάθαρση κρεατινίνης.
Σε ό,τι αφορά την άσκηση, 85% των συμμετεχόντων ανέφεραν μέτρια ενασχόληση σε φυσική δραστηριότητα. Φαίνεται ότι η ενασχόληση σε βάδιση και αγροτικές δουλειές που εμφανίζουν τα ηλικιωμένα άτομα της μελέτης, βελτιώνουν το σωματικό βάρος και μειώνουν την εμφάνιση καρδιαγγειακών επεισοδίων. Αυτό ήταν πιο έκδηλο στις γυναίκες, γεγονός που αντανακλά μια διαφορετική δράση των καρδιοπροστατευτικών ιδιοτήτων της άσκησης μεταξύ των φύλων.
