Η εβδομάδα που άρχισε τη Κυριακή του Πάσχα το απόγευμα, θεωρείται μια από τις πιο επικίνδυνες του χρόνου για την υγεία μας, καθώς αυξάνεται κατακόρυφα ο αριθμός των ανθρώπων που μεταφέρονται άρον-άρον στα νοσοκομεία.
Όχι ότι φταίει σε κάτι η μέρα αυτή – μια χαρά μέρα είναι… Το πρόβλημα είναι όσοι έχουν πέσει με τα μούτρα στη μαγειρίτσα, τα κουλούρια, τα κοκορέτσια, τα αρνιά και το κρασί, με συνέπεια να έχουν «τινάξει» τον οργανισμό τους στον αέρα.Όπως εξηγεί η διαιτολόγος – διατροφολόγος Αστερία Σταματάκη, επιστημονική συνεργάτις στη Γαστρεντερολογική Κλινική του Γενικού Νοσοκομείου Νίκαιας, τα υπάρχοντα στοιχεία δείχνουν πως από το απόγευμα της Κυριακής του Πάσχα και μετά, η προσέλευση ασθενών στα νοσοκομεία αυξάνεται κατά τουλάχιστον 30% επί του μέσου όρου του έτους.
«Η αύξηση αυτή φαίνεται πως έχει άμεση συσχέτιση με τις διατροφικές συνήθειες, καθώς έπειτα από τη νηστεία οι ασθενείς έχουν υπερκαταναλώσει γεύματα πλούσια σε θερμίδες, λίπη, αλάτι, αλκοόλ και ζάχαρη», προσθέτει. «Έτσι, παρατηρείται – κατά σειρά προτεραιότητας – κατακόρυφη αύξηση των ασθενών με καρδιαγγειακά επεισόδια, οξέα ή υποτροπιάζοντα γαστρεντερικά προβλήματα και με απορύθμιση μεταβολικών νοσημάτων όπως ο διαβήτης».
«Διαχρονικά, τις μέρες του Πάσχα και αμέσως μετά βλέπουμε πολλά επεισόδια στα νοσοκομεία που αφορούν πρωτίστως καρδιολογικά ή γαστρεντερολογικά νοσήματα», συνηγορεί ο κ. Δημήτρης Ρίχτερ, διευθυντής της Β’ Καρδιολογικής Κλινικής του Νοσοκομείου «Ευρωκλινική» και μέλος του διοικητικού συμβουλίου του Ελληνικού Ιδρύματος Καρδιολογίας (ΕΛΙΚΑΡ). «Το γεγονός ότι κάποιος απέχει έως 40 ημέρες από τα ζωικά λίπη, και μέσα σε 12 έως 15 ώρες κάνει δύο πολύ λιπαρά γεύματα – το ένα με άφθονη μαγειρίτσα και το άλλο με μπόλικο αρνί – αποδεικνύεται πολύ επιζήμιο για τον οργανισμό».
Ποιους αφορά το πρόβλημα; «Εννοείται ότι ένα παιδί 18 ετών δεν θα πάθει τίποτα από το πολύ φαγητό», απαντά ο κ. Ρίχτερ. «Ένας 55αρης όμως, ο οποίος είναι καπνιστής, υπέρβαρος ή παχύσαρκος, κάνει καθιστική ζωή, έχει αυξημένη πίεση και μετά από καιρό καταναλώνει απότομα πολλά λίπη και αρκετό κρασί, μπορεί εύκολα να υποστεί ένα καρδιακό επεισόδιο, είτε αυτό είναι κρίση στηθάγχης ή και έμφραγμα ακόμα».
Όλα αρχίζουν από τη δυσφορία του πεπτικού συστήματος, το οποίο από εκεί που είχε ξεσυνηθίσει τα πολλά ζωικά λίπη, δέχεται καταιγισμό κορεσμένων λιπαρών. Η… καταιγίδα αυτή, διαταράσσει την πέψη και την απορρόφηση των συστατικών της τροφής, με συνέπεια να εκδηλώνεται κατ’ αρχήν δυσπεψία και αίσθημα πεπτικού «βάρους».
Κάθε περιστατικό και η… ιστορία του
Από κει και πέρα, το τι και αν θα συμβεί εξαρτάται από το ιατρικό ιστορικό του καθενός:
* Αν κάποιος έχει αυξημένα τριγλυκερίδια (και αυτό αφορά – σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία – το 28% των ανδρών και το 13% των γυναικών στην χώρα μας) ο κύριος κίνδυνος είναι ένα επεισόδιο παγκρεατίτιδας, κατά τον κ. Ρίχτερ, που οφείλεται στην κατακόρυφη αύξηση των τριγλυκεριδίων που παρατηρείται έπειτα από ένα πολύ λιπαρό γεύμα. Πέρα από την προσοχή στο φαγητό, στους ασθενείς αυτούς συνιστάται να κάνουν για 1 ώρα έναν περίπατο με γρήγορο βήμα την Κυριακή του Πάσχα το πρωί. «Αυτού του είδους η άσκηση ενεργοποιεί κάποια ένζυμα και ορισμένους ορμονικούς μηχανισμούς, οι οποίοι ελαττώνουν κάπως την μεταγευματική αύξηση των τριγλυκεριδίων», εξηγεί ο κ. Ρίχτερ.
* Αν κάποιος έχει υπέρταση (είναι δηλαδή ένας από τα 2,5 εκατομμύρια των Ελλήνων και Ελληνίδων που υπολογίζεται ότι πάσχουν από αυτήν), πρέπει πάση θυσία να αποφύγει την πέτσα από το αρνί και να ζητήσει (όσο είναι δυνατόν) να μην προστεθεί αλάτι στο φαγητό που θα του σερβιριστεί. «Η αιφνίδια υπερκατανάλωση άλατος μπορεί να αυξήσει απότομα την πίεση για τις επόμενες 3 μέρες, γεγονός που συνεπάγεται αυξημένο κίνδυνο εγκεφαλικού ή εμφράγματος», προειδοποιεί ο κ. Ρίχτερ.
* Αν κάποιος έχει ιστορικό στομαχικών προβλημάτων, όπως το έλκος και η γαστρίτιδα (υπολογίζεται ότι προσβάλλουν το 25% των ανδρών και το 15% των γυναικών), πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικός με την κατανάλωση ζωικών προϊόντων και αλκοόλ, διότι μπορεί να υποτροπιάσει η πάθησή του ή, αν είχε ενοχλήματα, να επιδεινωθούν πολύ, κατά τον κ. Αντώνη Ζαμπέλα, αναπληρωτή καθηγητή Διατροφής του Ανθρώπου στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών. «Εχθρός» του είναι επίσης καφές, μπαχαρικά και τσιγάρο (ακόμα και το κάπνισμα αυξάνεται τις μέρες του Πάσχα, κατά τον κ. Ρίχτερ!)
* Αν κάποιος έχει αυξημένα επίπεδα ουρικού οξέος, πρέπει να προσέχει τα ζωικά τρόφιμα, όπως το κατσίκι, διότι έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε πουρίνες που μπορεί να τα αυξήσουν ακόμα περισσότερο, προσθέτει ο κ. Ζαμπέλας.
* Αν κάποιος έχει ενοχλήματα στη χολή, ιδίως ιστορικό χολολιθίασης, και το παρακάνει με τα κρέατα, μπορεί να παρουσιάσει «κρίση χολής», προειδοποιεί ο καθηγητής. Και αυτό, διότι όσο περισσότερο λίπος υπάρχει στην τροφή, τόσο περισσότερο η χολή που εκκρίνεται από τα κύτταρα του ήπατος είναι εμπλουτισμένη με χοληστερόλη, η οποία μπορεί να επιτείνει τη δημιουργία χολόλιθων.
* Αν κάποιος έχει σακχαρώδη διαβήτη (είναι δηλαδή ένας από το 1 εκατομμύριο Έλληνες που πάσχουν από αυτόν), μπορεί να απορυθμιστεί το σάκχαρό του. Γι’ αυτό και τα άτομα με διαβήτη πρέπει να προσέχουν πόσο και τι θα φάνε. Ας προτιμήσουν λ.χ. το κατσίκι από το αρνί, κι αν φάνε πατάτες προτιμότερο είναι να έχουν ψηθεί στον φούρνο με ελαιόλαδο, χώρια από το κρέας. Για να μην φάνε πολύ, ας αρχίσουν το γεύμα τους με μία σαλάτα χορταρικών – και να πιουν πριν αρχίσουν να τρώνε ένα-δύο ποτήρια νερό για να ελαττώσουν την πείνα τους. Όσον αφορά τα γλυκά, ας προτιμήσουν όσα έχουν παρασκευαστεί με γλυκαντικές ουσίες. Καλό είναι τέλος να μην υπερβούν τα ένα-δύο ποτηράκια κρασί την ημέρα.
«Αυτό που πρέπει όλοι να θυμούνται είναι ότι ο ανθρώπινος οργανισμός αγαπάει όσο τίποτε άλλο την ρουτίνα και την ισορροπία», τονίζει ο κ. Ρίχτερ. «Κάθε φορά που συμβαίνει ένα ακραίο συμβάν, αυτό μεταφράζεται σε περισσότερα εμφράγματα – και ακραίο συμβάν μπορεί να είναι τα πάντα, από το υπερβολικά πολύ φαγητό και αλκοόλ το Πάσχα έως ένας σεισμός, μια καταστροφή ή ακόμα και ένα σπουδαίο ποδοσφαιρικό ματς που πήγε στα πέναλτι. Είναι καλά τεκμηριωμένο πως τις ημέρες που ακολουθούν τέτοια συμβάντα, αυξάνονται τα εμφράγματα στον γενικό πληθυσμό».
Αυξάνονται και τα κιλά…
Εκτός από τις συνέπειες στην υγεία, η υπερφαγία των ημερών του Πάσχα μπορεί να έχει συνέπειες και στην… ζυγαριά, καθώς έχει διαπιστωθεί πως πολλοί είναι όσοι παίρνουν 2 κιλά από το Μεγάλο Σάββατο το βράδυ έως και την Δευτέρα του Πάσχα, κατά την κλινική διαιτολόγο-διατροφολόγο Αστερία Σταματάκη. Για να προασπίσετε λοιπόν την υγεία και την σιλουέτα σας, ακολουθήστε τις εξής συμβουλές.
* Να αρχίζετε το φαγητό με μια σαλάτα ή λαχανικά, ψωμί ή πατάτες ψητές ή βραστές, και μετά φάτε λίγο αρνί, κοκορέτσι ή τηγανητά φαγη τά.
* Προσέξτε να μην φάτε πάρα πολύ.
* Μην τσιμπολογάτε από τις πιατέλες.
* Μην φάτε την πέτσα από το αρνί ή το κατσίκι
* Μην πιείτε πολύ αλκοόλ.
* Να προτιμάτε παραδοσιακούς τρόπους ψησίματος (όπως στη σούβλα) αντί για το ψήσιμο στο φούρνο, στη γάστρα κ.λ.π.
* Μην αμελήσετε να φάτε φρούτα και να πιείτε νερό
Ειδικές συμβουλές
* Τα άτομα με καρδιαγγειακά προβλήματα πρέπει να αποφύγουν τα απότομα και μεγάλα γεύματα, καθώς επίσης και τα εντόσθια και τα λιπαρά μέρη του αρνιού, επειδή περιέχουν πολύ νάτριο (αλάτι).
* Τα άτομα με υψηλά ή οριακά επίπεδα ουρικού οξέος στο αίμα, να περιορίσουν ή να αποφύγουν την κατανάλωση αλκοόλ και εντοσθίων.
* Εάν πάσχετε από το οποιοδήποτε χρόνιο πρόβλημα υγείας που επηρεάζεται από τη διατροφή, συμβουλευθείτε τον γιατρό σας για το τι ακριβώς πρέπει να προσέχετε
