Είναι η Ελλάδα έθνος σε «ψυχική ύφεση;». «Σαφέστατα» απαντούν οι ειδικοί, υποστηρίζοντας ότι εκτός από την οικονομική κρίση, οι … Έλληνες βιώνουν κοινωνική και ψυχική.
Όπως αναφέρθηκε σε συνέντευξη Τύπου, με αφορμή τη διεξαγωγή του 9ου Πανελληνίου Συνεδρίου Δημόσιας Υγείας και Υπηρεσιών Υγείας, με θέμα «Η Υγεία των Ελλήνων υπό το Φως των Νέων Επιδημιών», το οποίο διοργανώνεται από την Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας (ΕΣΔΥ) και το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ΚΕΕΛΠΝΟ) από τις 26 έως 28 Μαρτίου, το μεγαλύτερο τμήμα του πληθυσμού έχει αναπτύξει συναισθήματα παραμέλησης, εξαπάτησης και ασέβειας, θυμού απέναντι σε όσους συνέβαλαν στη σημερινή κατάσταση.
Επιπλέον, παρουσιάζουν συναισθήματα φόβου για τις αλλαγές, που επέρχονται στην καθημερινότητά τους, ενοχών και ντροπής, καθώς και παράλογες, σε σχέση με τις αντικειμενικές συνθήκες, αντιδράσεις, όπως ζήλεια, αυτομομφή και άρνηση, που δημιουργούν αρνητικό και καταστροφικό αποτέλεσμα.
Σύμφωνα με την αναπληρώτρια καθηγήτρια Ψυχιατρικής του Πανεπιστημίου Αθηνών, Ιωάννα-Δέσποινα Μπεργιαννάκη, σε σημαντικό ποσοστό οι Έλληνες έχουν αναπτύξει «μετατραυματική διαταραχή στρες», η διάγνωση της οποίας αναφέρεται σε άτομα που έζησαν ένα μεγάλο τραυματικό γεγονός, κατά το οποίο απειλήθηκε η ζωή τους, αλλά και σε άτομα που έχασαν όλες τις οικονομίες τους, τη δυνατότητα για μία ήδη από χρόνια πληρωμένη συνταξιοδότηση, την εργασία τους, ή έχουν τρωθεί σημαντικά και έχουν υποστεί επικίνδυνο ψυχοτραυματισμό.
Αναφερόμενη στη σημερινή διεθνή χρηματιστηριακο-οικονομική κρίση, η κ. Μπεργιαννάκη τόνισε ότι οι «επιπτώσεις της προβλέπεται να ακολουθήσουν την παρούσα γενιά και να την επηρεάσουν για μεγάλο, χρονικά απροσδιόριστο, διάστημα».
Η οικονομική κρίση δημιουργεί στον πολίτη αρνητικές σκέψεις, με επιπτώσεις σε όλους τους τομείς της ζωής του, δημιουργώντας ένα φαύλο κύκλο που συμπαρασύρει την κοινωνία, ανέφεραν οι ομιλητές.
Οι ραγδαίες κοινωνικοοικονομικές αλλαγές δεν αφήνουν ανεπηρέαστα ούτε τα παιδιά, τα οποία σύμφωνα με την παιδίατρο Αναστασία Μπαρμπούνη, επιμελήτρια του τομέα Δημόσιας και Διοικητικής Υγιεινής της ΕΣΔΥ, ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν αποτελεί η αντανάκλαση των ανταγωνιστικών σχέσεων των ενηλίκων μεταξύ τους στη δική τους κοινότητα, τη σχολική. Τέτοιο παράδειγμα αποτελεί ο εκφοβισμός μαθητών από συμμαθητές τους, μορφή επιθετικής συμπεριφοράς που εμφανίζεται κυρίως στο σχολείο με σοβαρές επιπτώσεις για την ψυχοσυναισθηματική ανάπτυξη των παιδιών και τη διαδικασία μάθησης. Διεθνείς έρευνες έχουν δείξει ότι περίπου 15% των μαθητών έχουν βιώσει συμπεριφορές εκφοβισμού-θυματοποίησης από συμμαθητές τους. Στην Ελλάδα το πρόβλημα εμφανίζεται συστηματικά σε 1 στα 10 παιδιά με μορφή αποκλεισμού (κοινωνικός εκφοβισμός), διάδοση φημών (λεκτικός εκφοβισμός) και χτυπήματα (σωματικός εκφοβισμός).
Άλλη συνήθεια που καταγράφεται πλέον στις ιατρικές μελέτες είναι εκείνη του καπνίσματος, ανέφερε η κ. Μπαρμπούνη. Πανελλαδική μελέτη του τομέα Δημόσιας Υγείας της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας και του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, αποκαλύπτει ότι τα παιδιά 13-15 ετών, ως προέκταση του εαυτού τους, καπνίζουν σε ποσοστό 16%, ενώ προτίθενται να ξεκινήσουν το κάπνισμα 1 στα 6 παιδιά τον επόμενο χρόνο. Σύμφωνα με την έρευνα, η ηλικία έναρξης του καπνίσματος είναι τα 10 χρόνια, ενώ 1 στα 4 παιδιά πρωτοκάπνισαν σε ηλικία μικρότερη των 10.
Αναφερόμενη στη σεξουαλική συμπεριφορά των εφήβων, η κ. Μπαρμπούνη παρουσίασε στοιχεία, σύμφωνα με τα οποία 61,5 % των παιδιών δήλωσαν ότι είχαν ολοκληρωμένες σεξουαλικές επαφές, με μέση ηλικία πρώτης επαφής τα 15,5 έτη και με μέσο αριθμό ερωτικών συντρόφων 1,9.
Στο συνέδριο θα συζητηθούν, επίσης, θέματα σχετικά με τη Δημόσια Υγεία, η οποία όπως ανέφερε η Τζένη Κρεμαστινού, καθηγήτρια Δημόσιας Υγείας της ΕΣΔΥ, πρόεδρος του ΚΕΕΛΠΝΟ, βρίσκεται σε κρίσιμο «σταυροδρόμι».
Οι διαρκώς αυξανόμενες μετακινήσεις πληθυσμών, που παρατηρούνται τα τελευταία χρόνια, φέρνουν στην επιφάνεια λοιμώδη νοσήματα που έτειναν να ξεχαστούν, ενώ και «επιδημίες» όπως το AIDS, με πορεία 30 ετών και πλέον, αποκτούν νέες τάσεις. Το 2011 καταγράφηκαν στην Ελλάδα 954 νέα κρούσματα HIV λοίμωξης, αριθμός αυξημένος κατά 57% σε σχέση με το 2010 , ενώ «επιδημία» καταγράφεται στους χρήστες ενδοφλέβιων ψυχοδραστικών ουσιών, στους οποίους το ποσοστό αύξησης άγγιξε το 1500%.
Αντίβαρο στα ιδιαίτερα ανησυχητικά αυτά στοιχεία, είπε η κ. Κρεμαστινού, αποτελεί ο Υγειονομικός Χάρτης, που για πρώτη φορά τάξη στο έως πρότινος άναρχο και ομιχλώδες τοπίο της δημόσιας υγείας στη χώρα.
Η πρόεδρος του ΚΕΕΛΠΝΟ αναφέρθηκε και στην ανάπτυξη ενός Εθνικού Αρχείου Νεοπλασιών, σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα, για την αποτύπωση του επιδημιολογικού προφίλ των νεοπλασιών στην Ελλάδα, τονίζοντας ότι παρά την ανάπτυξη νέων θεραπειών και την εφαρμογή προγραμμάτων δημόσιας υγείας, η θνησιμότητα από τον καρκίνο παραμένει αμείωτη τα τελευταία χρόνια.
Όπως προκύπτει από τα στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ), ο καρκίνος είναι σήμερα η κύρια αιτία θανάτου παγκοσμίως. Το 2010 η νόσος αντιστοιχούσε σε 7,6 εκατομμύρια θανάτους (21% περίπου του συνόλου των θανάτων σε παγκόσμια κλίμακα), αριθμός που αναμένεται αυξανόμενος, με περίπου 13.1 εκατομμύρια θανάτους το 2030 σε παγκόσμιο επίπεδο.
Στην Ελλάδα διαγιγνώσκονται περίπου 21.000 νέες περιπτώσεις καρκίνου σε άνδρες και 16.000 σε γυναίκες ετησίως. Οι συχνότερες νεοπλασίες στον ανδρικό πληθυσμό είναι οι καρκίνοι πνεύμονα, προστάτη, ουροδόχου κύστεως, παχέος εντέρου και ήπατος. Μεταξύ των Ελληνίδων συχνότερα εμφανίζεται ο καρκίνος του μαστού και ακολουθούν ο καρκίνος του παχέος εντέρου, του πνεύμονα, των ωοθηκών και της μήτρας.
Οι στρατηγικές πρόληψης της νόσου περιλαμβάνουν την αποφυγή των παραγόντων κινδύνου (κάπνισμα, παχυσαρκία, ανθυγιεινή διατροφή, έλλειψη σωματικής δραστηριότητας, σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα, ατμοσφαιρική ρύπανση), τον εμβολιασμό κατά του ιού των ανθρωπίνων θηλωμάτων (HPV) και ηπατίτιδας Β’ (HBV), τη μειωμένη έκθεση στο ηλιακό φως, τα προγράμματα πρώιμης διάγνωσης (προσυμπτωματικός έλεγχος), όπως π.χ. η μαστογραφία, τεστ ΠΑΠ κλπ.
Τέλος, η παιδίατρος Αγορίτσα Μπάκα έδωσε στοιχεία για τη δραστηριότητα της γρίπης στην Ελλάδα. Όπως είπε, παρατηρείται αποκλιμάκωση του κύματος στις επόμενες εβδομάδες. Ειδικότερα, έως προχθές είχαν νοσηλευτεί συνολικά σε Μονάδες Εντατικής Θεραπείας 90 άνθρωποι, ενώ ο συνολικός αριθμός των θανάτων λόγω γρίπης έφτασε τους 24.
