Η εμφάνιση κιρσών στα πόδια είναι αποτέλεσμα της μη σωστής λειτουργίας (ανεπάρκειας) των φλεβών οι οποίες μέσω των βαλβίδων τους προωθούν το αίμα προς την καρδιά. Εάν οι βαλβίδες ανεπαρκέσουν (δεν λειτουργούν σωστά), το αίμα λιμνάζει στις φλέβες, η πίεσή τους αυξάνεται και προοδευτικά μεταφέρεται και σε χαμηλότερους κλάδους με αποτέλεσμα τα τοιχώματα των φλεβών να χαλαρώνουν, να διαστέλλονται, να επιμηκύνονται και να αποκτούν ελικοειδή (σχοινοειδή) μορφή. Αυτή είναι η παθολογική κατάσταση των φλεβών που ονομάζουμε κιρσούς. Οι κιρσοί είναι άμεσα ορατοί κάτω από το δέρμα καθώς σχηματίζονται στις επιπολής (επιφανειακές) φλέβες.
Ποια είναι τα αίτια εμφάνισης των κιρσών;
Οι φλεβικοί κιρσοί των κάτω άκρων αποτελούν μια κοινή πάθηση που αφορά περίπου το 20% των ανδρών και περισσότερο από το 40% των γυναικών στο δυτικό κόσμο. Η κληρονομική προδιάθεση αποτελεί σημαντικό παράγοντα για την εμφάνισή τους καθώς η ίδια μορφή της νόσου τείνει να εμφανίζεται μετά το γονέα και στο παιδί (πρωτοπαθείς κιρσοί).
Σημαντικούς προδιαθεσικούς παράγοντες αποτελούν επίσης η ηλικία, (μετά τα 40 η συχνότητα εμφάνισης των κιρσών αυξάνει σημαντικά), το φύλλο (οι γυναίκες τείνουν να αναπτύσσουν κιρσούς 2-3 φορές συχνότερα απ’ ότι οι άνδρες), τα επαγγέλματα που απαιτούν παρατεταμένη ακίνητη ορθοστασία (χειρουργοί, κομμωτές, κλπ.), οι ορμονικές μεταβολές (εφηβεία, εγκυμοσύνη, εμμηνόπαυση, αντισυλληπτικά, ορμονοθεραπείες), η παχυσαρκία, οι τραυματισμοί στα κάτω άκρα, το ιστορικό φλεβικής θρόμβωσης, κ.α.
Ποια είναι τα συμπτώματα των κιρσών;
Αν και τα συμπτώματα ενδέχεται να προηγούνται, η εμφάνιση των κιρσών συχνά συνοδεύεται από πόνο, αίσθημα βάρους και κούρασης στα πόδια, συμπτώματα που γίνονται εντονότερα με τη ζέστη, την ορθοστασία και τη πάροδο της ημέρας. Άλλες συνηθισμένες ενοχλήσεις είναι το τοπικό αίσθημα καψίματος, ο κνησμός (φαγούρα) κάτω από το γόνατο, οι κράμπες στον νυκτερινό ύπνο καθώς και το οίδημα μετά από παρατεταμένη ορθοστασία.
Σύμφωνα με τη σταδιοποίηση της χρόνιας φλεβικής νόσου (CEAP), οι κιρσοί κατατάσσονται στο δεύτερο στάδιο (C2) φλεβικής ανεπάρκειας των κάτω άκρων και στη συνηθισμένη τους μορφή δεν αποτελούν επικίνδυνη πάθηση. Καθώς όμως η φλεβική ανεπάρκεια είναι εξελικτική, εάν οι κιρσοί δεν θεραπευτούν εγκαίρως, η κατάσταση του ασθενούς επιδεινώνεται, οι κιρσοί διογκώνονται όλο και περισσότερο, το πρόβλημα επεκτείνεται και σε άλλες, υγιείς φλέβες και το ενδεχόμενο οίδημα κάτω από το γόνατο γίνεται μόνιμο (C3).
Όταν το πρόβλημα της φλεβικής ανεπάρκειας καθίσταται χρόνιο (ΧΦΑ) οδηγεί σε ακόμη βαρύτερες συνέπειες (C4, C5,C6) που ενδέχεται να περιλαμβάνουν φλεβικό έκζεμα, υπέρχρωση, λιποδερματοσκλήρυνση, λευκή ατροφία, άτονο φλεβικό έλκος, κ.α.. Μια από τις πιο επικίνδυνες επιπλοκές της φλεβικής ανεπάρκειας είναι η θρόμβωση των κιρσών ή του εν τω βάθει φλεβικού δικτύου (θρομβοφλεβίτιδα) η οποία μπορεί να θέσει σε κίνδυνο την ζωή του ασθενούς εάν ο θρόμβος οδηγηθεί στους πνεύμονες (πνευμονική εμβολή).
Η κλασική θεραπεία των κιρσών (σαφηνεκτομή)
Παραδοσιακά, η αντιμετώπιση των κιρσών πραγματοποιούνταν με τη χειρουργική αφαίρεση της πάσχουσας φλέβας (σαφηνεκτομή) καθώς και των κιρσών που είχαν σχηματιστεί από την ανεπαρκή λειτουργία του βασικού φλεβικού στελέχους. Η θεραπεία πραγματοποιείται με γενική ή επισκληρείδιο αναισθησία, είναι μια πολύ αιματηρή επέμβαση που περιλαμβάνει αρκετές τομές και τραυματικές εκριζώσεις (stripping) των κεντρικών φλεβών, απαιτεί νοσηλεία σε κλινική, μακροχρόνια ανάρρωση και ουλές από τα χειρουργικά τραύματα.
Παρά την εκρίζωση των παθολογικών φλεβών, η επανεμφάνισή των κιρσών στο ίδιο πόδι μετά από μερικά χρόνια είναι συνηθισμένη, λόγω του φαινομένου της νεοαγγειογέννεσης. Σήμερα η σαφηνεκτομή έχει υποχωρήσει σημαντικά ως μέθοδος θεραπείας των κιρσών και έχει δώσει τη θέση της σε σύγχρονες, αναίμακτες, πολύ πιο ανώδυνες και αποτελεσματικές μεθόδους ενδοφλεβικής θεραπείας με τη χρήση ειδικών laser ή ραδιοσυχνότητων.
Τι είναι η ενδοφλεβική θεραπεία των κιρσών με laser;
Η ενδοφλεβική θεραπεία των κιρσών με laser ξεκίνησε από τις Η.Π. Α. και το 2002 έλαβε τη σχετική έγκριση από τον FDA δημιουργώντας πραγματική επανάσταση στη θεραπεία της φλεβικής ανεπάρκειας. Λίγο αργότερα η μέθοδος άρχισε να εφαρμόζεται και στην Ευρώπη ενώ στην Ελλάδα χρησιμοποιείται την τελευταία δεκαετία. Στην Αμερική η διαδικασία γίνεται σε ειδικά διαμορφωμένα ιδιωτικά ιατρεία, αλλά σε πολλές χώρες της Ευρώπης και την Ελλάδα πραγματοποιείται σε περιβάλλον χειρουργείου. Για τη θεραπεία χρησιμοποιείται υπέρηχος (triplex) αγγείων και ένα ανώδυνο laser με ειδικούς ενδοφλεβικούς καθετήρες που εκπέμπουν κυκλικά την ενέργεια (radial).
Το θερμικό αποτέλεσμα του laser συγκλίνει τα εσωτερικά τοιχώματα του αγγείου, σφραγίζει την πάσχουσα φλέβα και την αποκλείει από το υπόλοιπο φλεβικό δίκτυο, οι κιρσοί υποστρέφουν και χάνονται ενώ οι πάσχουσες φλέβες απορροφώνται από το ανθρώπινο σώμα. Η φλεβική κυκλοφορία αποκαθίσταται από τις υγιείς φλέβες. Αξιοποιώντας τη σύγχρονη τεχνολογία μπορούμε θεραπεύσουμε ανώδυνα και αποτελεσματικά κάθε παθολογική φλέβα ανεξαρτήτως μεγέθους.
Πώς πραγματοποιείται η ενδοφλεβική θεραπεία;
Πριν από τη θεραπεία το φλεβικό δίκτυο του ασθενούς εξετάζεται λεπτομερώς με υπέρηχο triplex και πραγματοποιείται λεπτομερής σήμανση (μαρκάρισμα) της διαδρομής και της διαμέτρου των παθολογικών φλεβών.
Η θεραπεία πραγματοποιείται με εισαγωγή στην πάσχουσα φλέβα του καθετήρα εκπομπής της ενέργειας laser και με την βοήθεια του υπερήχου τον κατευθύνουμε στο σημείο από το οποίο θα ξεκινήσει ο αποκλεισμός της φλέβας.
Αφού εφαρμόσουμε ειδική τεχνική τοπικής αναισθησίας (tumescent) γύρω από την φλέβα ενεργοποιούμε την εκπομπή της ενέργειας και αποσύρουμε προοδευτικά τον καθετήρα εκπομπής, εφαρμόζοντας με απόλυτα ελεγχόμενο και ομοιόμορφο τρόπο την ενέργεια σε όλο το μήκος της φλέβας. Ο χρόνος εφαρμογής του laser διαρκεί περίπου 5-7 λεπτά, ενώ η συνολική διαδικασία απαιτεί περίπου 30 λεπτά για κάθε φλέβα.
Η διαδικασία είναι πολύ ασφαλής, ανώδυνη, δεν γίνονται τομές και δεν απαιτείται ανάρρωση. Ο ασθενής μπορεί από την επομένη να συνεχίσει τις κανονικές του δραστηριότητες (φορώντας την ελαστική κάλτσα). Σε περίπτωση που απαιτηθούν πολλαπλές φλεβεκτομές, τότε συνίσταται αποφυγή κούρασης και ορθοστασίας για μερικές ημέρες.
Πλεονεκτήματα της θεραπείας των κιρσών με το ανώδυνο ενδοφλεβικό laser
Σύγχρονες μελέτες αποδεικνύουν ότι η ενδοφλεβική θεραπεία των κιρσών με laser, υπερτερεί σημαντικά έναντι της κλασσικής χειρουργικής θεραπείας, ως προς την ευκολία, την ασφάλεια, τον μετεγχειρητικό πόνο, την επούλωση, την ανάρρωση και την διάρκεια του καλού αποτελέσματος.
Αναγνωρίζοντας τα πλεονεκτήματά της, οι αρμόδιοι φορείς υγείας στο δυτικό κόσμο προτείνουν τις ενδοφλεβικές μεθόδους ως βασική επιλογή θεραπείας των φλεβικών κιρσών έναντι του κλασικού χειρουργείου. Στην Αμερική ήδη από το 2010 οι περισσότερες επεμβάσεις για τη θεραπεία των κιρσών πραγματοποιούνται κατά κύριο λόγο με laser και δευτερευόντως από άλλες ενδοφλεβικές τεχνικές (ραδιοσυχνότητες, κ.λ.) ενώ η κλασική χειρουργική θεραπεία συνίσταται πλέον μόνο για τις περιπτώσεις που δεν μπορούν να εφαρμοστούν ενδοφλεβικές τεχνικές.
Συνδυάζοντας τη μακροχρόνια εμπειρία μας με τη γνώση και τη χρήση των πιο εξελιγμένων τεχνικών θεραπείας, προσφέρουμε την πλέον σύγχρονη, ανώδυνη, αναίμακτη και αποτελεσματική θεραπεία για τους φλεβικούς κιρσούς, απαλλάσσοντας τον ασθενή από τα οδυνηρά συμπτώματα και τις βαρύτερες συνέπειές της φλεβικής νόσου.
Μάριος Βαλσάμης, Χειρουργός
Ιατρείο Φλεβικών Παθήσεων
Κολωνάκι: Ομήρου 32, 10672, τηλ.: 210 3624777
Χαλάνδρι: Εθνικής Αντιστάσεως 84’β, 15231, τηλ.: 210 6755095
website: www.valsamisveins.gr , e-mail: info@valsamisveins.gr
